TMMOB Adana il Koordinasyon kurulunca düzenlenen Mühendis, Mimar ve Şehir plancıları “Güncel Sorunlar ve Çözüm Önerileri “ yerel kurultayı yapıldı.
Divan Başkanlığını Nahattin Şhin’in yaptığı kurultayda kadın mühendisler adına Adana İl Koordinasyon Kurulu Konisyonu Başkanı Arzu İdem sorunlarını ve çözüm önerilerini dile getirdiği konuşmasında şunları söyledi:
“Kadınların toplumsal ikinci konumu ve mesleki ayrışmalar çok eskiye dayanır.Meslek seçimleri çağlar boyu gelir veya statü durumuna, yaşa, coğrafi konumlara, fiziksel güce ve özelliklede cinsiyete göre kadınların dezavantajına göre ortaya çıkmıştır. Tarih boyunca evde ve tarım alanında çalışan kadınların ücret karşılığı çalışmaya başlamaları sanayi devriminden sonrasına denk gelmektedir. Geçmişten günümüze kadar kadının hangi işlerde çalışabileceği ya da çalışamayacağı sosyal hayatın her alanında bilinçaltına yerleştirilmiş hatta dayatılmıştır.
Bundan dolayı diğer mesleklerde olduğu gibi mühendislik mesleğinde de toplumda cinsiyete göre yaklaşımlar öne çıkmaktadır.
Bugünlere geldiğimizde toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, İş yaşamında, sosyal yaşamda, aile içi yaşamda kadının kadın olmasından kaynaklı sorunlar, tarihsel, kültürel, dinsel faktörler nedeniyle görmezden gelinmektedir.
Küresel krizin ekonomik, sosyal ve siyasi sonuçları en fazla kadınları etkilemekte ve kadınların yaşamına işsizlik, yoksulluk, şiddet olarak yansımaktadır. Ekonomik kriz dönemlerinde öncelikle ilk işten çıkarılan kadınlar olmaktadır. Birleşmiş Milletlerin yaptığı istatistiklere göre dünyadaki işlerin üçte ikisini yapan kadınların, gelirlerin yüzde onunu alabilirken dünyadaki mülkiyetlerin yüzde birine sahiptirler.
Bugün özellikle mesleğimiz üzerinden kadınların çalışma hayatını irdeleyecek olursak;
Öncelikle Meslek seçimleri ve iş yaşamında da cinsiyetçi iş bölümü ciddi bir sorundur. Oysa çağdaş yaşamda kadın ve erkek, toplumsal iş bölümüne katıldıkları oranda hayata ortak olabilmektedir.
TMMOB’nin kadın üyelerinin, cinsiyetleri nedeniyle yaşadığı özgül sorunları ortaya çıkartarak, bu sorunlar etrafında çözüm önerileri ve politika oluşturmak, üzere kurulan TMMOB İKK Adana Kadın Çalışma grubu olarak, hem meslek seçimi üzerine hem de kadın üyelerimize yönelik yaptığımız ankette;
Meslek seçiminde hala mühendis mesleğinin erkek mesleği olarak algılandığını gördük. ‘Hangi Meslek size göre kadınlara uygun mesleklerdir’ diye sorduğumuzda ilk aklana gelen öğretmelik olurken mühendislik sadece 1000 katılımcının %3’ütarafından uygun meslek olarak görüldü. Tüm meslekleri kadınlar yapabilir diyen ise%14’nün olduğu gördük. Mühendislik mesleğinde de inşaat, maden, makine, elektrik gibi bölümlerin kadınlara uygun olmadığı düşünülen mesleklerin başında geldiği sonucu ortaya çıkmıştır.Aynı ankette Otobüs şoförlüğünün kadınlar için uygun meslekler olarak görüldüğünü bunda da son dönemde şehiriçi otobüslerde kadınların şoför olarak çalışmasının bu algının değişmesinde önemli bir rol aldığı tespitinde bulunduk.
Bilim, Teknoloji, robotik ve yapay zekanın geliştiği mühendisliğin önem arz ettiği bu çağda, hala fiziksel olarak gücün mühendislik mesleği ile bütünleşmesi kabul edilebilir değildir.Meslek seçiminde cinsiyetçi yaklaşım otobüs şoförü verisinde de belirttiğimiz gibi, değişebiliyor ve toplumda karşılık bulabilmektedir.
