Dijital Hizmetler de vergi kapsamına alınmaktadır.Teklif’in konu ile ilgili maddeleri TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek kabul edildi. Bilginin ve bilişimin yaygın olduğu çağda bilişim şirketleri dünyanın en önemli şirketleri olmaya başladı. Bu şirketler fiziki varlıklarından çok sanal alemde büyük ekonomik değerler elde etmektedirler. Google, Facebook, Amazon, Apple, Netflix ve benzeri şirketler dünyanın karlılık bakımından en önemli şirketlerinin vergi kapsamına alınmasına geç bile kalınmıştır.
KANUNU TEKLİFİ Mİ, TASARISI Mİ?
Plan Bütçe Komisyonu’nda yapılan görüşmelerde CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu’nun da belirttiği üzere; kanun teklifinin yürütme tarafından hazırlandığı, etki analizi yapılmadığı, ne getirip götürdüğünün bilinmediği etki analiz sonucunda veri rakamlarının çalışma öncesinde verilmediği belirtmişti. Bilindiği gibi bu Teklif Kanun teklifi formatında sunulmakla birlikte aslında bir ‘’Kanun Tasarısıdır’’. Kanun tasarısı olarak yeni bir vergi ihdas ediliyorsa ilgili bakanlıklardan, kamu kuruluşlarından ve mesleki kuruluşlardan yazılı görüşalınmalıydı.
Bu yönü ile Kanun Anayasa’ya aykırıdır. Bu şekilde yasa yapma tekniğini AKP alışkanlık haline getirdiği içinPlan Bütçe Komisyonu Başkanı da ve teklif sahipleri de teklifi hazırlarken bakanlıklarla da istişarelerde bulunduklarını belirterek Anayasa’ya bir aykırılığının söz konusu olduğunu zımnen belirtmektedirler.
DİJİTAL VERGİNİN KAPSAMI
Düzenlemeye göre;
- Türkiye'de, dijital ortamda dijital hizmet sağlayıcıları tarafından sunulan her türlü reklam hizmetleri,
- Sesli, görsel veya dijital herhangi bir içeriğin dijital ortamda satışı ile bu içeriklerin dijital ortamda dinlenmesi,
- İzlenmesi, oynanması veya elektronik cihazlara kaydedilmesi veya bu cihazlarda kullanılmasına yönelik dijital ortamda sunulan hizmetler ile kullanıcıların birbirleriyle etkileşime geçebilecekleri dijital ortamların sağlanması ve işletilmesi hizmetlerinden elde edilen hasılatı,
Dijital Hizmet Vergisi'ne tabi olacak.
Bu hizmetlere yönelik dijital ortamda verilecek aracılık hizmetleri de aynı vergiye tabi olacak. Kanun Teklifi’nde; 'dijital ortam', 'dijital hizmet sağlayıcıları', 'hasılat elde edilmesi', 'hizmetin Türkiye'de sunulması', 'finansal muhasebe açısından konsolide grup' kavramları tanımlanarak yasanın anlaşılır hale getirilmesi sağlanmaktadır.
VERGİNİN MÜKELLEFİ
Dijital Hizmet Vergisi'nin mükellefi, dijital hizmet sağlayıcıları olacak. Bunların, Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunları bakımından tam mükellef olup olmaması, dar mükellefiyette söz konusu faaliyetleri Türkiye'de bulunan işyeri veya daimî temsilcileri vasıtasıyla gerçekleştirip gerçekleştirmemesi Dijital Hizmet Vergisi mükellefiyetine etki etmeyecek.
Mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, iş yerinin, kanuni ve iş merkezlerinin bulunmaması halleri ile gerekli görülen diğer hallerde Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanlar ile işleme ve ödemeye aracılık edenleri verginin ödenmesinden sorumlu tutabilecek.
MUAFİYET VE İSTİSNA
Kanun Teklifi’nde, Dijital Hizmet Vergisi'nden muaf ve istisna olanlar da belirleniyor. Buna göre, ilgili hesap döneminden önceki hesap döneminde, Dijital Hizmet Vergisi'ne tabi hizmetlere ilişkin, Türkiye'den elde edilen hasılatı 20 milyon Türk lirasından veya dünya genelinde elde edilen hasılatı 750 milyon avrodan veya muadili yabancı para karşılığı Türk lirasından az olanlar Dijital Hizmet Vergisi'nden muaf olacaktır.
Mükellefin, finansal muhasebe açısından konsolide bir grubun üyesi olması halinde, bu hadlerin uygulanmasında grubun verginin konusuna giren hizmetlere ilişkin elde ettiği toplam hasılat dikkate alınacaktır.
Hesap döneminde her iki koşulun da aşılması halinde muafiyet sona erecek ve haddin aşıldığı vergilendirme dönemini izleyen dördüncü vergilendirme döneminden itibaren Dijital Hizmet Vergisi mükellefiyeti başlayacaktır. Söz konusu hadlerin aşılıp aşılmadığının tespitinde, hesap döneminin üçer aylık dönemlerinin sonu itibarıyla ilgili hesap dönemi içinde elde edilen kümülatif hasılat dikkate alınacaktır.
Arka arkaya iki hesap dönemi boyunca muafiyete ilişkin hadlerden herhangi birinin altında kalanların vergi muafiyeti, izleyen hesap döneminden itibaren tekrar başlayacak.
