100. Yılına gün sayan Yeni Adana, 1965 yılında Amerika Gazete Sahipleri Birliği Vakfı’nın, Amerika ve Kanada dışındaki ülkeler yayın organları için oluşturduğu Dünya Basın Başarı Ödülü’nü alan ilk ve tek Türk gazetesi olmuştu. 1996 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin Basın Özgürlüğü ödülünü de alan Yeni Adana Gazetesi, bugün günlük olarak Çetin Remzi Yüreğir’in imtiyaz sahipliğinde yayımını sürdürüyor.
Yeni Adana Gazetesi, yıl
dönümü dolayısıyla yaptığı açıklamada, “
Cumhuriyet'imizin ve Atatürk Devrimleri'nin ‘ileri karakolu’ olma işlevini üstlenmiş Yeni Adana 100. Yılına gün sayıyor.İlk sayısı Adana’nın Fransız güçleri tarafından işgalinden 5 gün sonra, 25 Aralık 1918 tarihinde yayınlanan ve Adana ile çevresinin “I. İnönü, II.İnönü ve Sakarya” zaferlerinin kazanıldığını öğrendiği Yeni Adana Gazetesi 96. Yayın Yılına girdi.
96. Yayın Yılına girerken her yıl dönümünde olduğu gibi bu gazetenin geçmişindeki onur verici süreci anmak bizler için vazgeçilmez bir görev adeta. Şunu her zaman aklımızda tutarız: Yeni Adana, yaşamına bir ‘eylem’ olarak başlamıştır, çok kararlı biçimde ortaya konulan bir duruş ve inanç eylemi olarak. Düşmandan arındırılmış ve bağrında ‘tam istiklal’ koşullarında yaşayabileceği bir ülkenin sahibi olacak genç Türk Ulusu'nun Kurtuluş Savaş'ı için gerekli olan duruşu ve inancı taşıyarak. Bu özelliği ile Yeni Adana sadece haber veren, görüş yansıtan bir gazete olarak değil, dağda ve ovada çarpışan ve yaşamını hiçe sayan kahramanlarımızın da yanı başında saf tutan bir ‘eylem’ olarak savaşıma yönlendirilmiştir” denildi.
Açıklamada daha sonra şu görüşlere yer verildi:
“Kurtuluş'tan sonra Cumhuriyet'imizin ve Atatürk Devrimleri'nin ‘ileri karakolu’ olma işlevini üstlenmiş; yeniden yapılandırılan toplumsal ve politik yaşamımızda aydınlık ve ileri Türkiye ülküsü adına 'taraf' olmuştur. Bu nedenle 96.Yayın Yılına girerken şu önemli görevin de bilincindeyiz: Ulusumuzun ve ülkemizin içinden geçtiği zor ve tehlikeli dönemeçlerde, Yeni Adana'nın her yıl değişmez inançla, koruması gereken ulusal duruşla yoluna devam etme kararlılığı, bir eylem olarak yenilemeli ve güçlendirilmelidir. Zor bir yıl geride kalmıştır. Ülkeyi zor günler beklemektedir. Toplumumuz içten ve dıştan orantısız dayatmalar ve tehditler altındadır. Yeni Adana yaşamına başladığı günlerdeki bilincini ve eylem gücünü bilemek ve gerekirse bunları yeniden kazanmak zorundadır. İçinden geçtiğimiz dönem gerçekten geçen yüzyılda geride bıraktığımız kimi bunalımları ve tehditleri gölgede bırakacak kadar ürkütücü ve kaygı vericidir. Kurtuluş Savaşının, Atatürk Cumhuriyeti'nin ve Devrimlerinin değerlerini ve kazanımları silip yok etme kavgasını veren iç de dış 'bedhah'ların saldırıları, ulusal bütünlüğümüzü, hukukun üstünlüğü işleyişlerini ve laik devlet yapısını sarsan kimi hedeflere ulaşmış gibidir. İşte böyle bir dönüm noktasında bu gazete, sadece haber veren, görüş yansıtan bir yayın organı olarak değil yüklendiği tarihsel sorumluluklar çerçevesinde de görevlerini yerine getirmek zorunluluğuyla da karşı karşıyadır. 100.Yılına doğru gün gün ilerlerken korumakla görevli olduğu mevzilerde ayakta kalma ve güçlenme savaşımını da vermek gibi zor bir eylemin ağırlığını taşımaktadır. Kurucumuz Ahmet Remzi Yüregir'i ve silah arkadaşlarını, bugüne kadar Yeni Adana diye yaşanan eylemde görev
alanları saygı ile anıyoruz. Yaşadığımız uzun soluklu savaşımda Yeni Adana'ya güç veren, esin kaynağı olan okurlarımıza ve tüm dostlarımıza ‘hep birlikte nice yıllara’ diyoruz.”
