Çocuk Yetiştirmede Ne Ölçüde Başarılıyız?

Çocuk ve Haklarını Koruma Platformu’nun düzenlediği “Türkiye’de Aile ve Çocuk Eğitimi” forumunda, GfK Türkiye tarafından gerçekleştirilen “Türkiye’de Aile ve Çocuk Eğitimi Araştırması”nın sonuçları açıklandı. Araştırma sonuçlarına göre Türkiye kamuoyunun %42’si ebeveynlerin çocuk yetiştirmekte başarısız olduğunu, %66’sı ise ebeveynlerin desteğe ihtiyaç duyduğunu düşünüyor.

Çocuk ve Haklarını Koruma Platformu, kamuoyunun Çocuk Hakları Evrensel Beyannamesi’ne ilişkin bilgi düzeyini,  Türkiye’nin çocuk yetiştirmekte ne kadar başarılı olduğunu, anne-baba eğitiminin gerekliliğini, hangi kurumlar tarafından ne zaman verilebileceğini ve çocukların cinsel istismar gibi zarar görme durumunda haklarını nasıl aramaları ve kimlerden eğitim almaları gerektiğini değerlendirmek amacıyla 15 Aralık Salı günü, Işık Üniversitesi Maslak Kampüsü Konferans Salonu’nda Türkiye’de Aile ve Çocuk Eğitimi Forumu’nu düzenledi.

Forumda GfK Türkiye tarafından gerçekleştirilen “Türkiye’de Aile ve Çocuk Eğitimi Araştırması”nın bulguları açıklandı ve değerlendirildi. Forumun moderatörlüğünü ünlü sunucu Cem Ceminay yürütürken açılış konuşmasını Çocuk Haklarını Koruma Platformu Başkanı Av. Figen Özbek, araştırma raporunun aktarımını ise GfK Tüketici Deneyimleri Genel Müdürü Fulya Durmuş yaptı.          Forumdaki konuşmacılar ise Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fatoş Erkman; İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Üyesi ve AvukatSeda Akço Bilen; İstanbul Bilgi Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi, Klinik Psikolog Yard. Doç. Dr. Zeynep Çatay Çalışkan; ile Pedagog ve Eğitim Koordinatörü Şima Sunder’di.

Araştırma sonuçları bize ne söylüyor?

Türkiye’de Aile ve Çocuk Eğitimi Araştırması, Eylül-Ekim 2015 tarihlerinde kentsel Türkiye’de 15 ilde 15 yaş ve üstü 1.237 kişi ile yüz yüze görüşülerek gerçekleştirildi.

Araştırmanın bulgularına göre Türkiye’de her 10 kişiden 2’si Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan Çocuk Hakları Evrensel Beyannamesi’nden haberdar olduğunu belirtiyor. Haberdar olanların en fazla olduğu bölgeler  %26 ile İç Anadolu

ve Marmara bölgeleridir. Güneydoğu Anadolu’da ise hemen hemen hiç kimse (%98) Çocuk Hakları Evrensel Beyannamesi’nden haberdar olmadığını belirtiyor.

Çocuk Hakları Evrensel Beyannamesi’ni duyanların hemen hemen yarısı (%56) Türkiye’nin bu beyannameyi imzaladığını biliyor. Bu konuyla ilgili farkındalığı en yüksek olan bölge %91 oranla Ege Bölgesi’dir. Ege’yi %62 ile Marmara bölgesi takip ediyor. Yaş gruplarına bakıldığında ise farkındalığı en yüksek yaş grubu %65 ile 15-17 yaş grubu.

Çocuk yetiştirmede ne ölçüde başarılıyız?

Türkiye'de ebeveynlerin (anne-babaların) çocuklarını yetiştirme ve eğitme konusunda başarısız bulduklarını belirtenlerin oranı %42’dir. Bölgelere bakıldığında, ebeveynleri başarız bulanların en yüksek olduğu bölge %76 ile Ege Bölgesi’dir. Ege’yi % 48 ile Marmara Bölgesi takip ediyor. Ebeveynleri başarılı bulanların en fazla olduğu bölgeler ise Güneydoğu Anadolu (%38) ve Doğu Anadolu’dur (%30).

Çocuk yetiştirmede başarısızlığın temel nedeni bilgisizlik

Ebeveynleri çocuk yetiştirmede başarısız bulanların yarısından fazlası (%57) ebeveynlerin bilgi sahibi olmadıkları için başarız olduklarını düşünüyor. %28 ebeyenlerin kendileri de iyi yetiştirilmedikleri için derken, kitlenin %14’ü ise ekonomik ve sosyal imkanların yetersizliğini neden olarak gösteriyor.

