Ülkemizin 66 ilinde, 4,7 milyonu meyve veren, 7,9 milyon badem ağacı bulunduğu, 13 bin tonluk üretimle ABD, Avustralya ve İspanya’dan sonra 4. Sırada yer aldığı bildirildi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, en iyi iç bademin Türkiye’de olmasına rağmen en çok bademi ABD’nin üretip, ihraç ettiğini bildirerek, “Çok değerli bir ürün olan, marketlerde kilogramı ABD iç bademinin iki katı bir fiyatla, 75 liradan satılan Datça iç bademinde tek sorun üretimin yeterli olmaması” dedi.
ANADOLUNUN EN ESKİ MEYVESİ
Bayraktar, yaptığı açıklamada, bademin Anadolu’nun en eski meyve türlerinden birisi olduğunu, Karadeniz bölgesi hariç Anadolu’nun hemen her yerinde yetiştiriciliğinin yapıldığını belirtti. Uzun yıllardır üretimi yapılan badem ağaçlarının büyük bir kısmının dağ ve tepelerde, arazi sınırlarında kendiliğinden tohumdan yetişmesinin farklı özellikler gösteren bir popülasyona neden olduğunu bildiren Bayraktar, bu durumun ıslah çalışmaları için bir avantaj taşıdığını vurguladı. Bayraktar, bademde verim ve kalitenin düşüklüğü ve standardizasyonun olmamasının ise bir dezavantaj oluşturduğunu belirtti.
Şemsi Bayraktar, şunları kaydetti:
“Bademde satış değeri yüksek ve pazara konu olanı iç bademdir. Dünyada 1,06 milyon ton iç badem üretimi var. ABD, 834 bin ton iç badem üretim ve yüzde 79 payla ilk sırada yer alırken, 70 bin ton üretimle yüzde 7 pay alan Avustralya ikinci, 40 bin ton üretim ve yüzde 4 payla İspanya üçüncü sırada bulunuyor. Ülkemiz yaklaşık 13 bin ton iç badem üretimi ve yüzde 1,2 payla dördüncü sırada yer aldı.
Türkiye’nin kabuklu badem üretimi 1997 yılında 33 bin ton iken, 2012 yılında, 1997’ye göre yüzde 143,2 artışla 80 bin 261 tona çıktı. Toplu badem meyveliklerinin alanı ise aynı dönemde yüzde 214 artışla 75 bin hektardan 235 bin 547 hektara ulaştı.
MUĞLA ÜRETİMDE BİRİNCİ
Kabuklu badem üretiminde 8 bin 750 tonla Muğla birinci olurken, Mersin 8 bin 621 tonla ikinci, Antalya 5 bin 404 tonla üçüncü, Denizli 5 bin 121 tonla dördüncü, Çanakkale 4 bin 91 tonla beşinci, Isparta 3 bin 916 tonla altıncı, Diyarbakır 3 bin 213 tonla yedinci, Balıkesir 2 bin 682 tonla sekizinci, Manisa 2 bin 660 tonla dokuzuncu, Elazığ 2 bin 456 tonla onuncu oldu.”
Şemsi Bayraktar, kuru yemiş olarak tüketilen bademin, çikolata, şekerleme, pasta yapımında, badem yağının ise kozmetik ve ilaç endüstrisinde kullanıldığını belirtti.
Bayraktar, Türkiye’de kişi başına iç badem tüketiminin 2001-2011 döneminde 0,66 kilogramdan 1,1 kilograma yükseldiğini de sözlerine ekledi.
