Yapılandırma kapsamında işletmelerin kayıtlarında yer aldığı halde, işletmelerde fiilen bulunmayan ticari mal, makine, teçhizat ve demirbaşların kayda alınması bu konudaki yazı serimizin ikincisi olacaktır.
YAPILANDIRMADA YARARLANACAKLAR
Yapılandırma kapsamında ticari mal, makine, teçhizat ve demirbaşların kayda alınması uygulamasında yararlanacak mükellefler;
- Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri,
- Adi ortaklıklar,
- Kollektif şirketler,
- Adi komandit şirketler,
- Sermaye şirketleri olan anonim, limitet ve eshamlı komandit şirketler,
- Kooperatifler,
- İktisadi kamu kuruluşları,
- Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler
- Ve iş ortaklıkları,
Bu uygulamadan yararlanacaklar.
BEYAN EDİLECEK RAYİÇ BEDEL ÜZERİNDEN FATURA DÜZENLENECEK
Yukarıda ayrıntılı olarak sayılan mükellef ve işletmeler kayıtlarında yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan ticari mal, makine, teçhizat ve demirbaşların 31 Ağustos 2021 tarihine kadar beyan edebilecekler.
Faturada yer alacak bedel, emtialar bakımından aynı nev’iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranı, makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından mükelleflerin kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedelleri dikkate alınarak tespit edilecektir.
Gayrisafi kar oranının yasal kayıtlardan tespit edilemediği hallerde de, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınacaktır.
Bu değerler için saptanan rayiç bedeller 30 Ağustos 2021 tarihine kadar fatura düzenlenerek ilgili dönem katma değer vergisi beyannamesinde beyan edilecektir.
BEYAN EDİLEN VERGİNİN HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ
Bu faturalar ile düzenlenip kayıtlara alınacak ticari mal, makine, teçhizat ve demirbaşların için ait olduğu katma değer vergisi oranı esas alınarak vergi hesaplanacaktır. Satışı veya benzer şekilde işletme kayıtlarında çıkarılmasıhalinde ise normal satış işlemleri gibi değerlenecektir.
Fatura düzenlenerek kayıtlara alınacak bu değerler için ödenecek katma değer bulunması halinde;
- İlk taksiti beyanname verme süresi olan 31 Ağustos 2021 tarihine kadar,
- İzleyen taksitleri ise beyanname verme süresini izleyen ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere,
3 eşit taksitte ödeyebilecekleri gibi tek bir taksitle de ödeyebilecekler.
BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTANLAR
Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaş nedeniyle düzenlenen fatura bedeli Muhasebe Uygulama Tebliği hükümlerine uygun olarak kayıtlara intikal ettirilecektir. Gerçek durum ile kayıtlar arasındaki farklılık, faturasız satışlardan kaynaklanmakta olup faturasız satılan kıymetlerin karşılığında işletme kalemlerinden birinde artış olması gerekir.
Bu artış nakit para, banka, alacak senedi, çek ve benzeri değerler şeklinde olabilir. Dolayısıyla, ilgili kıymet çıkışı karşılığında aktif değer olarak işletmede ne varsa veya işletmede beyan tarihinde bu artış ne olarak görülüyorsa, buna ilişkin hesaplara kayıt yapılması gerekmektedir.
İŞLETME HESABI ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN MÜKELLEFLER
Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia makine, teçhizat ve demirbaşlar nedeniyle düzenlenen faturalar, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerce yasal defterlerine hasılat olarak kaydedilecektir.
BU DEĞERLERİN BS FORMU İLE BİLDİRİLMESİ
Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan bu değerler nedeniyle düzenlenen faturalar, Bs formu vermek zorunda olan mükelleflerce, Bs formu ile bildirilmek zorundadırlar.
HASILAT ESASLI VERGİLEME UYGULAMASI
Hasılat esaslı vergileme usulüne tabi mükelleflerin de bu uygulamadan faydalanması mümkündür. Kapsamdaki makine, teçhizat ve demirbaşlar için saptanan katma değer vergisi dahil hasılata %1.5 oranı uygulanarak katma değer vergisi hesaplanacaktır.
Sabri Arpaç
sabriarpacymm@gmail.com
