Yüreğir ilçesi Cumhuriyet Mahallesi sınırları içerisinde yer alan Sanayi ve Kozan çarşılarının bulunduğu alanlar Bakanlar Kurulu tarafından “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun” çerçevesinde “riskli alan” ilan edildi. Karar Yüreğir Belediyesi’nin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurusu sonucu alınırken, sözkonusu alanla ilgili proje çalışmalarına henüz başlanmadığı öğrenildi.
Jeofizik Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Melih Baki ise sözkonusu alanda heyelan ve sel tehdidi bulunmadığını belirterek, alınan kararın siyasi olduğunu öne sürdü. Sözkonusu alanda ne yapılacağının açıklanması gerektiğini kaydeden Baki, öncelikli olarak 76 evin heyelan tehlikesi altında bulunduğu 100.Yıl Mahallesi’ndeki alanın ve Süleyman Demirel Bulvarı’nın göle bakan tarafının riskli alan ilan edilmesi gerektiğini bildirdi.
Şehir Plancıları Odası Adana Şube Başkanı Ulaş Çetinkaya isedaha önce Seyhan Belediyesi’nin 4 mahallenin, Yüreğir Belediyesi’nin de Misis Antik Kenti’nin restorasyonu için Geçitli Mahallesi’nin riskli alan ilan edilmesi talebinde bulunduğuna dikkati çekerek, “Hem yargı kararını baypas etmek için hem de daha hızlı sonuç almak için böyle bir talepte bulunulmuş” dedi.
KARARI YÜREĞİR BELEDİYESİ İSTEDİYüreğir Belediyesi Karşıyaka Sanayi Sitesi ve Kozan Çarşısı’nı kapsayan alanı daha önce kentsel dönüşüm alanı ilan etti ancak, sözkonusu alanda mülkü olan yurttaşların konuyu yargıya taşıması dolayısıyla kentsel dönüşüm çalışmaları durdu. Yüreğir Belediyesi de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurarak 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunu kapsamında sözkonusu alanın riskli alan ilan edilmesini istedi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 25/6/2013 tarihli 3362 sayılı yazısı ile Bakanlar Kurulu’na taşınan konu 2/7/2013 tarihinde karara bağlandı ve Cumhuriyet Mahallesi sınırları içerisindeki 22 hektar alan riskli alan ilan edildi. Karar 24 Temmuz’da Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.
ALANIN SINIRLARIYüreğir Belediyesi Basın Bürosu aracılığıyla edinilen bilgilere göre riskli alan ilan edilen bölge kuzeyde D-400 karayolu, batıda Karataş Bulvarı, güneyde Süleyman Vahit Caddesi, doğuda Raylı Sistem Güzergahı ile sınırlanıyor. Riskli alan ilan edilen bölge içerisine Devlet Hastanesi, Hilton-SA Oteli ve Yüreğir Kaymakamlığı ise girmiyor
RİSKLİ ALANIN GEREKÇELERİBelediyeden yapılan açıklamaya sözkonusu 22 hektarlık bölgenin riskli alan ilan edilmesi, depreme dayanıklı olmayan yapılar, Sanayi Çarşısı yönetiminin talebi, bölgenin ulaşım sorunlarının çözülmesi, bölgenin şehir merkezinde sıkışması ve gelişme alanının kalmaması, bu tarzdaki şehir fonksiyonlarının şehrin merkezi dışındaki alanlarda daha uygun bulunması gerekliliği gibi nedenlerden dolayı gerçekleşti. Ayrıca, alanın yapı stokunun yaklaşık 50-60 yıllık bir geçmişinin olması ve 1998 yılı Adana depreminin yaşanmasının da riskli alan ilanında etkili olduğu kaydedildi.
Bundan sonra işleyecek sürecin ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirleneceği belirtilirken, sözkonusu alanla ilgili proje çalışmalarına henüz başlanmadığı da vurgulandı.