Üyelerimize yönelik yaptığımız anket çalışmasında ise; kadın üyelerimiz Çalışma yaşamında; %82’ si ayrımcılığa uğradığını söylüyor. Bunun %43’ ü işe alınma sürecinde,% 40‘ı isesaha veya vardiya işlerinde tercih edilmediği ve düşük ücretle teklif edildiğini söylüyor. Ayrıca %45’i iş yerinde mobbinge maruz kaldığını ve bu sebeple %30’u birim değiştirdiğini veya istifa ettiğini,%30’u ise üst yöneticilere bildirdiğini, sadece %1,5’nun mahkemeye taşıdığını,%8’i de hiçbir şey yapmadığını belirtiyor. Ankete katılan Kadınların %16’sı asgari ücretin altında,%14’ü de asgari ücret aralığında ücret aldığını ve sadece %6’sı üst kademe yönetici pozisyonunda çalıştığını belirti.% 22’si çalıştığı iş yerinde erkek meslektaşlarının daha yüksek ücret aldığını belirtiyor.
Çalışma hayatında MMŞP’li kadının var olabilmesi için önüne konulan model, erkek gibi Kadın Modelidir. Oysaki asıl olan Kadın kimliğini kaybetmeden yetkin mühendisliğin gereğini yerine getirmek olmalıdır. Olması gerekenin ise cinsiyet üzerinden değil aranan işin mesleki niteliğe uygunluk olmalıdır.
Ancak çalışma hayatında MMŞP’li kadınların yaşadıkları tecrübeler Kadın mühendis ayrımının çok yoğun yaşandığı iş arama sürecinden, çalışma koşullarına,kariyerve yöneticilik anlamında herşeyin kadınlar için çokta kolay olmadığı görülmektedir. İş ararken yeni mezun olan Kadın mühendisler daha yolun başında bizlerden çok daha büyük mücadeleler vermek zorunda kalıyorlar. Ücret dengelerindeki adaletsizlik iş başvurularında erkek adayların önde olması, seyahat ve çalışma saatleri ile ilgili sıkıntılar ve dayatmalar karşılarına çıkan sorunlardan sadece birkaçı.
Ayrıca sahada çalışan Kadın üyelerimizin en büyük sorunları ise çalışma koşullarının erkeklere göre düzenlenmesi sahada tuvalet gibi basit insani ihtiyaçların bile karşılanmadığı şantiyelerin olduğu hala yaşanan süreçte önümüze çıkmaktadır.
Aslında Kadının meslek yaşamında karşılaştığı ayrımcılığı 4 ana başlık altında toplamak mümkündür:
•İşe girişte karşılaştığı problemler (kadınların belirli işlere
yönlendirilmesi, neden mühendis olduğuna dair sorgulanması)
•Çalışma koşulları (ücret, izinler ve sosyal haklar, vb.)
• Kariyer ve mesleki eğitim olanaklarından yararlanma
•İşyerlerinde özellikle kadınların daha fazla maruz kaldığı yıldırmalar (cinsel taciz, mobbing)
Baskıların yoğunlaştığı bugünlerde toplumsal geri çekilmenin yaşandığı korkunun hakim olduğu günlerden geçerken, TMMOB kadın erkek tüm üyeleriyle, omuz vermeye,dayanışmaya ihtiyacımız var. Bu durumda çözümleride birlikte üreteceğiz.
Önerilerimiz neler;
Kadınlara karşı ayrımcılığı önlemenin yolu, hem merkez hem de yerel düzeyde yönetimlerin, kadınların yaşamlarını kolaylaştıran hizmetlere öncelik vermesi, Kadın birimleri kurularak oluşturulan politikaların toplumsal cinsiyete duyarlı olması
Kadına yönelik oluşturulan tüm politikalar kadın örgütleri ile birlikte oluşturulmalı. Onların içinde olmadığı çalışmalar gerçeği yansıtamayıp sonuca ulaşmamaktadır.
