JAPON SÖZ SANATI HAİKU TARTIŞILDI
Pandemi sürecinde Altınoran Düşünce ve Sanat Derneği’nde atölye çalışmalarına online seminerleri ile devam ediyor. Altınoran’da son olarak Uzakdoğu felsefesi ve sanatına kısaca göz atıldıktan sonra bir Japon söz sanatı olan Haiku'yu ve o sanatın ustası Başo konuşuldu.
Altınoran Düşünce ve Sanat Derneği Başkanı Dr. S.Haluk Uygur, Haiku’nun fotoğrafa en yakın sanat türü olduğunu belirterek, Haiku ile fotoğraf için kazanılacak çok şeyler olacağını söyledi. Uygur, 'Haiku şairin küçücük bir anı yakalayıp, o anı dizelerinde tanımladığı bir şiir formudur. Şiir o küçük anı dondurur, hayal gücünüz ile bir odada yaşarsınız. Her kelime bir diğerinde erir, işte sadece bu üç dize ile şiirsel aleme giren okuyucu hayal kurar. Derin düşünmeyi seven Haiku şiiri doğa, renkler, mevsimler, çelişkiler ve şaşırtıcı konuları ele alır. Haiku, insanoğlu dahil doğanın bütünü için derin duyguları üç dizede ifade ederek gelişmiştir. Bu aynı zamanda, insanoğlunun doğal yaşamın bir parçası olduğu ve onunla armoni içinde yaşama düşüncesine sahip Japon geleneksel anlayışının bir uzantısıdır” dedi.
Haikunun sadece 17 heceyi, üç satırda yazma sanatı olmadığını ifade eden Uygur, “ Tabi ki 17 hece olacak ve tabi ki 3 satır bulunacak. Ama öyle kelimeler ve dizeler kullanacaksınız ki yüksek sesle okunduğunda müzikal bir armoni olacak. Kulağa hoş gelecek. Bu yüzden Haiku muhakkak yüksek seslen okunur ve birinci okumadan sonra biraz es verilerek yeniden okunur. Bunun iki nedeni vardır, birincisi kelimelerin dizilişindeki armoniyi hissetmek içindir. İkincisi karşılık verecek olan diğer Haikucuya süre tanımaktır. Ayrıca bir filmi iki defa izlerken olduğu gibi birincide hissedilmeyen duygunun veya anlaşılmayan düşüncenin anlaşılması bu yolla sağlanır. Çoğu kez 5/7/5 düzeniyle yan yana getirilen kelimelerin Haiku olduğu düşünülebilir. Bu deklanşöre basınca elde edilen görüntünün fotoğraf olduğunu düşünmek gibi bir şeydir. Bu yüzden makineli tüfek gibi matematik hesabına uygun kelimeleri dizmek yerine doğada düşünmeyi, en azından doğa üstüne düşünmeyi tercih ederim ben” dedi.
Altınoran Düşünce ve Sanat Derneği Başkanı Dr. S.Haluk Uygur, “Ancak burada dikkat etmeniz gereken bir nokta var. Aklınıza Haiku’nun gelmesi doğaya çıkmadan ve gözlem yapmadan biraz zordur. Haiku doğa gerçekliğinin bir parçasıdır. Ancak onu yaşarsanız iyi Haikuları yakalayabilirsiniz. O halde evde oturup hayalinizden Haiku yazmak yerine park veya bahçeleri dolaşmaya çıkmalısınız, göreceksiniz ki önünüzden geçen bir kedi, uçuşan bir yaprak hemen ilham verecektir” şeklinde konuştu.
