Bel ve Boyun Ağrılarının Nedeni!

Bilgisayar başında geçirilen saatler ve yanlış ergonomi ile oluşturulan ofis düzeni, kas ve iskelet sistemi rahatsızlıklarına zemin hazırlıyor. Özellikle son 15 yılda bilgisayar, tablet, akıllı telefonların kullanımının yaygınlaşmasıyla bel boyun ağrılarında artış gözleniyor. Mesleki hastalıkların yüzde 85’ini oluşturan kas iskelet sistemi rahatsızlıklarından korunmada yaşanılan çevrenin kişinin vücut yapısına uygun olması büyük rol oynuyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Uz. Dr. Nurten Korkmaz, kas-iskelet rahatsızlıkları ve tedavi yöntemler hakkında bilgi verdi.

İşe bağlı rahatsızlıkların nedeni yanlış ergonomi: Tüm dünyada işe bağlı rahatsızlıkların en sık rastlanan sebeplerinden biri kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarıdır. Bu konuda özellikle bilgisayar başında sürekli oturarak çalışan kişiler risk altındadır. İşe bağlı kas-iskelet rahatsızlıkları, kişinin fonksiyonel kapasitesini aşan mekanik zorlanmalardan kaynaklanmaktadır. Uzun süreli kronik rahatsızlıklardır. Bulgular değişebilmekle birlikte yoğun ağrı ve fonksiyonel bozukluk genellikle mevcuttur. Bir kaza sonucu gelişmezler, bir yırtık veya kopma işe bağlı kas iskelet sistemi rahatsızlığı değildir.

Yaşam alanı size uygun olmalı: Hastalık oluşmadan korunmak için yapılan girişimler oldukça önemlidir. Hastalık oluştuğunda ise tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Hastalık oluştuktan sonra sonuçlarını iyileştirmek ve ilerlemesini, başka sorunlara yol açmasını engellemek için rehabilitasyon uygulamaları gerekmektedir.

Temel olarak iş alanında ergonomik düzenlemeler yapmak, uygunsuz çalışma pozisyonlarını değiştirmek ve iş yerinde de egzersiz yapmak gerekmektedir. Ergonomi, genel olarak yaşamın insana uydurulmasıdır. Çalışma ve yaşam alanlarının insan sağlığı için en uygun hale getirilmesidir.

Psikososyal nedenler de ağrılara sebep olabilir: İşe bağlı kas-iskelet sistemi hastalıklarında bazı kişisel faktörler tanımlanmaktadır. Kadın olmak, yaşın ileri olması, obezite, sigara içmek ve spor yapmak bu faktörlerden bazılarıdır. Bunun dışında mekanik faktörler denilen tekrarlayıcı aktiviteler, kişinin maksimum gücünü aşan zorlayıcı aktiviteler, yanlış duruş, sabit duruş, titreşime maruz kalma, soğuk ve yetersiz aydınlatma gibi işle ilgili risk faktörleri de bulunmaktadır. Psikososyal faktörler denilen iş memnuniyetsizliği, ağır iş yükü ve sorumluluk, yetersiz iş arkadaşı ve amir desteği, iş monotonluğu gibi nedenler de kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına yatkınlığa sebep olabilmektedir.

Kol ve boyunda hangi rahatsızlıklar görülür?: Gergin boyun sendromu, sırt kaslarında miyalji, omuz rahatsızlıklarından omuzun sıkışma sendromu, tenisçi ve golfçü dirseği, sinir sıkışmaları, el bilek ve parmak tendinitleri, el bileğinde sinir sıkışması olan karpal tünel sendromu ve daha birçok spesifik olmayan ağrı kaynaklı hastalık bu gruptandır.

Bilgisayar başında çalışanlar dikkat!: Sürekli bilgisayar başında çalışan kişilerin ilk olarak önlem alması gerekmektedir. Çalışma alanında bulunan sandalye, monitör, klavye, mouse (fare) ve masanın en uygun şekilde düzenlenmelidir. Kişinin de doğru bir şekilde duruşunu ayarlaması ve oturuş açılarını belirlenmesi gerekir. Sandalye her yöne hareket edebilmeli, yüksekliği ayarlanabilmeli, bel eğimi destekli olmalı ve sırt desteği ve oturak açısı ayarlanabilmedir. Monitör ve klavye kullanıcının tam önünde ve orta hatta olmalıdır. Monitör gövdeden bir kol uzunluğu kadar uzakta olmalıdır. Monitörün üstü göz hizasında olmalıdır. Klavye dirseklerden hafif aşağıda konumlandırılmalıdır. Mouse ise klavye ile aynı seviyede olmalı ve mouse hareket ettirilirken sadece bilek değil tüm kol kullanılmalıdır. Ergonomik yardımcı malzemeler olan el bilek destekleri, doküman taşıyıcılar, mikrofonlu kulaklık kullanılabilir.

Doğru oturuş pozisyonu sağlanmalı: Baş, omuzlar üzerinde dengeli tutulmalıdır. Gövde pozisyonu daima dik olmalıdır. Dik pozisyonda kulaklar, omuzlar ve kalça dikey eksende aynı hat üzerinde olmalıdır. Kollar gövdeye yakın olmalı yanlara açılmamalıdır. Dirsek iç açısı özellikle çok önemlidir ve 100 derecenin altında olmamalıdır. El bilekleri düz olmalı, yanlara doğruda açılanmamalıdır. Bel eğimi bel yastığı ile desteklenmelidir. Gövde ile uyluk arasındaki açı da 100 derecenin üzerinde olmalıdır. Ayaklar zemine veya ayak desteği üzerine düz olarak yerleştirilmelidir ve oturma postürü sürekli değiştirilmelidir. Bunların yanında iş yerinde ve evde baş -boyun, sırt, el ve el bilek ve ayakta yapılabilen bel egzersizleri düzenli aralıklarla yapılmalıdır.