TARİHÇESİ
-------------------
Gazetenin ilk sayısı Adana’nın Fransız güçleri tarafından işgalinden 5 gün sonra, 25 Aralık 1918 tarihinde Adana Gazetesi adıyla yayımlanmıştır. Ahmet Remzi Bey ile Yozgatlı yedek subay Mehmet Avni Doğan'ın yayın hayatına başlattığı gazete, ilk üç sayı sonra işgalci Fransız güçlerinin baskısıyla 28 Aralık 1918 tarihinde kapandı; ancak kapanmanın ardından beş gün sonra gazete Yeni Adana adıyla yeniden yayınlanmaya başladı. Gazetenin başyazarı Avni Doğan Bey'in işgal kuvvetlerini kast ederek
Eşeğin kuyruğu hala elimizdedir. diyen başyazısı üzerine, matbaayı basan Fransız kuvvetleri, Avni Doğan Bey'i işgal bölgesi dışına sürgüne gönderdi. Ahmet Remzi Bey daha sonra hakkında ölüm fermanı çıkarılması üzerine, çarşaf giyerek kadın kılığında Pozantı'ya kaçtı. Yeni Adana Gazetesi’nin matbaası da 8 sayı sonra Fransızlar tarafından kapatıldı. Bu kez gazetenin basımını gerçekleştiren basımevinin sahibi Mücavirzade Mustafa ile gazetenin öteki sahibi Avni Doğan da tutuklandı. Doğan, Yozfat'a sürgün edildi. Ahmet Remzi ise, büyük bir inatla Adana'da dağıtılacak bir gazete çıkarmak üzere Kayseri'ye gitti. Ne var ki, Kayseri'de yaptığı bir iki denemeden başarısız sonuçlar elde etti. Bunun üzerine, Adana'nın bu kez Karaisalı beldesine döndü. Karaisalı'da istasyonda kullanılmayan bir vagon içinde tek başına ve büyük güçlüklerle Yeni Adana gazetesini gizlice hazırlayan Ahmet Remzi, haftada iki kez gazeteyi Adana'da dağıtmaya başladı. Pozantı, Fransız işgalinden kurtarıldıktan sonra, gazetesini sırtına yükleyip Pozant
ı'ya geçti. Gazetenin yazı kadrosu, o sırada cepheden dönen yedek subaylarla daha da güçlendi. O dönem gazetede yayınlanan yazılarde Ferit Celal ile birkaç yedek subayın emeği vardır. Adana ve çevresi Yeni Adana gazetesi sayesinde, 1. İnönü, 2. İnönü ile Sakarya zaferlerinin kazanıldığını öğrenmişti. 1921 yılında Ahmet Remzi, Pozantı'dan Adana'ya geçti ve yaşadığı sürece gazetesini Cumartesi günleri hariç her gün düzenli olarak yayınladı.Gazete 1 Ocak 1922'den itibaren önce Ferit Celal , daha sonra Celal Sahir, Muzaffer Timurtaş, Refi Kerem gibi başyazarlar yönetiminde yayınına devam etti. Remzi Yüreğir'in 1951 yılında ölümünün ardından gazetenin yayını oğulları Çetin ve Aydın Remzi Yüreğir kardeşler tarafından sürdürüldü. 1965 yılında Amerika Gazete Sahipleri Birliği Vakfı'nın, Amerika ve Kanada dışındaki ülkeler yayın organları için oluşturduğu Dünya Basın Başarı Ödülü'nü alan ilk ve tek Türk gazetesi Yeni Adana oldu. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin verdiği Türkiye Basın Özgürlüğü Ödülü 1996 yılında Yeni Adana Gazetesi'ne verildi. Bugün, gazete yayımını günlük gazete olarak ve Çetin Remzi Yüreğir'in imtiyaz sahipliğinde sürdürüyor.
YENİ ADANA GAZETESİ’NE ULAŞAN TEBRİK MESAJLARI
1965 yılında Dünya Basın Başarı Ödülünü ve 1996 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyetinin Basın Özgürlüğü ödülünü alması nedeniyle Yeni Adana’ya ulaşan tebrik mesajları şöyle:
'Yeni Adana gazetesi adananın ve Türkiye'nin bir kültür varlığıdır'
PROF. DR. İLHAN TEKELİ TARİH VAKFI BAŞKANI
'Milli Mücadeledeki yerel basının önemli bir örneği Adana'da Yüreğir ailesinin yayınladığı yeni adana gazetesidir. Yeni Adana Türkiye'nin basın çınarıdır. Milli Mücadele süresince bir yandan Fransız işgalcilerine, diğer yandan ermeni zorbalıklarına karşı direnmiş başını dik tutmayı başarmıştır. Cumhuriyeti savunmuş dönüşümlerin sesi olmuştur.'
