“Dönüşümde, insan unsuru hiçe sayılıyor”

TMMOB’ne bağlı İnşaat Mühendisleri Odası, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeoloji Mühendisleri Odası,  Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası Adana şubelerince ‘Kentsel Dönüşüm Paneli’ düzenlendi.

Seyhan Belediyesi Kültür Merkezi’ndeki  ‘Kentsel Dönüşüm Paneli’nde  Seyhan Belediye Başkanı Zeydan Karalar ve TMMOB Adana İKK Sekreteri Hasan Emir Kav birer konuşma yaptı. İMO Adana Şube Yönetim Kurulu Üyesi Hıdır Çak ‘Adana Nasıl Bir Dönüşüm İçinde’ başlıklı sunum gerçekleştirdi.

İstanbul Kent Hareketleri Üyesi Cihan Uzunçarşılı Baysal ise konutun insan hakkı olduğunu, bir meta olarak görülemeyeceğini kaydetti. Konutun finans varlığı olmadığına işaret eden Baysal, İstanbul’daki projeler nedeniyle köylerin de yok edildiğini belirtti. Türkiye’de sanayiden vazgeçilerek inşaat ve konut sektörüne yönelinmesi nedeniyle sorunların arttığını söyleyen Baysal, “Kentlerde yoksulun barınma hakkı neredeyse elinden alınıyor. İnsan odaklı yapılaşmalardan rant odaklı yapılaşmalara geçiliyor. Yeşil alanlar ve kent değerleri finansa kurban ediliyor. Türkiye’nin birçok yerindeki kentsel dönüşüm projelerinde olduğu gibi Adana’da gerçekleşecek Belediye Evleri Mahallesi’ndeki kentsel dönüşüm de iyi irdelenmeli. Vatandaşlar da haklarını iyi öğrenmeli” dedi.
TOKİ eliyle yapılan konutlarda kalitesiz malzeme kullanıldığını da savunan Baysal, “Bazı bölgelerdeki TOKİ konutlarında zemin kayması yaşanıyor. Vatandaşlar sosyal donatı alanından yoksun konutlarda adeta hapis hayatı yaşıyor. Kültürel ve sosyal bağlar kopuyor. Konutlar kültürel ve yaşam hakkına saygı gösterilerek yapılmalı. TOKİ’ler maalesef komşuluk ilişkilerini bitiriyor. Kentler artık fabrikanın söküldüğü yerler olarak biliniyor. Alışveriş merkezleri, lüks konut alanları için büyük holdingler fabrikaları söküyor” ifadelerine yer verdi.

Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Şehircilik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Asuman Türkün de panel öncesi Adana’daki mahalleleri dolaştıklarını anlattı. Kentsel Dönüşüm Paneli’ne gösterilen yoğun ilginin önemine işaret eden Türkün, “Dönüşüm mutlaka gerekiyorsa o yerde yaşayan insanların kim olduğunu bilmek lazım. İnsanların ihtiyaçları, beklentileri, ekonomik durumları irdelenmeli. Her yere aynı modelde dönüşüm yaparsanız, insanların farklılıklarını göz önüne almazsanız başarılı olamazsınız. Nitekim başarısız olunduğunu görüyoruz” dedi.

“İnsanlar yerinde yaşatılamadığı gibi daha kötü koşullara itiliyorsa dünyanın en iyi projesi de yapılsa işe yaramaz” ifadesini kullanan Prof. Dr. Türkün, şunları söyledi:

“Türkiye’de modernlik yüksek katlı apartmanlarla özdeşleştiriliyor. Dünyanın her yerinde modernliğin başka alternatifleri var ancak ülkemizde toplumsal yararı ön plana koyan bir yaklaşım yerine kısa vadeli kar etme güdüsüne (ranta) dayanan bir kentsel gelişme modeli hakim. Kentlerde rant potansiyeli olan alanlarda noktasal dönüşümler ortaya çıkıyor. Bu alanlar genellikle üst gelir gruplarına açılıyor. Kent mekanında sınıfsal ayrışmalar artıyor. Toplumun dar gelirli kesimleri yerlerinden ediliyor.  Güven kaygılarıyla korunan konut alanları ortaya çıkıyor. Tüm kentlilerin kullanımına açık kamusal alanlar azalıyor ve özelleşiyor. Kentin belleğini oluşturan tarihsel mekanlar yok ediliyor. Kentlerin geleceğini etkileyecek yaşamsal kararlar yine bu kar mantığı içinde veriliyor.”
Panelin ardından katılımcılar panelistlere çeşitli sorular yöneltti.  Seyhan Belediyesi Kültür Merkezi’nde gerçekleşen panele Adana’da kentsel dönüşüm kapsamına alınan birçok mahallenin muhtarı ile çok sayıda mahalle sakini, TMMOB’ye bağlı odaların Adana Şube Başkanları, Seyhan ve Çukurova Belediye Başkan Yardımcıları, belediye meclis üyeleri ve çok sayıda davetli katıldı. Panelde söz alan mahalle muhtarları, mahalle dernek temsilcileri ve vatandaşlar kentsel dönüşüme dair yeterli ve şeffaf bilgiye ulaşamamaktan yakınırken, Adana milletvekilleri, belediye başkanları, oda temsilcileri ve meclis üyelerinin vatandaş odaklı çalışmalar için zemin hazırlaması gerektiğini vurguladı.