BAHŞİŞ VE SERVİS ÜCRETİNDE YENİ BİR MODEL

ürkiye Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD), yeme-içme sektöründe yaklaşık 2 milyon çalışanı doğrudan ilgilendiren bahşiş ve servis ücreti uygulamalarına ilişkin olarak, bahşişin kredi kartı ve dijital ödeme sistemleriyle gönüllülük esasına dayalı biçimde alınabilmesini sağlayacak yeni bir model çağrısında bulundu.
Sektörde uzun yıllardır uygulanan servis ücreti, mevzuatta yer alan ve işletmeler aracılığıyla çalışanlara aktarılan bir gelir kalemi olarak öne çıkarken; bahşiş, hizmetten duyulan memnuniyet doğrultusunda kişinin tercihine bağlı olarak uygulanan bir ödeme biçimi olarak değerlendiriliyor. TURYİD, bu iki başlığın kamuoyundaki tartışmalarda sıklıkla birlikte anılmasının, uygulamaya ilişkin soru işaretlerini artırdığına dikkat çekiyor.
TURYİD'e göre tartışmaların önemli başlıklarından biri, gönüllülük esasına dayalı bahşişin modern ödeme sistemlerine entegre edilememesi. Bu alanda atılacak adımların hem çalışanlar hem de tüketiciler açısından daha dengeli bir yapının oluşmasına katkı sağlayacağı ifade ediliyor.
TURYİD Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer, konuya ilişkin değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı: “Türkiye'de bugün itibarıyla kredi kartı aracılığıyla, tamamen gönüllülük esasına dayalı bahşiş bırakılmasını mümkün kılan bir sistem bulunmuyor” diyor. Demirer, TURYİD'in bu çerçevede net önerileri olduğunu vurgulayarak şöyle devam ediyor: “Tüketicilerin daha açık ve güçlü şekilde bilgilendirilmesi, gönüllülük esasına dayalı bahşişin kredi kartıyla tahsil edilmesine izin verilmesi, yüzdelik gelirlerin çalışanlara dağıtımında kullanılan ve günümüz koşullarına uymayan dağıtım modellerinin gözden geçirilmesi ve bu konuda çalışanların da söz sahibi olduğu ortak kurulların oluşturulması gerektiğini düşünüyoruz. Bu anlamda ciddi bir yol kat edildi, kredi kartı üzerinden gönüllü bahşiş sisteminin yeni yıl ile birlikte kısa süre içinde yasal zemine kavuşacağına inanıyoruz.”
“Bahşişin vergisini biz üstlenmeye hazırız”
Kaya Demirer, sektörün bu konuda sorumluluk almaya hazır olduğunu da belirterek şu değerlendirmede bulunuyor: “Bahşiş ve servis ücreti çoğu zaman aynı başlık altında tartışılıyor. Oysa sahadaki uygulamalar ve beklentiler farklı. Kredi kartıyla gönüllü bahşiş bırakılmasını mümkün kılan bir sistem hayata geçtiğinde, bu ayrım çok daha net hale gelecektir. Bahşişin kredi kartıyla ödenmesini sağlayacak düzenleme yapılırsa, yüzde 10'luk bahşiş vergisini işletmeler olarak biz üstlenmeye hazırız. Böylece hem çalışanlar açısından belirsizlikler ortadan kalkar hem de kamuoyundaki tartışmalar sağlıklı bir zemine oturur.”
Demirer, kamunun bu noktada alacağı tutumun belirleyici olacağını da vurgulayarak şunları söyledi: “Gönüllülük esasına dayalı bir sistemin hayata geçmesi halinde, Hazine ve Gelir İdaresi'nin sembolik sayılabilecek yüzde 10'luk bir stopaj kesintisiyle bu süreci desteklemesi, özel sektörün önünü açacaktır. Bu yaklaşım, kamu ve özel sektör dayanışmasının çok güçlü bir örneği olacaktır. Yaklaşık 2 milyon hizmet sektörü emekçisinin gelirlerinde gözle görülür bir artış sağlanması mümkün. Ayrıca bu modelin, diğer sektörler için de örnek teşkil edecek bir dayanışma biçimi olmasını umut ediyoruz.”
Demirer, gönüllülük esasına dayalı bahşiş gelirinin çalışanlar açısından kişisel gelir vergisine tabi olmamasının, sistemin amacına ulaşması bakımından önemli bir tamamlayıcı unsur olacağını da ifade etti.
Yeni model kapsamında, kredi kartıyla ödeme sırasında POS cihazlarında müşteriye bahşiş ekleme seçeneği sunulması; bahşiş tutarlarının işletmenin ticari gelirinden ayrı şekilde izlenmesi ve çalışanlara dağıtılması öngörülüyor. Dağıtım sürecinde, çalışan ve işveren temsilcilerinin birlikte yer aldığı mekanizmaların devreye alınması planlanıyor.
TURYİD, ilgili kamu kurumlarıyla yürütülen çalışmalarla hem tüketici hassasiyetlerini hem de yeme-içme sektöründe emeğin karşılığını gözeten sürdürülebilir bir yapının oluşturulmasını hedefliyor.