Tahakkuk eden vergiler her yıl yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılarak ödeneceği için bu oran daha da artarak kira artışlarını da etkileyecek. Büyük Şehir Kapsamındaki iller ve diğerleri il ve ilçelerdeki mükellefler 2026-2029 yılları için emlak vergilerini arsa birim metrekare değerler takdirlerini yaparak kararlar ilgili belediye ve muhtarlıklara tebliğ etti. Her yıl olduğu gibi bu değerlerin tespit ve takdirinde zaman zaman çok fahiş yanlışlar yapıldığı kararlar açıklandığında görülüyor. Mükelleflerin itirazları başladı. Davalar nereye nasıl açılacak? İtirazları kim yapacak? Konusu bugünlerin en tartışılan konusu olmaya başladı.
Asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değer takdir işlemlerinin tamamlanarak karara bağlanması ve kararların ilgililere tebliği işlemleri 30 Haziran 2025 günü mesai saati bitimine kadar yapıldı ilgililere tebliğ edildi. Bu değerler ilgili belediyelerde ve muhtarlıklarda 30 Haziran’a kadar ilan edilmişti. Mükellefler bu ilanlarda öğrendikleri gibi, belediyeye yazılı olarak başvurarak takdir edilen değerleri öğrenebiliyorlar.
2026-2029 yılları için uygulanacak; Mahalle, semt, cadde, sokak olarak Vergi Takdir Komisyonları tarafından arsa metrekare birim değerlerine; kimler, ne zaman ve nerelere dava açabileceğini, dava açma haklarının mükelleflerce nasıl kullanılabileceği konusu bugünlerde çok sorulmaktadır.
Aslında mükelleflerin doğrudan arsa metrekare değerlerine itiraz ve dava hakları yasal düzenlemeye göre yoktur. Ancak, Anayasa ve Danıştay’ın muhtelif kararları ile mükelleflerin de dava açma yolu verginin tahakkuku sırasında olanaklı hale geldi.
Vergi Usul Kanunu mükerrer 49’ncu maddesine göre; Maliye ve Bayındırlık ve İskân bakanlıkları (Yasada böyle geçmesine rağmen şimdilerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığıdır). Emlâk Vergisi Kanununun 29'uncu maddesi hükmü ile aynı kanunun 31'inci maddesi uyarınca hazırlanan bina metrekare normal inşaat maliyet bedellerini, uygulanacağı yıldan dört ay önce müştereken tespit ve Resmî Gazete ile ilan edilir.
Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği, Ziraat Odaları ve belediyeler ile köy muhtarlıkları bu bedellere karşı Resmi Gazete ile ilanını izleyen on beş gün içinde Danıştay’da dava açabilir.
Ayrıca; Anayasa Mahkemesi’nin, 13 Ekim 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan E.2011/38 ve K.2012/89 tarihli iptal kararı sonrası, tüm Emlak Vergisi ve Değerli Konut Vergisi mükellefleri arsa metrekare maliyet bedellerine vergi tahakkuku sırasında dava açabilmektedirler.
Danıştay, ‘’213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin hükümlerine göre takdir komisyonlarınca, Emlak Vergisi Kanunu uyarınca arsalar için her mahalle bazında cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler itibarıyla değer takdiri yapılmaktadır. Ada, parsel, site ve alışveriş merkezi gibi alanların değer bakımından farklı bölge kabul edilerek ayrıca değer takdirinin yapılmasının mümkün olduğu’’ yönünde karar vermişti. (Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu’nun 26.02.2025 Tarih ve E.2024/6, K.2025/1).
Daha Önce de aynı Kurul’un 15.02.2023 tarih ve 28.04.2023 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan E.2022/14, K.2023/2 sayılı kararı da; ‘’Dava açma süresinin öğrenme tarihinden itibaren 30 gün içinde ve en geç kararın alındığı yılın son günü yanı 31 Aralık tarihine kadar dava açabilecekleri.’ yönündeydi. Buna göre, 2025 yılı için, takdir komisyonu kararlarına karşı 31 Aralık 2025 tarihine kadar dava açabileceklerdir.
Karara karşı görevli mahkemeler Vergi Mahkemeleri’dir. Yetkili mahkeme dava konusu takdir işleminin yapıldığı yer veri mahkemesidir. Vergi mahkemesi bulunmayan yerlerde bağlı olunan ildeki vergi mahkemesidir.
Takdir komisyonu kararına karşı iptal davası açılmakla birlikte, kararın iptaline yönelik mahkeme kararı verilinceye kadar, mevcut takdir komisyonu kararının uygulanmasına devam edilmektedir. Takdir komisyonu kararının iptali halinde, mahkemece yeniden belirlenen değer üzerinden Emlak Vergisi tahakkuku düzeltilmektedir.
Aynı ada parsel veya mahallede verilen arsa metrekare bedeli takdir komisyonu kararlarına itiraz etmeyenler de düzeltilmiş karara göre vergi öderler. Yani bir mükellef mahkemede dava açmasa dahi başkasının açmış olduğu ayni ada parsel için verilmiş mahkeme kararı hükmünden dava açmış gibi yararlanır.
Çünkü; takdir komisyonu kararının iptali halinde, iptal kararı aynı cadde/sokakta bulunan tüm mükellefleri etkileyecektir. Yani, aynı sokak ile ilgili menfaatleri ihlal edilen tüm mükellefler, iptal kararının sonuçlarından yararlanabilecektir.
Mükelleflerin takdir komisyonu kararına karşı dava açmayıp, sadece tahakkuk işlemine karşı dava açmaları halinde, mahkeme, öncelikle, takdir komisyonu kararına karşı başka mükelleflerce açılmış bir dava olup olmadığına, varsa bunun sonucuna bakacak; o davalarda belirlenmiş birim değerler dikkate alınarak, sadece tahakkuk işlemine karşı dava 30 gün içinde dava açabileceklerdir.
İdari yargıda dava açabilmek için temel koşul menfaat ihlali şartıdır. Bu nedenle, site yöneticileri eğer dava konusu gayrimenkule ilişkin olarak aynı zamanda söz konusu gayrimenkul açısından emlak vergisi mükellefi değillerse, yöneticisi oldukları site adına dava açmaları usul hukuku açısından mümkün değildir.
Ancak kooperatifin aynı zamanda ortaklığın arsa, işyeri veya konutu varsa dava açma hakkı da bulunmaktadır.
