CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, tahıl, hububat ve bakliyat üretiminde yaşanan rekolte kayıplarına dikkat çekerek AKP iktidarına eleştiriler yöneltti. Gürer, "Rekoltede büyük düşme var" diyerek mercimek üretimindeki gerilemeyi rakamlarla ortaya koydu.
Gürer açıklamasında, "Tahılda, hububatta, bakliyatta bu yıl rekoltede büyük düşme var. Kuraklığın ve donun etkisinden söz ediliyor ama bazı ürünlerde planlama eksikliği, öngörü yetersizliği, üreticinin para kazanamamasının da önemli etkisi oldu. Hububat ve Bakliyatta arz açığı var. Yeşil Mercimek için gümrük vergisinin düşürülmesi de bundandır" sözleriyle tabloyu özetledi.
"MERCİMEĞİN ANAVATANIYIZ AMA İTHALATA MUHTAÇ HALE GELDİK"
Türkiye'nin mercimeğin anavatanı olduğunu hatırlatan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, geçmiş yıllarla bugünü karşılaştırdı:
"Ülkemizde kırmızı mercimek 2002 yılında 500 bin ton yetişiyordu. 2025 yılında 230 bin tona düştü. Anadolu mercimeğin anavatanıyken Kanada'ya tohumunu biz verdik. Kanada'dan, Rusya'dan, Moldova'dan, Ukrayna'dan hatta Suriye'den kırmızı mercimek ithal ediyoruz."
Aynı durumun yeşil mercimekte de yaşandığını belirten Gürer, "2002 yılında yeşil mercimek 65 bin ton yetişirken 2025 yılında 29,7 bin tona düştü" dedi.
GÜMRÜK VERGİSİ DÜŞÜRÜLDÜ, İTHALATA KAPI SONUNA KADAR ARALANDI
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yeşil mercimek üretimindeki düşüşe dikkat çekerek, "2024 yılında 71 bin ton olan üretimin 2025'te 29,7 bin tona geriledi" dedi.
Gürer, "Yeşil mercimeğin gümrük vergisi yüzde 19,3'ten yüzde 10'a düşürülerek ithalatın önü sonuna kadar açılması yerine yerli üretici keşke desteklenip kendi kendine yeter üretim yapılsa idi" diyerek kararın ithalat bağımlılığımızın hangi boyuta geldiğine dikkat çekti.
"TMO BİR VAR BİR YOK: ÜRETİCİ TÜCCARIN İNSAFINA BIRAKILDI"
Mercimek üretiminin gerilemesi en önemli nedenlerden birinin düşük alım ve yetersiz destek politikaları olduğunu vurgulayan CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin tutarsız uygulamalarına dikkat çekerek, "TMO bir alıma giriyor, bir girmiyor. Üreticinin bir yanında oluyor, bir olmuyor. Piyasa tüccara kalıyor. Öyle olunca mercimekten daha iyi gelir sağlayamadığını gören çiftçi başka ürünlere yöneliyor. Bunun yansıması raftaki ürünün fiyatını artırıyor. İthal gelen mercimekte yerli üründen daha yüksek fiyatla rafa giriyor ve birileri bu yolla vurgun vururken vatandaş daha pahalı ürüne mecbur ediliyor " diye konuştu.
"FAKİR FUKARANIN ÇORBALIK MERCİMEĞİNE BİLE ERİŞİMİ ZORLAŞIYOR"
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, "Şu anda mercimek geçen yılki fiyatın neredeyse bir katını aşmış durumda. Fakir fukara, garip gureba bir çorba yapacağı mercimeğe dahi böyle giderse erişmekte zorluk çekecek," şeklinde konuştu.
İTHALAT RAKAMLARI: "DOLARI YABANCIYA VERİYORUZ, ÇİFTÇİ KAZANAMIYOR"
2025 yılının ilk 9 ayında yapılan ithalatın boyutlarını açıklayan CHP'li Ömer Fethi Gürer, "2025'in ilk 9 ayında 21.001 ton yeşil mercimek ithalatı yapılmış. Bu ithalat karşılığında 19 milyon 22 bin 285 dolarımız yurt dışına gitmiş. Aynı dönemde kırmızı mercimek ithalatımız 343.998 ton. Bunun karşılığı 205 milyon 509 bin 298 dolar. Gümrük vergisi düşmesi ile daha çok ithalat gerçekleşecek ve daha çok döviz yurtdışına gidip yabancı ülke çiftçisi desteklenmiş olacak. Bu paralar yurt dışına gitmesin, ülkemiz çiftçisine verilsin," dedi.
Gürer, özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu'nun mercimek üretimi için en uygun bölgeler olduğunu vurgulayarak, "En iyi mercimek burada yetişir, en kalitelisi burada yetişir. Ama biz ithal mercimeğe muhtaç hale düşürüldük" dedi.
"DOĞRU PLANLAMA YAPIN, ALIM GARANTİSİ VERİN"
İktidara çağrıda bulunan Ömer Fethi Gürer, çözümün doğru planlama ve alım garantisi olduğunu belirtti:
"İktidara çağrımızdır: Doğru planlama yapın. Alım fiyatlarını girdi maliyetleri ve makul kâr üzerinden belirleyin. Çiftçiye 'ürettiğin ürünü alım garantisi veriyorum' deyin. Mercimekte olsun, yurt dışına bağımlılığımızı bitirin. Anavatanı Anadolu olan mercimek te dahi arz açığı yaratıldı. Hububat ve bakliyatta ülkemizde farklı ürünler bu yıl rekoltesi 2002 yılı gerisine düştü."
Gürer, hem üreticinin hem tüketicinin korunması için tarımsal üretimde sürdürülebilir, öngörülebilir ve istikrarlı politikaların hayata geçirilmesinin zorunlu olduğunu vurgulayarak sözlerini tamamladı.