TEVFİK ÇAVDAR-YAZAR
'Gazetecilikte başta siyasal iktidar olmak üzere bir veya birden çok güç merkezine da yanmanın bedeli, okuyucuyu o güç merkezinin istediği yönde aldatmaktır. Bir başka deyişle başta devlet olmak üzere herhangi bir kaynaktan özel destek gören gazete, bundan doğan minnet borcunu, okuyucuya yalan söyleyerek öder. O yüzden öyle bir gazetenin ömrü, efendilerininkinden fazla uzun olmaz. Oysa sadece okuyucuya dayanan gazete, okuyucu gibi sonsuza kadar yaşayacak kitlenin güveni ve desteği sayesinde sonsuza kadar yaşama şansı olur. Yeni Adana'nın -çok uzun olmasını dilediğim- yaşam çizgisini açıklayan gerçek, bence budur'
OKTAY EKŞİ BASIN KONSEYİ BAŞKANI
'Yeni Adananın 1918'den beri halkın hizmetinde olan bir bölge gazetesi olduğu bilinmektedir. Çukurova'nın Fransızlara karşı giriştiği silahlı mücadeleye kalemiyle katılan, yeni Türkiye'nin getirdiği ileri hamleleri halk arasında yaymak için savaşan, mihnetlere katlanmak uğruna doğruyu söylemekten ve halkı uyarmaktan vazgeçmeyen Yeni Adana, Atatürk Türkiye’sinin ileri karakollarından biridir.'
PROF. DR. CAVİT ORHAN TÜTENGİL
'Tarihi okumak, salt olayları bir zaman sırasına oturtarak ezberlemek midir sadece, yoksa anlamlarını, anlam bütünlüklerini kavrayarak, yeniden değerlendirmek midir olayları? Yeni Adana'nın anlamından çıkarmamız gereken öylesine çok ders var ki bugün... Örneğin, Adana için, Adanalılar için ne büyük onur... Düşünsenize, 19 Mayıs 1919'dan tam 5,5 ay önce Toroslara çıkmış Yeni Adana bağımsızlık savaşı için... “
DEMİRTAŞ CEYHUN YAZAR - YAYINCI
'Milli Mücadelede Anadolu basınından söz ederken unutulmaması gereken gazetelerden biri de Ahmet Remzi Bey'in (Yüreğir) Yeni Adana gazetesidir. Çukurova'nın Ferda ve Adana Postası gazeteleri işgalci Fransız kuvvetlerinin emrine girerken, Yeni Adana, Torosların Pozantı istasyonunda yayınını sürdürüyor ve örnek çabalarının yanı sıra şair ve yedek subay bir yazarını, Yahya Nüzhet beyi bağımsızlık savaşının sonlarına doğru cephede şehit veriyordu.
ORHAN KARAVELİ GAZETECİ - YAZAR
'Yeni Adana gazetesi, bugün belki de, Milli Mücadelenin başlangıcından bu yana çıkmaya devam eden tek Kuvayı Milliye gazetesidir... Yeni Adana, Adana'nın bir anıtıdır.'
HASAN PULUR GAZETECİ – YAZAR
'Yeni Adana, demokrasi anıtı gibidir... O ödün vermez; kara yobaz çetelerinin, köşe dönücülerinin sesi olmaz. Bildiği yolda, Atatürk'ün açtığı aydınlık bir çizgide savaşım verir... bir gazete dürüst haberciliği ile ayakta kalır. O nedenle yeni adana ayaktadır. Başı diktir...
Merhaba Yeni Adana! merhaba laik demokratik cumhuriyetin Çukurova’dan soluyan sesi...'
HİKMET ÇETİNKAYA GAZETECİ - YAZAR
'Adananın 1918'de Fransız kuvvetleri tarafından işgalinden bu yana nice savaşımlardan geçmek, kısaca özetlenebilecek bir roman değildir. Ahmet Remzi Yüreğir ve çocukları böyle bir yükün altından çıkma başarısını göstermişlerdir. Yeni Adananın ödün vermeden, kişiliğini koruyarak 92 yıllık bir dönemi başarıyla aşması, basın tarihimizin en övünçlü bir olayıdır. Bunu sağlayan Yüreğir ailesine teşekkür borçluyuz.'
OKTAY AKBAL GAZETECİ-YAZAR
21 Nisan 1965'te New York’ta düzenlenen törende Yeni Adana'nın kazandığı 'dünya basın başarı ödülünü' gazete adına Çetin Remzi Yüreğir'e veren Arjantinli büyük gazeteci Dr. Alberto Gainza Paz ise şunları söylüyordu:'Bu ödül bir kere daha bir gazetenin büyüklüğünün, sayfalarının sayısına ve tirajın miktarına bağlı olmadığını göstermiştir. Bir gazetenin büyük olması için bir sürü baskı makineleri koleksiyonuna değil, fakat bir ruha sahip olması gerekir.'
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nail Güreli de 78. yayın yılı mesajında Yeni Adana için şöyle diyordu:
'Bir gazetenin 77 yıldır yayınlanıyor olması, yalnız Türk basınında değil dünya basınında da önemli bir olaydır.'
Röportaj: Sabit ÖZKESER(Çukurova Press Gazetesi)
