Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonu (KİT) Üyesi Zülfikar İnönü Tümer, kaçak ve sahte içki konusunun araştırılması gerektiğini vurguladı. TBMM’ye konuyla ilgili verdiği soru önergesine henüz bir yanıt alamayan Tümer, konunun önemine istinaden bir de araştırma önergesi sundu.
Kaçak ve sahte içki kalpazanlıklarının son dönemlerde yükselişe geçtiğini ve özellikle Çukurova Bölgesi’nde zehirlenmeyle başlayıp ölümle sonuçlanan vakalarda artış yaşandığını kaydeden Tümer, araştırma önergesini şu gerekçelere dayandırdı:
“Sahte içki üretimine yönelik akademik çalışmalarını kamuoyu ile paylaşan bilim insanları son 2 yıldır adli makamlar tarafından sahte ve kaçak şüphesiyle gönderilen 149 numuneden 148’inin kaçak ve sahte çıktığını vurgulamıştır. Türkiye genelindeki adli makamlar tarafından analiz için gönderilen şüpheli numunelerin çoğunda insan tüketimine sunulan alkollü içkilerde bulunmaması gereken Tersiyer Bütil Alkol (TBA) denilen madde tespit edilmiştir.
149 NUMUNEDEN 86’SINDA KOZMETİK ALKOL VAR!
149 numuneden 86’sında, kozmetikte kullanılan alkollere sonradan ilave edilen TBA denilen gıda alkolünde kesinlikle bulunmaması gereken bir maddeye rastlanmış. Bu bulgular sahte içkilerin üretiminde kozmetik alkolün kullanıldığını göstermiştir. TBA içeren sahte içkilerin tüketimi uzun vadede halk sağlığı açısından büyük tehlike yaratmaktadır. 2014-2015 yılı sahte ve kaçak ürün analiz sonuçlarına göre 59 şüpheli rakı numunesinden 54’ünün taklit/sahte olduğu, 32’sinde TBA tespit edildiği, oranın ise % 54 olduğu saptanmıştır.
ANALİZLERDE 128 MEVZUAT DIŞI ÜRÜN ÇIKMIŞ
Votkada 50 şüpheli üründen 44’ü taklit/sahte ürün çıkarken 30’unda TBA tespit edilmiş, TBA oranının ise %60 olduğu belirlenmiştir. Viskide 31 şüpheli üründen 25’i taklit/sahte ürün, 21’inde ise TBA tespit edilmiştir. TBA oranı ise yüzde 64’tür. Toplam 149 numunede yapılan analizlerde 128’i mevzuata uygun olmayan taklit sahte ürün çıkarken 86’sında TBA tespit edilmiş, bu sahte ürünlerdeki TBA oranı ise toplamda yüzde 58 olarak açıklanmıştır. Çoğunluğu Çukurova bölgesi olmak üzere Türkiye genelinde 64 boğma numunesinin incelenmesi neticesinde numunelerin % 60’ında metanol düzeyinin rakı için izin verilen 150 g/hL mA, yüzde 20’ sinde ise metanol düzeyinin 300 g/hL mA’nın üzerinde bulunduğu anlaşılmıştır. En yüksek değer ise 770 g/hL düzeyinde gerçekleşmiş, rakı ile karşılaştırıldığında, numunelerin çoğunluğunun Türk Gıda Kodeksine uygun bulunmadığı öğrenilmiştir.
BÜYÜK RİSK TAŞIYOR!
Uzmanlar, boğma rakılarda aldehit miktarının 15 g/hL mA nın üstünde olmasının duyusal özellikleri olumsuz etkilediğine ve kalitenin de düşmesine neden olduğuna işaret etmektedir. Boğma rakıların üretiminin hijyenik olmayan koşullarda yapılması, üretim yapanların metanol ve istenmeyen uçucuları ayırmada damıtma tekniğinin etkin kullanılmaması, bu konudaki bilgi eksiklikleri ve analiz sonuçlarından elde edilen bulgular bu ürünlerin uzun vadede tüketilmesi durumunda tüketici sağlığı açısından risk taşıdıklarını göstermektedir.
VERGİ ARTIŞINA PARALEL İLERLİYOR
Vergi artışına bağlı olarak fiyatların yükselmesinin merdiven altı piyasayı hareketlendirdiği ve bu ürünlere özellikle geliri düşük kesimle bazı eğlence yerleri, oteller, özellikle turizm bölgeleri ve büyük şehirlerde tekel bayilerin ilgi duymasıyla kaçak ve sahte üretim pazarının büyüdüğü göz önüne alınarak , Anayasa’nın 98. ve içtüzüğümüzün 104 ve 105. Maddeleri gereğince meclis araştırması açılmasını saygılarımızla arz ve teklif ederiz.”
