Değişimlerin birkaç kaynağı vardır. Bazen uzun bir birikimle, bazen planlı resmi bir zorlamayla, çoğu kez dış unsurların baskısı ile, bazen de beklenmedik olağanüstü durumlarla baş edebilmek için değişmek dönüşmek zorunda kalırız.
Salgınlar gibi felaketler ne kadar öngörülürse öngörülsün, ne kadar tedbir alınırsa alınsın, bunları ihmal etmemek hazırlıklı olmak kaydıyla, yine de öngörülemeyen pek çok kendine has koşullar da yaratır.
Türkiye’de salgın döneminde okul ve üniversitelerde yaşananlar çok da hazırlık yapılmadığını ortaya koyuyor. Salgın; AKP başta olmak üzere okullardan kurtulup din, imanı öne çıkarmak için bir fırsat gibi görülse de, liberaller için esnek çalışma ve esnek okullara geçmek için bir fırsat olarak görülse de, küresel güçlerin dijitalleşme üzerinden dünyayı ve tüm insanlığı daha ucuza ve daha kolayca kontrol etme arayışlarına fırsat sunsa da, onların da hesaplayamadığı pek çok inişli çıkışlı durumlar da ortaya çıkıyor.
Bu arada okulsuz üniversitesiz bir toplum nasıl olurduyu daha yakından görmüş olduk. Bunun etki ve sonuçlarını izlemek için sadece Türkiye’de bile 25 milyonluk bir büyük ağır örnek oluştu, hızla çok sayıda çok boyutlu araştırmalar yapıp 1.5 sene okulsuz üniversitesiz kalan bir toplumun, çocuk ve gençlerin durumunu, okulsuz üniversitesiz kentlerin durumunu, bunun sonuçlarını yakından izlemek gerekiyor, tüm öğretmen ve bilim insanları olarak, politika yapıcıları olarak, yurttaşlar olarak bunları büyük bir dikkatle değerlendirmemiz çok önemli bulunuyor.
Ben bugün 3-5 haftayla sınırlı da olsa sınavsız, karnesiz, diplomasız bir okul üzerine bir deneme imkanı olur mu, onu yazmaya çalışacağım.
OKULLARDA 5 GÜN YÜZ YÜZE EĞİTİM YAPILABİLİR
İki hafta önce, mevcut bazı araştırmalar, öğrenci ve TTB görüşlerine de dayalı olarak en azından kapanma sonrası mayıs sonundan temmuza kadar 6 haftalık sürecin yüz yüze eğitim için çok uygun olduğunu, en azından önümüzdeki bahar ve ilk yaz günlerinden 1.5 yıllık kaybı bir miktar da olsa telafi etmek için yararlanılması gerektiğini hatırlatmıştım. Evrensel gazetesi bu yönde çağrıyı sayfalarına taşımıştı.
TTB, İstanbul 4. No’lu Eğitim Sen Şubesi, bazı sağlıkçılar, uzmanlar, bazı eğitimciler bu yönde çağrılar yapmıştı.
Bu çağrıların da etkisi olmuş olabilir, hafta başında bir tweet ile Bakan Selçuk, yarın sabah ilkokullarda haftada iki gün yüz yüze eğitime geçiyoruz dedi. Böyle bir açıklamanın akşam vakti tweet ile duyurulması büyük bir ciddiyetsizlik ve saygısızlık olsa da, işin esası açısından sevindirici sayılır.
Ama iki gün değil keşke 5 gün boyunca günlük 5 saat kadar ders yapılabilseydi. Kalabalık sınıflar ikiye bölünerek, kapı pencere açık (havalı ortamlarda), yaya gidip gelerek (Uzak okullardaki öğrencilere geçici olarak en yakın okula gitme hakkı tanınabilirdi) ve bazı küçük mesafe-maske-birbirine karışmama gibi tedbirler alarak haftada 5 gün, günde 4-5 saat okullar açık tutulabilirdi.
Dahası bu süreçten başka bir model denemesi için de yararlanabiliriz.
SINAVSIZ DİPLOMASIZ EĞİTİM NASIL OLUYOR, DENEME İÇİN YARARLANABİLİRİZ
Bakanlığın yaptığı açıklamada bu süreçte sınav yapılmayacağı, karnelerin de zaten erkenden dağıtılacağı açıklandı. Bu durum, yıllardır tartışılan sınavsız okul veya eğitim modeli için, benim de üzerinde düşündüğüm, hatta birkaç değinide de bulunduğum, sınavsız okul uygulaması için bir deneme fırsatı sunabilir. Bakanlık sadece süreci zorlamamak, belki de eleştirilere karşı bir şeyler yapmak için böyle haftada 2 günlük devam ve sınav zorunluluğu olmayan geçici bir model önermişse de benim dileğim, bunu bir pilot model olarak değerlendirmekten yana.
MEB’e, eğitim fakültelerine, tüm öğretmenlere, ailelere çağrım, bu 4-5 haftalık sınavsız karnesiz okul modelinde derslerimize ve öğrencilerimize ciddiyetle eğilerek, sınavsız bir okul modelinin gerek derslere hazır oluş, okul istekliliği, gerek güdülenme, duygusal, duyusal, bilişsel, moral ve sosyal gelişim, katılım, verimlilik, insan, toplum ve çevre duyarlılıkları, öğretmen-öğrenci diyalogları, aile içi iletişim, arkadaşlık ilişkileri, zihinsel özgürleşme, sanat estetik beceriler, eleştirel, özgün, yaratıcı düşünme… Her açıdan nasıl bir etkisinin olduğunu az da olsa görebilmek için bu süreci bir denemeye dönüştürelim.
MEB’e acil çağrım, en azından gelecek 3-4 haftayı 2 gün yerine 5 gün 4-5 saate çıkarıp sınavsız bir okul modeli için denemeye dönüştürmeleri.
Bu süreçte yaşananlarla ilgili her öğretmen arkadaşım, derslerinde öğrencilerle ciddiyetle buluşup sonrasında bu sınavsız karnesiz okul günleri için günlük birkaç not tutabilir mi? Müdürler neler yaşandığını, anne babalar çocuklarda nasıl bir değişim olduğunu, çocuklar gençler kendi okul deneyimlerini not edebilir mi? Devam zorunsuz, sınavsız, karnesiz, diplomasız eğitimde ilkokulda, ortaokulda, genel liselerde, mesleki teknik okullarda nasıl bir etki/etkileşim oluyor, görme, kıyaslama, uzun erimli çıkarımlar yapma şansımız olur mu? Var mısınız?
