Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. H. Murat Arslan ve Arş. Gör. Jülide Yüzbaşı tarafınca hazırlanan yıkım projesi ile Gaziantep'te bir çimento fabrikasında bulunan betonarme silo 8 saniyede enkaza çevrildi.
Dünyada ikinci, Türkiye’de ilk uygulama olma özelliğindeki yıkım, dev binalar ve altyapı projelerinde gerçekleştirdiği patlatmalarla uluslararası belgesel kanallarının da ilgisini çeken patlatma uzmanı Mehmet Güler organizasyonunda gerçekleştirildi.
Başarıyla sonuçlanan silo yıkımının bu boyutlarda dünyada ikinci defa yapılan bir uygulama olduğunu bildiren Güler, “ Bu ölçülerde bir çimento silosu Danimarka'da bir kez denendi fakat hedeflenen tarafa değil ters tarafa yattı. Arkasında bulunan binaların üstüne çöktü. Buradaki patlamadan sonra incelediğimde Türk mühendislerinin yaptığı doğru çalışmalar bunun başımıza gelmesini engelledi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü ile İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Maden Mühendisliği Bölümü hocalarının çalışmaları bu başarılı sonucu elde etmemizi sağladı. Türkiye'de ilk kez yapılan bir uygulama. Bilim her zaman başarılı olmamızı sağlıyor. '
Konuyla ilgili açıklama yapan ÇÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Arş. Gör. Jülide Yüzbaşı şunları söyledi:
“Yıkım projesi ve simülasyon çalışmalarını gerçekleştirdiğimiz betonarme çimento silosu 60 metre yüksekliğinde, 23 metre çapında ve taşıyıcı sistemi 1 metre beton kalınlığına sahip çok güçlü bir yapıydı. Standart binalarımızda bu kalınlık yaklaşık 30-50 cm civarında. Yapıda kullanılan donatı diye tabir ettiğimiz çelikler ise 28 mm çapında, yani normal binaların temellerinde kullandığımız çelik çaplarının da üzerinde bir malzemeden oluşturulmuş. Çimento ağır bir malzeme olduğundan taşıyıcı siloları normal binalardan çok çok daha fazla dayanıma sahip.”
“Yaklaşık 22 katlı bir bina yüksekliğindeki bu devasa yapının kontrollü yıkımı için her aşama dikkatlice hesaplandı. Bu denli ağır yapılarda en kritik durum, yapının kendi ekseninde bir miktar çöküp asılı kalması veya istenen yönün tam aksi yönüne devrilmesidir. Danimarka’da 173 ft (52.7 metre) uzunluğundaki silonun mühendislik ekibi tarafından 6 ay hesaplanmasına rağmen istenen yönün tam aksine yıkılıp yandaki binalara zarar vermesi bu durumun örneklerinden yalnızca bir tanesidir. Biz bu çalışmada önceden yaptığımız kırım, dolgu, ağırlık merkezinin doğru bir şekilde kaydırılması ve patlayıcı açısının hesabı işlemleri ile başarıya ulaştık.”
“Türkiye’de Bir İlki Gerçekleştirdik”
“Yaptığımız simülasyon çalışmalarıyla yapının doğru yöne kontrollü bir şekilde yıkılmasını sağlamış olduk. Aksi yönde tren rayları bulunmaktaydı. Yıkım projesinde ve patlayıcı açı hesabında bu durumu dikkate aldık. Türkiye’de bu derece sağlam bir yapının ilk defa patlayıcı ile kontrollü yıkımını gerçekleştirmiş olduk. Bu konuda hedefimiz üniversite ve özel sektör işbirliğiyle geliştirilen projeler vasıtasıyla ülkece dışa bağımlılığımızın ortadan kaldırılmasıdır.”
