Çilek sofralarda yerini aldı

Taze meyvenin az olduğu dönemde olgunlaşan, insanların çoğu tarafından sevilen, pasta, marmelat, reçel, dondurma yapımında da kullanılan çilek sofralarda yerini aldı.

Çilek dünyanın daha çok kuzey yarım küresinde, ılıman iklime sahip yerlerde yaygın olarak yetiştiriliyor. Çilek, gerek insan sağlığı açısından, gerek yatırımların çok kısa sürede geriye dönmesi gibi nedenlerle büyük önem kazanmaya başladı. Çileğin kendine özgü nefis aroması, zengin vitamin ve özellikle ellajik asit içeriği, değişik tüketim şekillerinin bulunmasının tüketicilerin daha fazla ilgisini çekiyor.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye’de, 2005-2013 döneminde çilek üretiminin 200 bin tondan 372 bin 498 tona, ortalama verimin de dekar başına 2 bin kilogramdan 2 bin 749 kilograma yükseldiğini açıkladı.

İç ve dış piyasada ilgi gören çileğin, arz ve talep neticesinde üretim alanlarının çoğalarak çeşit zenginliği ve süreklilik açsından, alternatif bir ürün olarak üretim miktarının arttığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

“Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre dünya çilek üretim miktarı, 2005 yılında 3 milyon 789 bin 231 ton iken 2012 yılında ise 4 milyon 532 bin 60 tona ulaştı. ABD’nin 2012 yılında, 1 milyon 366 bin 850 tonla birinci olduğu çilek üretiminde 360 bin 426 tonla Meksika ikinci, 351 bin 834 tonla Türkiye üçüncü sırada. Türkiye, 2013 yılında üretimini 372 bin 498 tona yükseltti ve Meksika’nın 2012 yılı üretimini geride bıraktı. 2013 yılında Türkiye’nin çilek üretimi yüzde 5,87 arttı. Bu üç ülkeyi, 289 bin 900 tonla İspanya, 242 bin 297 tonla Mısır izledi. ABD dünya çilek üretiminin yüzde 30,16’sını, Meksika yüzde 7,95’ini, Türkiye yüzde 7,76’sını, İspanya yüzde 6,40’ını, Mısır yüzde 5,35’ini karşıladı.”

Mersin ilk sırada

Türkiye’nin 2005 yılında 100 bin dekar alanda 200 bin ton çilek ürettiğini ve dekar başına ortalama 2 bin kilogram verim elde ettiğini vurgulayan Bayraktar, şu bilgileri verdi:

“Üretim 2007 yılında 250 bin, 2011 yılında 300 bin, 2012 yılında 350 bin tonu geçti. 2005 yılında 100 bin dekar olan çilek üretim alanı, 2013 yılında 135 bin 494 dekara çıktı. Yine 2005 yılında 2 bin kilogram olan dekar başına ortalama verim, 2010 yılında 2 bin 568 kilograma, 2012 yılında 2 bin 750 kilograma ulaştı. Ortalama verim 2013 yılında 2 bin 749 kilogram oldu.

Üretim artışındaki en önemli neden araştırma merkezlerinde yapılan araştırmalar ve yayım çalışmaları olarak görülüyor. Bu çalışmalar sonucunda, verimli ve bölge koşullarına uygun yeni çeşitler ile frigo fide, taze fide, damla sulama, malçlama, solarizasyon gibi modern yetiştirme tekniklerinin kullanılmış ve böylece üretim alanındaki artışın yanı sıra birim alandan alınan çilek miktarı da artmıştır. Akdeniz Bölgesi başta olmak üzere, Ege ve Marmara bölgelerimizde de modern anlamda çilek yetiştiriciliği yapılıyor. 2013 yılında Mersin 135 bin 322 ton çilek üretimiyle ilk sırayı alırken, bu ili 79 bin 60 tonla Antalya, 48 bin 966 tonla Aydın, 32 bin 825 tonla Bursa, 16 bin 34 tonla Manisa, 14 bin 920 tonla Konya, 6 bin 888 tonla Elazığ, 6 bin 638 tonla Sakarya, 5 bin 66 tonla İzmir ve 4 bin 59 tonla Kahramanmaraş izledi. Dekar başına ortalama verimde Antalya 4 bin 917 kilogramla ilk sırayı alırken, bu ili, 3 bin 558 kilogramla Aydın, 3 bin 439 kilogramla İzmir, 3 bin 437 kilogramla Mersin takip etti. Çilek üretim alanında 30 bin 273 dekarla Mersin’in ardından ikinci olan Bursa, dekar başına 1084 kilogram olan düşük verimi nedeniyle üretimde, Mersin, Antalya ve Aydın’ın ardından dördüncü olabildi.”

Kısa sürede iyi gelir sağlıyor

Çileğin, değişik iklim ve toprak koşullarında ekonomik olarak yetiştirilebildiğini, taze meyvenin az olduğu dönemde olgunlaşması nedeniyle iyi pazar avantajına sahip olduğunu belirten Bayraktar, birim alanda iyi gelir sağlaması ve yapılan masrafların kısa sürede geri kazanılmasının küçük aile işletmelerinin tercih etmesine yol açtığını kaydetti.

İller itibarıyla 2013 yılında çilek üretimi, toplu meyveliklerin alanı ve dekar başına ortalama verim: