İnternet düzenlemesi İfade Özgürlüğünü Engelliyor

TBMM Adalet Komisyonu’na itirazlarını bir rapor olarak daha önce sunan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu, bir açıklama yaparak alt komisyonda kabul edilen metnin de haksızlığa, eşitsizliklere neden olacak maddeler içerdiğini belirtti. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin açıklamasında şu görüşler yer aldı:

 'Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, bir süredir görüşülmekte olan Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’na ilişkin, Adalet Komisyonu görüşmeleri sırasında itirazlarını bir rapor halinde Komisyon’a sunmuştu.

Adalet Komisyonu’ndaki görüşmelerde konunun önemi nedeniyle Tasarının Alt Komisyona havale edilerek görüşülmesi gerektiği ve Tasarının basın özgürlüğünü engelleyecek maddelerinin tasarı metninden çıkarılması yönünde görüş bildirmişti.

TGC’nin ve muhalefet partilerinin itirazları Alt Komisyon’da dikkate alınarak tasarının 7. maddesi tasarı metninden çıkarıldı. TGC, Alt Komisyonda bu maddenin çıkarılmasını olumlu karşılamıştır.

Ancak, Alt Komisyon tarafından kabul edilen son metin için de TGC olarak daha önce dile getirdiğimiz itirazlar geçerliliğini korumaktadır. İtirazlarımızı yeniden kamuoyunun dikkatine sunuyoruz.

 EŞİTSİZLİKLERE NEDEN OLACAK

5187 sayılı Basın Kanunu kapsamında tanımlanmaya çalışılan ‘İnternet Haber Sitesi’ kavramı/tanımı karışıklıklara ve eşitsizliklere neden olacak bir kavramdır. Sadece beyanname verilerek bu statüye hak kazanılacak ve sadece bu internet haber sitelerinde çalışanlar/çalışacaklar gazeteci sayılacaktır.

Beyanname vermeden habercilik yapan ‘İnternet Haber Siteleri’ ise kanun kapsamında sayılmayacak ve bu haber sitelerinde çalışanlar da gazeteci sayılmayacaktır!   

 

GAZETECİLİK MESLEĞİNE GÖRE BELİRLENMELİ

TGC; Gazetecilik mesleğinin, yapılan mecraya göre değil, mesleğin ifa ediliş biçimine göre belirlenmesi gerektiği görüşündedir.

Gazeteci bazen televizyonda, bazen gazetede, bazen bir dergide, bazen internette görev yapar. İktidarın öngördüğü tanımlamayı reddeden gazeteciler ya da internet haber siteleri Tasarı’nın bu düzenlemesi karşısında Basın Kanunu ve Basın İş Kanunu kapsamında sayılmayacaklardır.

 

ANAYASANIN EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRIDIR

Böyle bir düzenleme Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ndeki gazeteci tanımına da aykırılık teşkil edecektir.

Bu tanıma göre ‘Düzenli bir şekilde, günlük yahut süreli bir yazılı, görüntülü, sesli elektronik veya dijital basın ve yayın organında, kadrolu, sözleşmeli ya da telif karşılığı, haber alma, işleme, iletme veya görüş, fikir belirtme görevi üstlenen ve asıl işi ile başlıca geçim kaynağı bu olup, çalıştığı işletme ile ilgili yasalar karşısındaki konumu bu tanıma uygun olanlar gazetecidir.’                             

 Bu nedenle Tasarının 1.maddesi  ile getirilen  sadece beyanname vererek internet haber sitesi tanımı içine girecek ve  sadece burada çalışan/çalışacak olan meslektaşlarımızın Basın İş Kanunu’na tabi olduğu yönündeki düzenlemenin Anayasa’nın eşitlik ilkesini ihlal ettiği görüşündeyiz. Bu nedenlerle de ‘Alt Komisyonun’ gerekçesine de katılmamaktayız.

 

TELEKOMÜNİKASYON BAŞKANLIĞI YETKİLERİ ENGEL

Bunun dışında; kamuoyu tarafından yakından bilinen 5651 sayılı ‘İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda’ 06/02/2014 tarihinde yapılan değişiklikler hakkında da itirazlarımızı sunmuştuk.

5651 Sayılı Kanun’un idareye (özelikle TİB’e) verdiği sınırsız yetkilerin basın ve ifade özgürlüğünün önündeki en büyük engeli oluşturacağı, idarenin yapacağı müdahalelerin ölçüsüz olabileceği konusunda uyarılarımızı yapmış ve kamuoyuyla da paylaşmıştık.

Uyarılarımızın haklılığı, İdarenin Twiter, Youtube ve yargının bol miktarda uyguladığı yayın yasaklarıyla, ortaya çıkmıştır.

 

 SADECE BASIN KANUNU’NA TABİ OLMALI

Beyanname vermek suretiyle Basın Kanunu kapsamına alınan ‘internet haber siteleri’ aynı zamanda Tasarı ile 5651 Sayılı Kanun ile kıskaç altına alınmıştır. Oysa internet haber sitelerinin faaliyetlerini sadece Basın Kanunu’ndaki yükümlülüklerini yerine getirmek kaydıyla yapabilmeleri yeterli olmalıdır.

DÜZENLEME ÖLÇÜSÜZDÜR VE DURUMU AĞIRLAŞTIRMIŞTIR

Her iki kanundaki sorumlulukları yerine getirme yönündeki düzenleme ölçüsüz ve haber sitelerinin durumunu ağırlaştıran bir düzenleme olmuştur. İlk taslakta bizim de talebimizle 7. madde taslaktan çıkarılmıştır.

Ancak Alt Komisyon’da kabul edilen tasarının da 7. maddesindeki düzenleme ağırdır ve ifade özgürlüğünü kısıtlayacaktır. 

Tasarının bu düzenlemesine katılmıyoruz.  Eğer tam tersi bir düzenleme yapılırsa, düzenlemenin samimi ve basın özgürlüğünü sağlamaya, genişletmeye yönelik bir anlayışın ürünü olduğu kabul edilebilir. 

İnternet haber sitelerine; 5651 sayılı Kanunun 4,5,6. maddelerinin uygulanmayacağı yönünde açık bir düzenleme yapılırsa Basın özgürlüğü kısıtlanmamış olacaktır.

Meslektaşlarımıza ve kamuoyuna saygıyla duyurulur.'