EĞİTİM VE ÖĞRETİM GİDERLERİNİN GELİR VERGİSİNDEN İNDİRİLMESİ

Okulların ne zaman eğitime başlayacağına dair açıklama Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer tarafından açıklandı. Buna göre; 2022-2023 eğitim-öğretim yılı 12 Eylül 2022 tarihinde başlayacak ve 16 Haziran 2023 tarihinde sona erecektir. Üniversite ve yüksek okullar da yakında eğitim ve öğretime başlayacak. Çarşı ve pazarda her şeyin ateş pahası olduğu şu günlerde vergi mükellefi velilerin yaptıkları harcamalarını gelir vergisi beyannameleri üzerinden Mart 2023 Ayı içinde verecekleri gelir vergisi beyannamelerinde indirebilmeleri için belgeleri şimdiden saklamaları gerekmektedir.

HANGİ GİDERLER VERGİ MATRAHINDAN İNDİRİLİR?

Eğitim ve öğretim kurumlarına yani anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise üniversite ve yüksek okullar ile özel okul ve özel üniversite, yüksek okul, gündüz bakımevi (kreş) ve benzeri eğitim yerlerine yapılan;
- Eğitim ve öğretim ücretleri,
- Yurt giderleri,
- Okulda yenilen yemek giderleri,
- Öğrenci taşıma giderleri,
- Kurs giderleri,
- Her türlü ders araç ve gereç giderleri,
- Ders ve yardımcı kitaplar giderleri,
- Roman, öykü, eleştiri ve benzeri kitap giderleri,

Vergi matrahından indirilebilir.

Vergi mükellefiyeti bulunan yurtların yurt öğrencilerinin yurt harcamaları da vergi matrahından indirilir.
Kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayan Üniversiteler ile okul aile birliğine ya da okul koruma derneklerine yapılan bağışların vergi matrahından indirilmesi ise söz konusu değildir.
Buradaki ölçü harcamanın gider yazılabilmesi için eğitim kurumunun vergi mükellefi olmasıdır.

İNDİRİM NASIL YAPILACAK?

Gelir Vergisi Kanunu’nun 89’ncu maddesinde; gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden düşülecek indirimleri için ;

- Bildirilecek gelirin %10’unu aşmaması,
- Harcamanın Türkiye’de yapılması,
- Gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi,

Koşuluyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim harcamalarının gelir vergisi matrahından indirilebileceği şeklinde düzenlenmiştir.

Madde metninde mükerrer 121’nci maddesinde vergiye uyumlu mükelleflere sağlanan eğitim ve sağlık harcamaları nedeniyle %5’lik vergi indiriminden yararlanan ücretlilerin eğitim harcamalarını bu madde hükmüne göre indirim konusu yapamayacakları düzenlenmiştir.

GİDER BEYAN EDİLEN GELİRİN %10’NU GEÇEMEYECEKTİR

Eğitim ve öğretim giderlerinin beyanname üzerinden indirilmesinin bir koşulu da beyan edilen gelirin %10’nu geçmemesidir. Diyelim ki mükellefin 1.500.000 TL geliri olsun. 3 çocuğu için ise 250.000 TL eğitim öğretim gideri yapmış olsun. Kanuna göre gelirinin %’10’undan fazla indirim yapamadığından dolayı, gelirinden indirebileceği rakam 150.000 TL olup, 100.000 TL ise indirim konusu edilemeyecektir.

Vergi matrahı, verginin üzerinden hesaplandığı miktar olduğu için, mükelleflerin bu giderlerini vergiden değil gelir vergisi beyannamesi üzerinden bildirilen vergi matrahından indirebilecekler.
GİDER TÜRKİYE’DE YAPILMALIDIR

Eğitim öğretim giderlerinin vergi gelirinden indirilebilmesi için öncelikle giderin Türkiye’de yapılması gerekir. Mükellef öğrenci velileri harcamaları için gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerden aldıkları belgelerdeki giderlerini varsa vergi matrahından indirebilirler.

Türkiye dışında yapılan eğitim ve öğretim giderleri vergi matrahından indirilmez. Yani Amerika, İngiltere ve hatta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde okuyan öğrenci için yapılan eğitim öğretim gideri vergi matrahından indirilmez.

GİDER BELGELERİ TÜRKİYE’DEKİ GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNE AİT OLMALI

Eğitim öğretim giderlerinin vergi gelirinden indirilebilmesi için öncelikle giderin Türkiye’de yapılması gerekir. Mükellef öğrenci velileri harcamaları için gerçek usulde gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerden aldıkları belgelerdeki giderlerini varsa vergi matrahından indirebilirler.

Türkiye dışında yapılan eğitim ve öğretim giderleri vergi matrahından indirilmez. Yani Amerika, İngiltere ve hatta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde okuyan öğrenci için yapılan eğitim öğretim gideri vergi matrahından indirilmez.

