DEPREM UZMANI MELİH BAKİ, KUZEY ADANA’NIN  NEDEN YIKILDIĞINI ANLATTI

Deprem Uzmanı Jeoloji Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Melih Baki, son depremde en çok etkilenen Kuzey Adana’nın neden bu kadar etkilendiğini açıkladı.

Gazeteci arkadaşımız Ceyhun Özgönülİ Adana’nın Deprem Dedesi Melih Balki ile aralarında Adana’nın da bulunduğu Kahramanmaraş Elbistan ve Pazarcık merkezli depremi konuştu. Ceyhun Özgönül’un sosyal medya hesabından paylaştığı röportaj şöyle:

“Deprem uzmanı Melih Baki’ye HERKESİN MERAK ETTİĞİ SORUYU sordum. “Sulu ve yumuşak zemin denilen Güney Adana'da çatlak olmazken, SAĞLAM ZEMİN DENİLEN KUZEY ADANA NEDEN YIKILDI?”

Bu soru tüm Adanalıları düşündüren soruydu.

Öyle ya, bize yıllarca “Kuzey Adana’nın zemini serttir, kaya gibidir. Sert zeminlerde yapılar daha sağlıklı, deprem etkisi daha az olur. Sulu ve sıvılaşmış, alüvyonlu zeminde binalar daha kolay hareket ederler, hasar daha çok olur” demişlerdi.

Fakat 6 Şubat günü Kahramanmaraş merkezli depremde, Kuzey Adana’da özellikle sanki nokta atışı yapılır gibi Turgut Özal ile Süleyman Demirel Bulvarları arası 15 apartman çöker, yüzlerce ağır apartman hasar alırken; Sular semtinin aşağı tarafında, hani o eski Adana’nın alüvyonlu, taban suyu yükselmiş, zemini sıvılaşmış ve tehlikeli denilen bölgelerinde; Ziyapaşa Bulvarı’nda, Gazipaşa’da, Cemalpaşa’da, Reşatbey’de, Hürriyet’te, Obalar’da, Dağlıoğlu’nda bir çatlak bile olmadı.

Peki, neyi yanlış biliyorduk ya da bize neyi yanlış söylediler?

En iyisi daha önce yaptığım birçok röportajda özellikle de Kahramanmaraş ve Hatay’daki riske dikkat çeken ve ne yazık ki dediği de çıkan Jeofizik Mühendisleri Odasının efsane Başkanı Melih Baki’ye sormaktı.

Bu kez 2019’daki gibi yüz yüze görüşmek mümkün olmadığından Melih hocama yazılı olarak şöyle sordum:

“Sevgili hocam. Güney Adana'da hiç hasar yokken Kuzey Adana'da deprem hasarının çokluğu, yıkılan binalar, daha önemlisi her 10 binadan 2 sinin hasarlı olması, bunların Güzelyalı, Kurttepe, Huzurevleri civarında (Mavi bulvar ile Demirel bulvarı arası) yoğunlaşması ve Kuzey Adana fay hattının etkisini nasıl değerlendirir misiniz?”

Melih Baki bu soruya şu cevabı verdi:

“Adana'daki fay hatlarıyla ilgili değil. Oluşan 7.6, 7,7 depremleri yüzeye yakın oldu. 5-7 km derinlikte oldu. İnanılmaz enerji boşalımı oldu. Deprem dalgası sert zeminlerde hızlı geçer. Yumuşak alüvyon zeminlerde yavaş ilerler. Çukurova ilçesi, Sarıçam çok etkilendi sert zeminlerde, zemine uygun yapılmayan binalar yıkıldı, ağır hasar gördü…”

Bugünlerde doğal olarak çok yoğun olan Melih Baki hocamdan kısa ama net bir yanıt aldığımı sanıyorum.

1998’deki Ceyhan Depremi yerin 32 km, yani çok daha derindeydi ve 6.3 şiddetindeydi.

Bu depremin ise hem şiddet olarak çok daha fazla hem de yüzeye çok yakın (5 km). Baki’nin söylediğine göre, yüzen dalgaları sert zeminleri daha çok sallarmış.

Yani, yine de aslında kabahat (!), burada yüzeyden gelen zemin dalgalarında değil, bu inşaatların yüzey dalgalarını da karşılayacak yapıda yapılmamaları olmalı…

Yoksa niye yan yana binalardan biri yıkılırken diğeri taş gibi ayakta kalıversin.

Tabi sorulacak bir dolu soru daha var ama…

Bunlar Jeofizik Mühendisliğinin konusu değil!...

Adanalılar olarak yıllardır muhataplarına soramadığımız, sorsak da yanıtını alamadığımız, alsak da çarpıtılmış yanıtlar aldığımız sorular var ve sanıyorum bunun asıl suali de cevabı da ancak “başka ve çok yüksek makamlar(!)” tarafından sorulabilecek...