Her 10 kişiden yaklaşık 7’si ebeveynlerin eğitim alması gerektiğini düşünüyor

“Türkiye’de anne-babaların çocuklarla doğru iletişim kurabilme / kendileri / çevrelerine faydalı, özgüvenli bireyler olarak yetiştirme konusunda eğitime ihtiyaçları vardır” ifadesine katıldığını belirtenlerin oranı %66 iken, bu ifadeye katılmadıklarını belirtenlerin oranı %7’dir. %27’lik bir kesim ise “ne katılıyorum ne katılmıyorum” şeklinde görüş bildirmiştir. Bu ifadeye katıldığını belirtenlerin en yüksek olduğu bölge %87 ile Ege Bölgesi’dir. İç Anadolu Bölgesi Ege’yi %81 ile takip ediyor. Bu ifadeye katılmadığını belirtenlerin en yüksek olduğu bölgeler ise sırasıyla Güney Doğu Anadolu (%17) ve Karadeniz (%16) bölgeleridir. 15-17 ve 25-34 yaş grupları içinde diğer yaş gruplarına oranla bu ifadeye katılanların oranı daha yüksek(%69).

Ebeveynlerin eğitim alması gerektiğini düşünenlerin yarısından fazlası (%52) ise bu eğitimi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın vermesi gerektiğini düşünüyor.

Bölgelere bakıldığında, en çok İç Anadolu Bölgesi ve Karadeniz Bölgesi (%64) bu eğitimin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından verilmesi gerektiğini düşünüyor. Bu eğitimin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilmesi gerektiğini düşünenlerin en fazla olduğu bölge ise %51 ile Doğu Anadolu’dur.

Eğitim verilmesi gerektiğini düşünen kişilerin %35’i, ebeveynlerin ihtiyaç duydukları zaman başvurabilecekleri uzmanlar olması gerektiğini düşünüyor. %31’i ise kişilerin ortaöğretim-lise-yükseköğrenim gibi eğitim kurumlarında okurken ebeveynlikle ilgili eğitim görmeleri gerektiğini belirtiyor.

Ebeveynlerin eğitim alması gerektiğini düşünenler, ebeveynlerin özellikle aile içi iletişim konusunda eğitilmeye ihtiyaçları olduğunu belirtiyorlar. Bölgelere bakıldığında, ebeveynlerin bu konuda eğitim alması gerektiğini düşünenlerin en yüksek olduğu Marmara (%57) ve İç Anadolu (%50)’dur. Ege bölgesi %42 ile ebeveynlerin özellikle ergenlik psikolojisi üzerine eğitim alması gerektiğini düşünüyor. Bu konu yaş kırılımında incelendiğinde; 15-17 yaş grubu içinde diğer yaş gruplarına oranla, ebeveynlerin ergenlik psikolojisi üzerine eğitime ihtiyaç duyduğunu belirtenlerin oranı daha yüksek (%28).

 Cinsel istismar ve eğitim 

Türkiye'de çocuklara cinsel istismar ve bu gibi durumlarda ne yapmaları, nereye başvurmaları gerektiği konusunda eğitim verilmesi gerektiğini düşünenlerin oranı %68 iken sadece %10’u eğitime gerek olmadığını düşünüyor. %22’si ise konuyla ilgili fikri olmadığını belirtiyor. Eğitim verilmesi gerekmiyor diyenlerin oranının en fazla olduğu bölge %32 ile Güney Doğu Anadolu’dur.

Eğitim verilmesi gerektiğini düşünenlerin en fazla olduğu bölgeler ise %93 ile Ege ve %88 ile İç Anadolu Bölgesi’dir. Karadeniz bölgesinde ise yaklaşık her 2 kişiden 1’i (%47) çocuklara bu konuda eğitim verilip verilmemesi konusunda fikri olmadığını belirtmişlerdir.

Eğitim verilmesi gerektiğini düşünenlerin %65’i eğitimin devlet tarafından okullarda verilmesi gerektiğini belirtirken, %31’i aile tarafından evde eğitim verilmesi gerektiğini düşünüyor.

Aile tarafından evde eğitim verilmesi gerektiğini düşünenlerin en yüksek olduğu bölge %54 ile Güneydoğu Anadolu’dur. Devlet tarafından okullarda eğitim verilmesi gerektiğini düşünenlerin en yüksek olduğu bölge ise %87 ile Ege’dir.

Çocuğumuzla nasıl iletişim kuracağımızı şaşırdığımızda rehber olarak kime başvuruyoruz?

Ebeveyn olanlar, çocuğuyla nasıl iletişim kuracaklarını şaşırdıklarında veya bir problemi çözemedikleri durumda ağırlıkla eşlerine danıştıklarını belirtiyorlar (%39). “İç güdülerime göre hareket ederim” diyenler ise %20 oranındadır. Diğer bölgelere oranla İç Anadolu’daki ebeveynler arasında, çocukla ilgili bir problemle karşılaştıklarında eşlerine danışmayı tercih edenler daha fazla (%66). Güney Doğu Anadolu’da ise ebeveynlerin %40’ı güvendikleri arkadaşlarına danışmayı tercih ediyorlar