İNDİRİMİN UYGULANACAĞI GİDERLER VE COCUK TANIMI?

Gider sayılacak harcama belgeleri mükellefin kendisine, eşine ve 25 yaşını doldurmamış çocuklarına ait olmalıdır. Harcama hiçbir şekilde ticari, zirai, mesleki veya diğer kazanç ve iratlarına ait olmamalıdır.
Zarar gösteren mükellefin beyanname üzerinden bir matrahı olmadığı için indirimi de söz konusu olmayacaktır. Ücret geliri elde edenlerin de bu indirimden yararlanamazlar.

Gelir Vergisi Kanunu 32’nci maddesinin 2’nci fıkrasında “çocuk” tabiri; ‘’mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları’’ ifade etmektedir. Ancak, nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar da çocuk tabiri içinde değerlendirilmektedir.

Yukarıda açıklanan koşulları taşıyan, ticari, zirai, serbest meslek kazançları ve menkul yani faiz ve benzeri ile gayrimenkul sermaye iradi yani kira ve benzeri gelirini gelir vergisi beyannamesi ile beyan eden mükellefler; kendisi, eşi ve çocukları için yapmış olduğu eğitim harcamalarını gelir vergi matrahından indirebilecektir.

KDV’DE İNDİRİLEBİLECEK Mİ?

Kanunda açık düzenleme bulunmamakla birlikte katma değer vergisi mükellefiyeti bulunanların bu gider belgelerinde gösterilen katma değer vergilerini indirebileceklerine dair bir düzenleme bulunmaktadır. Ancak yaygın uygulamaya göre ödenen katma değer vergisinin de ait olduğu okul gideri ile birlikte gider olarak kazanç üzerinden indirilebileceğini söyleyebiliriz.

İŞÇİ VE MEMURLAR YANİ ÜCRETLİLER BU GİDERLERİNİ VERGİ MATRAHLARINDAN İNDİREMEZLER

İşçi, memurlar, sözleşmeliler yani ücret geliri elde eden kişiler, eğitim harcamalarını, gelirlerinden indiremezler. Kanunda bu konuda açık hüküm bulunmaktadır.

ÖZEL ÜNİVERSİTE HARCAMALARI VERGİ MATRAHINDAN İNDİRİLİR

Eğitim öğretim harcamalarının gelir vergisi beyannamesi üzerinden indirim konusu edilmesi mümkündür. Çünkü Kanunda belirtilen harcama belgelerinin gerçek usulde gelir veya kurumlar vergisine tabi olan mükelleflerden alınması koşulu bulunmaktadır. Özel üniversitelerin gelirlerinden dolayı kurumlar vergisi mükellefi olduklarından dolayı bu üniversitelerden alınan harcama belgeleri gider kabul edileceklerdir. Ayrıca bunu beyannamesi üzerinden indirecek velinin de gerçek usulde ticari, zirai, mesleki veya menkul ve gayrimenkul sermaye iradi gelirinden dolayı beyanname vermesi, beyanname üzerinden bir matrahın bulunması halinde bu harcama belgeleri vergi matrahından indirebileceklerdir.
VAKIF ÜNİVERSİTELERİ EĞİTİM HARCAMALARI İNDİRİLMEZ

Yüksek Öğretim Kanunu’nun;
- 56/b maddesi, üniversitelerin ve yüksek teknoloji enstitülerinin, genel bütçeye dahil kamu kurum ve kuruluşlarına tanınan mali muafiyetlerden, istisnalardan ve diğer mali kolaylıklardan aynen yararlanacakları,
- Ek 7’nci maddesinde ise vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının, mali kolaylıklardan, muafiyetlerden ve istisnalardan aynen istifade edecekleri,

Şeklinde düzenlenmiş olduğundan, vakıflar tarafından kurulan üniversiteler kurumlar vergisinden muaf olduklarından, bu harcamaların gelir vergisi beyannamenizde indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. Konu ile ilgili İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 21.05.2013 tarih ve 62030549-120 (89-2013/140)- 744 sayılı Özelgesi bu yöndedir.

SERMAYE ŞİRKETİ ORTAKLARININ ELDE ETTİKLERİ KARI BEYAN ETMELERİ HALİNDE

Sermaye şirketi olan anonim, limitet veya eshamlı komandit şirketlerin komandite ortakları kâr payı ya da temettü gelirleri veya başka gelirleri nedeniyle, gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda iseler bu şekilde gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda olan şirket ortakları da gösterdikleri vergi matrahından eğitim ve öğretim giderlerini indirim konusu yapabilecekler.

Şirketlerin verdikleri kurumlar vergisi beyannamesinde beyan ettikleri kurumlar vergisi matrahı üzerinde ise herhangi bir indirim söz konusu değildir.
Sabri Arpaç
sabriarpacymm@gmail.com