Türkiye’nin çevre hamlesi artık rakamlarla konuşuyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yürüttüğü Sıfır Atık Projesi, yedi yılda dünyaya örnek olacak sonuçlar üretti. Bu süre içinde 74,5 milyon ton atık ekonomiye kazandırıldı, 552 milyon ağacın kesilmesi önlendi, 1,71 trilyon litre su ve 227 milyar kilovatsaat enerji tasarruf edildi. Böylece çevresel kazanımların ötesinde Türkiye’nin kalkınmasına da doğrudan katkı sağlandı.
Sıfır Atık, çevreye sağladığı katkının yanı sıra ekonomiye getirdiği değerle de öne çıkıyor. 2017’de yalnızca yüzde 13 olan geri kazanım oranı, 2024’te yüzde 36,08’e yükseldi. Bakanlığın hedefi ise 2035’te yüzde 60’a ulaşmak.
Projenin bugüne kadar sağladığı sonuçlar dikkat çekici: 74,5 milyon ton atık geri dönüştürüldü, 552 milyon ağaç kesilmekten kurtarıldı, 1,71 trilyon litre su tasarruf edildi, 227 milyar kilovatsaat enerji korundu. Tüm bu kazanımların parasal karşılığı ise tam 256 milyar lira. Bu rakam, on milyon hanenin yıllık elektrik faturasına, 10 şehir hastanesine ya da yüzlerce okulun yatırımına denk geliyor. Yüz binlerce kişiye yeni istihdam kapısı açan proje, “ekonomiye nefes aldıran çevre hareketi” olarak anılıyor.
Denizlerden 300 Bin Ton Çöp Çıktı
2019’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde başlatılan Sıfır Atık Mavi Hareketi, denizlerin temizliği için büyük bir adım oldu. 28 kıyı ilinde bugüne kadar 300 bin ton deniz çöpü toplandı. Sadece bu yılın ilk beş ayında denizlerden 30 bin ton atık çıkarıldı. 2025–2029 dönemini kapsayan İkinci 5 Yıllık İl Eylem Planı ile deniz çöplerinin kaynağında önlenmesi için yerel tedbirler artırılacak, kıyıdan deniz tabanına kadar düzenli temizlik faaliyetleri sürecek.
Depozito Sistemiyle 25 Milyar Şişe Geri Dönecek
Pilot uygulaması Ankara Kızılcahamam’da başlayan Depozito Yönetim Sistemi, Şubat 2025’te Sakarya’da devreye girdi. Vatandaşların yoğun ilgi gösterdiği sistem sayesinde kısa sürede 5,8 milyon içecek ambalajı toplandı. 2026’dan itibaren tüm Türkiye’ye yayılacak sistemle her yıl 25 milyar şişenin geri dönüştürülmesi hedefleniyor. Sadece Sakarya’da bir buçuk ayda 100 ton cam şişe toplandı; bu da sistemin vatandaşlar tarafından hızla benimsendiğinin göstergesi.
Deprem Enkazından Yol ve Kaldırım
Asrın felaketi sonrası Kahramanmaraş ve Hatay’da, Japonya Hükümeti’nin sağladığı 4,8 milyon dolarlık hibe desteğiyle geri dönüşüm tesisleri kuruldu. Şubat 2025’te faaliyete geçen tesislerde işlenen yıkıntı atıkları, yol, kaldırım, otopark ve drenaj çalışmalarında dolgu malzemesi olarak kullanılmaya başlandı. Böylece hem doğal kaynak kullanımı hem de karbon salımı azaltılıyor, enkaz ekonomik değere dönüşüyor.
Bir Çevre Projesinden Daha Fazlası
Ortaya çıkan tablo, Sıfır Atık’ın yalnızca bir çevre girişimi olmadığını, aynı zamanda Türkiye’nin kalkınma vizyonunun temel taşlarından biri haline geldiğini gösteriyor. Enerjiden suya, istihdamdan karbon emisyonlarının azaltılmasına kadar her alanda sağlanan faydalar, bu projenin gelecek nesillere daha yaşanabilir bir ülke bırakma yolunda stratejik bir yatırım olduğunu kanıtlıyor.