YÜRÜTMEYİ DURDURMA KARARI ALINAMIYORKararın dayandırıldığı 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’la Bakanlar Kurulu’nun istediği her yeri riskli alan ilan edebileceğini belirten Jeofizik Mühendisleri Odası (JFMO) Adana Şube Başkanı Melih Baki, yasanın kapsamıyla şu bilgileri verdi:
“Yasaya göre riskli alan olmasa bile bir alan ‘dönüşüm alanı’ ilan edilebilir. Bu riskli alanda bulunan konut veya bina maliklerine belediyeden veya bakanlıktan bir yazı gönderilecek ve bu yazıda maliklerden binalarının depreme veya diğer afetlere göre riskli olup olmadığının Bakanlıktan lisanslı bir firmaya incelemesini yaptırması istenecek. Yurttaş da verilen süre içinde riskli yapıları masrafı kendinden olmak üzere bu tespiti yaptıracak. Aksi takdirde Bakanlık, TOKİ veya belediyeler, bu tespitleri yapacak. Eğer bina dönüşüm alanı içerisindeyse sağlam da olsa müteahhit tarafından yıkılacak. Bina 'riskli yapı, riskli alan, rezerv alanı' grubuna giriyorsa da yıkılacak. Ayrıca riskli olmadığı halde, “uygulama bütünlüğü” bakımından Bakanlıkça gerekli görülen yapılar da kanun hükümlerine tabi olacaklar. Yapılan tespitler sonrası, idarî işlemlere karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde dava açılabilir. Ancak bu davalarda yürütmenin durdurulmasına karar verilemez. Anlaşma ile tahliye edilen yapılardaki kiracı veya ayni hak sahibi olanlara geçici kira ve konut yardımı yapılabilecek. Riskli tespiti yapılan yapıların elektrik, su, doğalgazı kesilecek, satışı ve kiralanması yasaklanacak.
Riskli yapılar yapılan tebligattan sonra en az 60 gün içinde yıkılacak. Yapı sahibi binasını yıkmazsa, Bakanlık tarafından yıktırılacak ve yıkım masrafları yapı sahibine ait olacak. Bu nedenle masraflar tapuya ipotek edilecek. Riskli yapıların tespiti, tahliyesi ve yıktırma iş ve işlemleri ile değerleme işlemlerini engelleyenler hakkında, işlenen fiil ve hâlin durumuna göre Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uyarınca Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacak. Riskli yapıların tespiti, bu yapıların tahliyesi ve yıktırılması iş ve işlemlerine dair görevlerinin gereklerini yerine getirmeyen kamu görevlileri hakkında, tâbi oldukları ceza ve disiplin hükümleri uygulanacak”
BAKİ: SİYASİ BİR KARARBakanlar Kurulu’nun aldığı kararın tamamen siyasi olduğunu iddia eden JFMO Adana Şube Başkanı Melih Baki, “Riskli alanın gerçek tanımı nedir? Yer kayması, toprak kayması riski var mı? Hayır. Sel tehdidi altında mı? Hayır. Sözkonusu alanda gerçekten risk varsa Devlet Hastanesi de kaymakamlık da Hilton Oteli’de riskli alan içerisinde yer almalı ama öyle olmadı. Benim şahsi görüşüme bu tamamen siyasi bir karardır” dedi.
OLASI DEPREMDE ADANA’NIN YÜZDE 90’I RİSKLİ ALANKararın, sözkonusu alandaki binaların depreme dayanıklı olmaması nedeniyle alınmış olma ihtimalini de değerlendiren Baki, kentin genelinde aynı yapı profilinin var olduğunu belirtti. Baki, “Eğer bu nedenle alınmışsa herhangi bir depremde Adana’nın yüzde 90’ı aynı riskli alandır” diye konuştu.
GELECEĞE DÖNÜK RANTIN AĞIR BASTIĞI BİR KARARYüreğir’in gelişen bir ilçe olduğunu ve sözkonusu alanın da hem Adana hem de Yüreğir için önemli bir bölge haline geldiğini kaydeden Baki, bu alanda ne yapılacağının da bilinmediğine dikkati çekti. Baki, “Bu alanda park mı kültür merkezleri mi yapacaklar, yoksa ticari merkezlere mi dönüştürecekler? Bunu iyi izlemek lazım. Bunu zaman çok iyi gösterecek ama o bölgenin riskli alan ilan edilmesi tamamen siyasi bir karardır. Geleceğe dönük rantın ağır bastığı karardır” şeklinde konuştu
100. YIL VE GÖL KIYISI NEDEN RİSKLİ ALAN İLAN EDİLMEDİ?100. Yıl Mahallesi’nde heyelan tehdidi altında bulunan 76 evin bulunduğu alanın ve Süleyman Demirel Bulvarı’nın göle bakan kesiminin tamamının kayma riski nedeniyle Adana’nın en riskli alanları olduğunu ifade eden Baki, “Buraların riskli alan ilan edilmemesinin nedeni nedir” diye sorarak alınan kararın siyasi olduğunu yineledi.
