2012 yılı verilerine göre, 37 bin 420 ton olan Türkiye kivi üretiminin yüzde 35,19’u Yalova, yüzde 18,01’i Ordu, yüzde 16,14’ü ise Rize’de üretiliyor.
Adana’nın kivi üretiminde 15. Sırada yer aldığını ifade eden Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bu konuda şu bilgileri verdi:“Yalova 13 bin 107 ton üretimle birinci. Bu ili 6 bin 707 tonla Ordu, 6 bin 11 tonla Rize izliyor. Bu üç il Türkiye üretiminin yüzde 69,33’ünü gerçekleştiriyor. Üretimde Samsun, 2 bin 729 tonla dördüncü, Giresun 2 bin 547 tonla beşinci, Trabzon 2 bin 181 tonla altıncı, Kocaeli 1012 tonla yedinci, Bursa 935 tonla sekizinci, Artvin 765 tonla dokuzuncu, Mersin 215 tonla onuncu, Antalya ve Kastamonu 194 tonla onbir ve onikinci, Sakarya 128 tonla önüçüncü, Zonguldak 117 tonla ondördüncü, Adana 101 tonla onbeşinci sırayı alıyor.”
Özellikle İran’dan gelen düşük kaliteli ve ucuz ürün girişi üretici açısından sıkıntılı bir durum olduğuna dikkati çeken Bayraktar, “Nitekim, 2013 yılında 606 bin 606 dolarlık ihracata karşılık 2 milyon 777 bin 616 dolarlık ithalat yapılmıştır. Bu ithalatın 1 milyon 890 bin 750 doları (toplam ithalatın yüzde 68,1’i) İran, 779 bin 6 doları (yüzde 28,05) Şili kaynaklıdır” dedi.
Soğuk hava depoları ve ambalajlama yetersiz Bayraktar, şunları kaydetti:
“Kivideki önemli sorunlardan birisi soğuk hava depolarının ve ambalajlama tesislerinin yetersiz oluşudur. Bu sorundan dolayı kivi hasat edilmesinden sonra kısa zamanda tüketime sunulması gerekiyor. Böyle olunca da ürünün fiyatını satıcı değil alıcı belirliyor ve üreticimiz mağdur oluyor. Daha sonraki süreçte de ithalat yoluna gidiliyor. Bir zamanlar tane işi satılan ve fiyatı oldukça yüksek olan kivi şimdilerde üreticinin elinden kilogramı 1,35 liradan alınıyor. Bu durum ürün fazlalığından değil, arzın kontrol edilememesi, pazarlama eksikliği ve talep yapısından kaynaklanıyor.
Yaşanan sorunların çözülmesi için; Kivi ürün bazında desteklemelere dahil edilmeli,
Türkiye Kivi Merkez Birliği kurulmalı ve kiviyle ilgili desteklemeler Kivi Üretici Birlikleri kanalıyla yapılmalı, Tarım havzaları modelinde kivi yer almalı, 15 Eylül-1 Nisan tarihleri arasında kivi ithalatını engelleyici önlemler alınmalı, Kivinin tüketiciye tanıtılması amacıyla tanıtım filmleri hazırlanmalı ve kivi tanıtım grubu oluşturulmalı, Kivi üretiminin artırılmasına yönelik teşvik edici destekler verilmeli, Ziraat fakülteleriyle işbirliği yapılmalı, kivi konusunda uzman teknik personel yetiştirilmeli, Yüksek kalite fidan üretimi için Kivi Üretim İstasyonları kurulmalı, Kivinin depolanabilmesi için soğuk hava deposu ile sınıflandırma-paketleme yapabilen entegre tesisler kurulmalı.”
Bayraktar, kivide sorunların çözülmesi halinde, kivi üretiminde iyi kalite ve standardın sağlanacağını, fiyat istikrarının oluşacağını, üretimin artacağını, ithalata gerek kalmayacağını, hatta önemli miktarda ihracat imkanları doğacağını vurguladı.
