Adana Yerel İzleme Bileşenleri(YEİB) “Siyasi partilerin toplumun yarısını oluşturan kadınları temsil etmekten çok uzak olduğu; talep ve ihtiyaçlarını dikkate alan politikalar ortaya koyamadığı ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği açısından sınıfta kaldığı” görüşünü savundu.
Adana’da yerelde faaliyet gösteren birçok sivil toplum kuruluşu ve bağımsız aktivistten oluşan Yerel İzleme Bileşenleri (Adana YEİB) tarafından yapılan yazılı açıklamada, toplumsal cinsiyete duyarlı izleme, değerlendirme ve savunuculuk çalışmaları yürütüldüğü ifade edilerek şu görüşlere yer verildi:
“3 yıldır sürdürdüğümüz izleme çalışması ile kadın, LGBTİ+, engelli, genç, yoksul vb. dezavantajlı bireylerin siyasete katılımda karşılaştıkları çoklu ayrımcılığı tespit ederek görünür hale getirmeyi amaçlarken; savunuculuk faaliyeti ile de toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizliklerin giderilmesine katkı sunmayı hedefliyoruz. Her ne kadar eşit yasal haklara sahip olunsa da, eşit olmayan koşulların dezavantajlı grup ve bireylerin siyasete katılımı önünde büyük engel oluşturduğu ve bu eşitsizliği gidermenin özel önlemlerle mümkün olduğuna inanıyoruz. Bu sebeple başta kadınlar olmak üzere toplumdaki dezavantajlı grup ve bireylerin siyasete katılımda karşılaştığı ayrımcılık ve engeller konusunda kamuoyunda farkındalık yaratmak ve toplumsal cinsiyet eşitliğine katkıda bulunacak dönüşümler gerçekleştirmek amacıyla Siyasi Parti İzleme Karnesi hazırlamayı amaçladık.
ADANA’DA 5 PARTİ ZİYARET EDİLDİ
Nisan 2022’de başladığımız çalışma kapsamında TBMM’de grubu bulunan 5 partinin Adana il başkanlıklarını ziyaret ederek, hazırladığımız siyasete katılımda toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik soru setini ilettik. Tüm partilere eşit mesafede yürüttüğümüz girişimler sonucunda AKP ve MHP’den -ne yazık ki- herhangi bir aksiyon alamadığımız; sadece CHP, HDP ve İyi Parti’den geri dönüş sağlayabildiğimiz yanıt alma sürecini Mart 2023’te sonlandırdık. Alınan -sınırlı- yanıtlar ve siyasi partilerin son seçimlerde ortaya koyduğu performans sonucu ortaya çıkan toplumsal cinsiyet eşitliği karnesi ne yazık ki yüz güldürecek nitelikte değil. 5 parti il örgütünden MHP heyetimize randevu dahi vermemiştir. AKP ve MHP ilettiğimiz soruları yanıtlamamıştır. CHP ise yanıt olarak sadece parti tüzüğünü paylaşmıştır. İyi Parti'nin yanıtı ise cevap veren il yöneticisinin iyi niyet ve temennilerini ifade etmekten öte gitmemiştir.
ADANA’DA SİYASİ PARTİLER SINIFTA KALDI
Tüm bu verilerin ışığında ilimizde siyasi partilerin kadın politikaları Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine ilişkin siyaset üretmek ve yaşama geçirmek konusunda devamsızlıktan sınıfta kaldığını ifade edebiliriz. Bu izleme süreci göstermektedir ki mecliste grubu bulunan 5 siyasi parti: Kadınları ve onların demokratik örgütlerini dikkate almamaktadır. Kadınlara dair güncel-somut politikalar üretmemektedir. Parti tüzüğünün daha katılımcı ve eşitlikçi olması için yeterli ve güncel düzenlemeler yapmamışlardır. Yanıt veren 3 parti (CHP, HDP ve İyi Parti) göz önünde bulundurulduğunda: HDP toplumsal cinsiyet eşitliği (TCE) üzerine tutum/politika belgeleri ile tam puan alırken diğer CHP ve İyi Parti sadece geçer not alabilmiştir. HDP yönetimde kadın-erkek eşitliğini tam olarak gözetirken diğer iki parti bu konuda zayıf not almıştır.
Aday listelerinin oluşturulmasında yerelin görüşlerinin büyük oranda dikkate alınmadığı gözlemlenmiştir. Tüzüklerinde ve aday listelerinde kadın temsili belli bir oranın üzerinde olmakla birlikte kadınların genellikle seçilemeyecek sıralarda aday gösterildiği belirlenmiştir. Parti binaları kadınların ve engellilerin kullanımına yeterince uygun değildir. Yerel çalışmalarda kadın kolları etkin olmakla birlikte il ve ilçe yönetimlerinde kadınlara yeterince yer verilmemektedir. Seçilmiş kadın siyasetçiler kadınlara yönelik politika üretmemektedirler.
Tüm dezavantajlı grupları kapsayıcı bir anlayışın yerleşmemiş olduğu söylenebilir. Bununla birlikte bu üç parti il örgütlerinin tatmin edici düzeyde: Kadın temsiliyetini güçlendirmek için planları bulunduğu, Yöneticilerinin beyanlarında TCE yönünde olumlu izlenim verdiği, Kentin eşitlik bağlamında ihtiyaç ve sorunlarının farkında ve çözüm arayışında olduğu, Kapsayıcı bir dil ve TCE duyarlı yazılı ve görsel materyal kullanıldığı söylenebilir.
KADIN TEMSİLİYETİ ARTIRILMALI
Sonuç olarak, siyasi partilerin toplumun yarısını oluşturan kadınları temsil etmekten çok uzak olduğu; talep ve ihtiyaçlarını dikkate alan politikalar ortaya koyamadığı ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği açısından sınıfta kaldığı ortadadır. Siyasi katılımda eşitliğin sağlanması konusundaki ısrarlı takibimizi sürdüreceğimizi tekrarlıyor, siyasi partilerin 31 Mart yerel seçimlerinde kadın temsiliyetini artırmaları talebimizi bir kez daha hatırlatıyoruz. Süreci izlemeye ve kamuoyu ile paylaşmaya devam edeceğiz. “