Devletin en öncelikli görevi; yurttaşlarının, “yaşama hakkını’’ “güvence”ye almaktır. Bu bağlamda Kadınlara yönelik şiddetin engellenmesi hukuksal temelde yasaklayıcı tedbirler geliştirilmelidir.İstanbul sözleşmesi başta olmak üzere uluslararası anlaşmalara uyulmalı, Kadın sığınma evleri yaygınlaştırılmalıdır.
Esnek çalışma ile Kadınları aile içine hapsederek, kadınları ücretli emek gücü içinde var olmalarını engellemek ve kadın emeğini ucuzlatmak amaçlanmaktadır. Esnek çalışmaya tüm sendika ve sivil toplum örgütleri ile birlikte karşı durulmalıdır.
Dünyanın yarısı kadının olduğu ancak her alanda Kadınlar adına eşitsiz dağılımın yaşanmadığıbiliyoruz.Kamuda siyasette, çalışma hayatında ve Meslekte, kadınların oranını doğrudan arttırmaya yönelik çabaları sürdürülmesi, pozitif ayrımcıpolitikalarla% 50 kotauygulanmalıdır.
İşe alım kampanyalarında toplumsal cinsiyet bakış açısına karşı kişi ve kurumlara net olarak karşı durulmalı,
Mühendisliği, kadınlar için kariyer seçimi olarak normalleştirmeye çalışılması,
Mühendislik eğitiminde “toplumsal cinsiyet eşitsizliği“içermeyen uygulamaların sürdürülmesi ve teşvik edilmesi,
İş yerinde genç mühendisleri desteklemek ve sürdürebilirliğin teşvik edilmesi,
Kapitalizmin, cinsiyet ayrımını derinleştirerek sömürdüğü bir gerçektir. Emekçilerin de bu saldırıya ortaklaşa yanıt vermeleri kaçınılmazdır. 'Eşit işe eşit ücret' talebinin hayata geçirilmesi için diğer emek örgütleriyle birlikte mücadele etmeli,
TMMOB’li tüm üyelerimizin cinsiyet ayrımcılığına karşı toplumsal cinsiyet eşitliği ve farkındalığının içselleştirilmesi için çaba sarf edilmeli. Toplumsal Cinsiyet Eğitimlerini yönetim ve çalışan kademesindeki herkesin alması sağlanmalıdır.
Meslek seçiminde ve mesleğe hazırlıkta belirleyici olan cinsiyetçi iş bölümü ve toplumsal kabullerin değişimi için, eğitim süreçleri başta olmak üzere cinsiyetçi dil ve bakışın değiştirilmesi için ortak mücadele yürütülmeli.
TMMOB, egemen sınıfın çıkarlarına hizmet eden cinsiyet ayrımcılığı sorunu çözülmeden, demokratik bir toplum yaratılmasının mümkün olmayacağının farkındadır. Bu nedenle kadın ve erkeğin eşit bir şekilde, yan yana yaşamın her alanını paylaşmasını ve omuz omuza mücadele etmesini savunmaya devam etmelidir.
Biz TMMOB Adana Kadın Çalışma grubu olarak deriz ki;
Türkiye’nin en büyük mesleki kitle örgütlerinden biri olan TMMOB’nin bir parçası olarak kadın politikalarının, kadın örgütlenme modelinin oluşturulması ve örgütlülüğünün güçlendirilmesini amaçlarken Mühendis,Mimar ve Şehir Plancılarının mesleki sorunlarının yanında Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinden kaynaklanan sorunları irdelemek, Kadına yönelik Şiddetle mücadelede çözüm önerileri geliştirmek için 2009 yılından itibaren bugüne kadar 2 yılda bir Kadın Kurultayları yapmaktayız. Kurultaylarımızda TMMOB’nin kadın üyelerinin, cinsiyetleri nedeniyle erkek meslektaşlarından farklı olarak yaşadığı özgül sorunları ortaya çıkartarak, bu sorunlar etrafında çözüm önerileri ve politika oluşturmak için TMMOB Kadın Çalışma Grubu ve yerellerde de İl Koordinasyon Kurulu ve Kadın Komisyonlarınca çalışmalar yapmaktayız.
Bu çalışmalar içerisinde çözümün bir parçası olmak adına tüm kadın meslektaşlarımızı TMMOB nin kadın çalışma gruplarında mücadeleye davet ediyoruz.