Cumhurbaşkanı bu hadleri verginin konusuna giren hizmet türlerine göre ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya yetkili olacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, muafiyetin tespiti ve uygulanması amacıyla bildirim ve belgelendirme yükümlülüğü getirmeye ve düzenlemenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye de yetkili kılınmaktadır. Bu kapsamda bildirim ve belgelendirme yükümlülüklerini tam ve zamanında doğru olarak yerine getirmeyenlere, yükümlülüklerini yerine getirmeleri için 30 gün ek süre verilecek. Verilen ek süre içerisinde, bildirim ve belgelendirme yükümlülüklerini tam ve zamanında doğru olarak yerine getirmeyenler muafiyetten yararlanamayacak.
Teklifle, Dijital Hizmet Vergisi'nden istisna tutulan hizmetlerde belirleniyor. Telgraf ve Telefon Kanununun ulusal çapta kamuya açık mobil elektronik haberleşme hizmetleri üzerinden Hazine payı ödenen hizmetler, Bankacılık Kanunu kapsamındaki bazı hizmetler, Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun, Ar-Ge merkezlerinde Ar-Ge faaliyetleri neticesinde oluşturulan ürünlerin satışı ile münhasıran bu ürünler üzerinden sunulan hizmetlerden elde edilen hasılat Dijital Hizmet Vergisi'nden istisna olacak ve bu hizmetlerden elde edilen hasılat muafiyete ilişkin hadlerin tespitinde dikkate alınmayacak.
Dijital Hizmet Vergisi'ne ilişkin istisna ve muafiyetler, ancak bu kanuna hüküm eklenmek veya bu kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenecek. Diğer kanunlarda yer alan istisna veya muafiyet hükümleri bu vergi bakımından geçersiz olacak.
Dijital Hizmet Vergisi'nin matrahı, ilgili vergilendirme döneminde verginin konusuna giren hizmetler nedeniyle elde edilen hasılat olacak. Hasılatın döviz ile hesaplanması halinde döviz, hasılatın elde edildiği tarihte geçerli olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilecek.
VERGİNİN DÖNEMİ, ORANI VE BEYANI
Bu verginin matrahından gider, maliyet ve vergi adı altında indirim yapılmayacak. Dijital Hizmet Vergisi, fatura ve fatura yerine geçen belgelerde ayrıca gösterilmeyecek. Verginin oranı yüzde 7,5’dir. Dijital Hizmet Vergisi, matraha oranın uygulanması suretiyle hesaplanacak ve bu şekilde hesaplanan vergiden herhangi bir indirim yapılmayacak.
Cumhurbaşkanı bu oranı, hizmet türleri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte yüzde 1'e kadar indirmeye, iki katına kadar artırmaya yetkili olacak.
Dijital Hizmet Vergisi'nin vergilendirme dönemi, takvim yılının birer aylık dönemleri olacak. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı, hizmet türlerine ve mükelleflerin faaliyet hacimlerine göre birer aylık vergilendirme dönemi yerine üçer aylık vergilendirme dönemi tespit etmeye yetkili kılınıyor.
Vergisi, mükellefin beyanı üzerine tarh olunacak. Mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar, dijital hizmet vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın sonuna kadar ilgili vergi dairesine vereceklerdir.
Mükellef veya vergi sorumlusu olan gerçek veya tüzel kişi adına tarh olunurken, adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden müteselsilsen sorumlu olmak üzere, ortaklardan herhangi biri adına tarhiyat yapılacaktır. Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler ile vergi kesmekle sorumlu tutulanlar, bir vergilendirme dönemine ait Dijital Hizmet Vergisi'ni beyanname verme süresi içinde ödeyecek.
Dijital Hizmet Vergisi mükelleflerince ödenen dijital hizmet vergisi, bu mükellefler tarafından gelir ve kurumlar vergisine esas safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebilecek.
USUL VE ESASLARIN TESBİTİ TEBLİGAT
Bu verginin beyannamesi ve eklerinin şekil ve içeriğinibelirlemeye, faaliyetin gereğini göz önünde tutarak mükellefin müracaatı üzerine veya re’sen tarh yerini tayin etmeye, mükellef veya vergi sorumlularına sadece vergiye tabi hizmetlerin sunulduğu dönemler için beyanname verdirmeye, verginin beyan ve ödeme zamanı ile tahsiline ilişkin usul ve esasları belirlemeye, bildirim ve belgelendirme yükümlülüğü getirmeye ve buna ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergilere ilişkin beyanname verme ve ödeme yükümlülüklerini süresinde yerine getirmeyen bu kanun kapsamındaki dijital hizmet sağlayıcılarına veya Türkiye'deki yetkili temsilcisine, yükümlülüklerin yerine getirilmesi için Dijital Hizmet Vergisi'ni tarha yetkili vergi dairesi tarafından internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler kullanılarak Vergi Usul Kanunu'nda sayılan tebligat yöntemleri, elektronik posta veya diğer tüm iletişim araçları ile ihtarda bulunulabilecek ve bu durum Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde ilan edilecektir.
Sabri Arpaç
sabriarpacymm@gmail.com