TİCARET MERKEZLERİ KURULABİLİRYakın bir gelecekte sözkonusu alanda ticaret merkezlerinin kurulma olasılığının yüksek olduğunu dile getiren Baki, “O zaman riskli alan nasıl olacak? Riskli alan kararı iptal mi edilecek? Neler olacağını hep birlikte göreceğiz ama yetkililerin riskli alan belirleme kriterlerini açıklamaları gerekiyor. İlgili yasa gereği her yer riskli alan ilan edilebilir. Hak sahipleri yargıya başvurabilirler ancak itiraz hakkı da durdurma hakkı da yok” diye konuştu.
YASANIN ÖNÜNDE KİMSE DURAMAZAfet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un belediyeler açısından kentsel dönüşümün bir adım ilerisi olduğunu belirten Şehir Plancıları Odası Adana Şube Başkanı Ulaş Çetinkaya da yasanın önünde de hiç kimsenin duramayacağını söyledi.
Yasayla askeri güvenlik bölgelerinin dahi dönüşüm alanı içerisine alınabileceğine dikkati çeken Çetinkaya, Adana’da Seyhan Belediyesi’nin daha önce Mirzaçelebi, Mestanzade, Döşeme ve Hürriyet mahallelerinin, Yüreğir Belediyesi’nin ise Misis Antik Kenti’nin bulunduğu Geçitli’nin riskli alan ilan edilmesi talebinde bulunduğunu anımsattı.
YARGI KARARINI BAYPAS ETMEK İÇİNCumhuriyet Mahallesi’ndeki Karşıyaka Sanayi Sitesi ile Kozan Çarşısı’nın bulunduğu bölgenin altıncı “riskli alan” talebi olduğunu kaydeden Çetinkaya, “Hem yargı kararını baypas etmek için hem de daha hızlı sonuç almak için böyle bir talepte bulunulmuş” dedi.
BU BÖLGEDE GELİŞME ŞARTCumhuriyet Mahallesi’nin girişi konumunda olan bölgede turizm ve ticaret merkezi yatırımlarının bulunduğuna dikkati çeken Çetinkaya, bu yatırımların o bölgenin dönüşmesi, değişmesinde ivme kazandıracak, sıçrama yaptıracak noktalar olduğunu vurguladı. Bu bölgede mutlaka bir gelişmenin olması gerektiğini dile getiren Çetinkaya, sözkonusu alandaki insanların da mevcut durumdan pek memnun olmadığını söyledi.
UZLAŞI SAĞLANMALIBuna karşılık hak sahipleriyle mutlaka uzlaşı sağlanması gerektiğinin altını çizen Çetinkaya, “Ülkemizde bütün insanlar birikimlerini gayrimenkule yatırıyor. O yüzden bizim ülkemizde taşınmaz çok önemli. Gayrimenkulle ilgili düzenleme yapılırken mutlaka vatandaşa bilgi verilmeli ve burada yapılacak proje anlatılmalı. Gerekirse vatandaşlardan gelen talepler üzerine proje değiştirilmeli. Bu ekonomik yapıdan oluşan ranttan birinci öncelikle o gayrimenkul sahiplerinin yararlanması ve kamu yararının da olması gerekiyor” diye konuştu.
Riskli alan ilan edilmeden önce sözkonusu alandaki hak sahiplerinin kooperatifleşme yoluyla burada kendilerinin dönüşüm yapabileceğini ancak Bakanlar Kurulu kararının ardından bu şansın yitirildiğini aktardı.
VURAL KÖSE / GÜNAYDIN ADANA GAZETESİ
