2021 TİCARİ GELİRİNDEN İNDİRİLECEK GİDERLER
Ticari Kazanç elde eden tüccar ve esnafın gayri safi kazancından giderleri indirildikten sonra safi kazancı yani vergiye tabi tutulacak geliri bulunur. Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’inci maddesine göre, indirilebilecek giderler sayılmıştır.
TİCARİ KAZANCIN ELDE EDİLMESİ VE SÜRDÜRÜLMESİ İÇİN YAPILAN GENEL GİDERLER
Buna göre ticari kazancın elde edilmesi ve sürdürülmesi (idame ettirilmesi) için yapılan genel giderler gayrisafi kazançtan indirilir.
Bu giderlere ilaveten; İhracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler, bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hâsılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri de indirebilmektedirler.
Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması yani rent a car veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin 2021 yılı gelirleri için her birine ilişkin aylık kira 6.000 TL’lik 2022 takvim yılı için 8.000 TL’lık kısmı ile binek otomobillerinin alışlarında ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 150.000 TL’lik 2022 takvim yılı için 200.000 TL’lık kısmı gider yazılabilecek aşan kısmı ise kanunen kabul edilmeyen gider olarak beyanname üzerinden vergi matrahına ilave edilecektir.
Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin eklentisinde (müştemilatında) yeme içme (iaşe) ve barındırma (ibate) giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı hasılattan gider olarak indirilir. Doğal olarak bu primlerin ve aidatın geri alınmamak (istirdat edilmemek üzere) Türkiye'de bulunan (kain) sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şarttır. İşte kullanılan giyim giderleri de aynı şekilde gider yazılmaktadır.
İş ile ilgili olmak şartıyla, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar, iş ile ilgili ve yapılan işin ehemmiyeti ve genişliği ile mütenasip seyahat ve ikamet giderleri, kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri aynı şekilde gider yazılacaktır.
Ancak, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70'i indirilebilecektir.
İşletme ile ilgili olmak şartıyla; bina, arazi, gider, istihlak, damga, belediye vergileri, harçlar ve kaydiyeler gibi ayni vergi, resim ve harçlar da gider yazılmaktadır.
AMORTİSMANLARIN GİDER YAZZILMASI
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar ve bunların İşletmeye dahil olan gayrimenkulun iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar, yapıldığı yılda doğrudan gider yazılabilir.
Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 170.000 TL’yi 2022 takvim yılı için 230.000 TL, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 320.000 TL’yi 2022 takvim yılı için 430.000 TL aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınmaktadır.
İŞVEREN VE İŞÇİ SENDİKA GİDERLERİ
İşverenlerce, Sendikalar Kanunu hükümlerine göre sendikalara ödenen aidatlar ile İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları da gider yazılabilmektedir.
Ancak, İşverenler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen ve ücretle ilişkilendirilmeksizin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılacak katkı paylarının toplamı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. Gerek işverenler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, gerekse bu Kanunu’nun 63’üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında indirim konusu yapılacak prim ödemelerinin toplam tutarı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz.
GIDA BANKACILIĞI BAĞIŞLARI
Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedeli işletme hasılatından gider olarak indirilebilecektir.
Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen işbaşı eğitim programlarından faydalananlara, programı yürüten işverenlerce fiilen ödenen tutarlarda gider yazılabilecektir. Bu takdirde, işverenler tarafından ticari kazancın tespitinde ücretle ilişkilendirilmeksizin her bir katılımcı itibarıyla indirim konusu yapılacak tutar aylık olarak asgari ücretin brüt tutarının yarısını aşamaz.
Ayrıca, işverenin Bağ-Kur primleri de sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca ödenmiş olması şartıyla beyan edilen ticari kazançla sınırlı olmak üzere indirim konusu yapılabilecektir.
Kazanç olması halinde beyanname üzerinden indirilecek giderler ile bağış ve yardımlar ve indirilmeyecek giderler de ayrı birer yazı konumuz olacaktır.
Sabri Arpaç
