TMMOB Makine Mühendisleri Odası Adana Şubesi, Hatay’da bir yağ fabrikasında kazan patlaması sonucu 2 işçinin yaralanmasıyla sonuçlanan olayla ilgili, “Artık Yeter: İş kazalarının sona ermesini ve emekçilerin işyerlerinde ölmesini istemiyoruz” açıklamasında bulundu.
MMO Adana Şubesi yönetim kurulu açıklamasında, patlamanın nedeninin yapılacak teknik incelemelerin ardından açıklığa kavuşağı ifade edilerek şu görüşlere yer verildi:
“Buhar kazanlarının patlama nedenleri genel olarak; kazanın susuz kalması, aşırı basınç artışı, korozyon oluşumu, kullanım suyu sebebiyle ısıtma yüzeyleri ve seviye kontrol cihazları gibi güvenlik komponentlerinde oluşan kireç taşı ve akabinde arıza oluşumu sayılabilir.
En çok karşılaşılan kaza nedeni kazan besleme suyu çevriminde ve su düzey denetim sisteminde oluşan çeşitli arızalar sonucunda kazanlar susuz kalabilmekte ve kazan ocağı, duman boruları sıcaklığı 900-1.000 °C mertebelerine çıkabilmektedir. Bu durumdaki kazana belirli miktarda su verilirse kızgın yüzeylerle ilişkide olan su kütlesi, çok kısa sürede buharlaşır, genleşir ve denetlenemeyen çok yüksek basınç artışları sonucu kazan tümüyle parçalanarak çok büyük patlamalar oluşturur.
Maalesef bu kazalar ilk değildir, son da olamayacaktır. Hatay’da yaşanan olay sonrası ilgili kurumlara ve yetkililere çağrımızı yineliyoruz: bu kazalar, Meslek Odalarının raporlarını, bilim insanlarının söylediklerini kulak arkası etmek yerine, yasal düzenlemeler ve kamusal denetimlerle önlenebilir. Aksi takdirde bu tür kazalar yaşanmaya ve insanlarımız hayatını kaybetmeye devam edecektir.
HER KAZA KADER DEĞİL CİNAYETTİR;
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, patlama, yangın vb. sonrası akla gelen, birkaç gün konuşulduktan sonra yeni patlamalar, ölümler ile kısa bir süreliğine yeniden gündeme gelen bir konu olmamalıdır. Devletin ve işverenlerin görev ve sorumluluklarını eksiksiz yerine getirdiği, ilgili tüm tarafların kamusal hizmet bağlamında içinde yer aldığı bir konu olmalıdır.
Ucuz işgücü ve ucuz maliyete dayalı esnek, güvencesiz çalışmanın artması, özelleştirme, sendikasızlaştırma, taşeronlaştırmanın yaygınlaşması, denetimlerin yetersizliği ve/veya yokluğunun giderilmediği; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Tabipleri Birliği, sendikalar ve üniversitelerin görüşleri kamu ve özel sektörce gözetilmediği müddetçe ne yazık ki benzeri olaylar sürecektir.
Bu kaza nedeniyle, özellikle tekstil ve ağır sanayi işletmelerinde yoğun olarak kullanılan yüksek işletme basıncına sahip buhar kazanlarının, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereği her yıl periyodik kontrol ve denetimlerinin yaptırılması gerektiğini belirtiyoruz. Ayrıca buhar kazanlarını işleten operatörlerin, uzmanlık eğitimlerini tamamladıktan sonra sınava tabi tutularak belgelendirilmesi gerekmektedir. Mesleki eğitim konusunun yanı sıra basınçlı kapların periyodik kontrolleri de özel kuruluşlarca yapılmakta, ancak kontrollerin gereği gibi yapılıp yapılmadığına dair bir denetim mekanizması bulunmamaktadır. MMO, bu denetim hizmetlerinin nitelikli olarak yerine getirilmesinde görev alacak bilgi birikimi ve kadroya sahip olmasına rağmen bu süreçten dışlanmaktadır.
Sonuç olarak, ölümlerin ve yaralanmaların önüne geçilmesi için kader, fıtrat yasal altyapının yukarıdaki önerilerimiz de dikkate alınarak oluşturulması, denetimlerin sıklaştırılması ve denetimler sonucu caydırıcı cezaların verilmesi gereklidir. Kazaları önlemek adına Makina Mühendisleri Odası olarak üzerimize düşen sorumluluğu yerine getireceğimizi ve bu alandaki kurum ve kuruluşlarla iş birliği içerisinde olabileceğimizi kamuoyunun bilgisine sunarız.”
MMO açıklamasında, 20 Ekim 2022 tarihinde, Hatay'ın Kırıkhan İlçesi Cumhuriyet Mahallesi adresinde bulunan yağ fabrikasında henüz bilinmeyen nedenle buhar kazanı patlamasında kaza sonucu yaralanan 2 işçiye de acil şifalar dileğinde bulunuldu.
