SÜREKLİ ÜŞÜYORSA NEDENİ “HİPOTİROİDİ” OLABİLİR!

Soğuk
havada üşümek olağan bir durum kuşkusuz. Ancak çocuğunuzun soğuğa karşı
tahammülü yoksa, sık sık üşüyorsa dikkat! Bunun nedeni hava ısısının düşük
olması değil, çocuğun büyüme ve gelişiminde anahtar rol üstlenen tiroit
hormonunun az salgılanması, bir başka deyişle “hipotiroidi” olabilir!

Tiroit
hormonları iskelet ve santral sinir sistemi başta olmak üzere, organ
gelişiminde, vücut ısısının düzenlenmesinde, yağ ve karbonhidrat
metabolizmasında önemli roller üstleniyor. Tiroit bezinde veya tiroit hormon
sentez basamaklarında oluşan bir sorun nedeniyle tiroit hormonları az
üretilirse, bu tabloya hipotiroidi deniyor. Doğumsal olabildiği gibi sonradan
da gelişebiliyor. Doğumsal hipotiroidinin en önemli özelliği ise tedavide
gecikildiği takdirde zeka ve büyüme geriliği gibi ciddi tablolar
oluşturabilmesi. Acıbadem Maslak Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları,
Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Prof. Dr. Serap Semiz hastalığa erken tanı
konulmasının çocuğun sağlıklı bir yaşam sürmesi için çok önemli olduğuna dikkat
çekerek, “Bu nedenle çocuğun büyüme hızının azalması, uyku hali, kilo alma,
soğuğa tahammülsüzlük, kuru cilt ve kabızlık gibi erken dönem belirtileri
oluştuğunda zaman kaybedilmeden bir hekime başvurulması çok önemli” diyor.

İlk
3 yaşa dikkat!

Beyin
gelişimini sağlayan en önemli hormon, tiroit hormonu. Dolayısıyla doğumsal
hipotiroidi tedavisinde gecikme beyin gelişiminin en hızlı olduğu ilk 3 yaşta
ciddi nörolojik etkilenmeye yol açıyor. Örneğin, çocuklarda zeka ve büyüme
geriliğine neden olması gibi! Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk
Endokrinolojisi Uzmanı Prof. Dr. Serap Semiz ülkemizde yapılan yenidoğan
hipotiroidi taraması ile doğumsal hipotiroidinin erken tespit edilebildiğini
belirterek, “Bu sayede zeka ve büyüme geriliği önlenebiliyor. Tedaviye ilk 20
günde başlanırsa IQ puanında hiçbir etkilenme olmuyor. Edinsel hipotiroidi
olgularında da erken tedavi ile okul başarısında azalma, büyüme - gelişme
geriliği,karbonhidrat ve yağ metabolizma bozukluğu hızla düzeliyor” diyor.

En
sık görülen nedeni Hashimoto

Çocukluk
yaş grubunda, özellikle 5-6 yaşından sonra gelişen tiroit fonksiyon
bozukluklarının en sık nedeni, Hashimoto hastalığı. Tiroit bezinin otoimmun bir
reaksiyonla harabiyeti sonucu oluşan bu hastalık tiroit hormonu üreten
hücrelerde atrofi ve yetersiz hormon üretimiyle sonuçlanıyor. Hashimoto tiroiditi
oluşumunda pek çok faktör rol oynuyor. Güçlü bir genetik geçiş yanında
çocuklarda otoimmüniteyi tetikleyen viral enfeksiyon, kimyasal veya hormonal
vb. çeşitli çevresel faktörler de etkili oluyor.

Bu
belirtiler hipotiroidi habercisi olabilir

Belirtiler
doğumsal ve edinsel hipotiroidide farklı olmakla birlikte, temelde hormon
eksikliğine ait bulgular gelişiyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk
Endokrinolojisi Uzmanı Prof. Dr. Serap Semiz doğumsal hipotiroidi
hastalığının yenidoğanda silik belirtiler verebildiği uyarısında bulunarak,
“Doğum ağırlığının fazla olması, geniş bir bıngıldak, göbek fıtığı, uzayan yeni
doğan sarılığı, uyku hali, kuru cilt ve kabızlık başlıca belirtilerini
oluşturuyor” diyor. Hashimoto tiroiditi sessiz ve yavaş seyreden bir hastalık
olduğu için belirtiler ebeveynlerin gözünden kaçabiliyor. Ancak hipotiroidi
belirgin olduğunda halsizlik, yorgunluk, kabızlık, kilo alma, kuru cilt, soğuk
intoleransı ve saç dökülmesi ile sinyal verebiliyor. Tedavide gecikildiğinde
de, boy kısalığı, tiroit bezi hacminin artışına bağlı olarak boğazda baskı
hissi, terlemede azalma, eklem ağrısı ve kas krampları oluşabiliyor.

Tedavisi
aslında oldukça basit

Hipotiroidi
tedavisi, eksik olan tiroit hormonunun yerine konmasıyla gerçekleşiyor. Çocuğun
gereksinimi olan miktardaki L- Tiroksin günlük tek doz olarak veriliyor ve
düzenli aralıklarla yapılan tiroit hormon testleriyle doz ayarlaması
yapılıyor. Prof. Dr. Serap Semiz tedavinin genelde yaşam boyu ilaç
kullanımı şeklinde devam ettiğini vurgulayarak sözlerine şöyle devam ediyor:
“Geçici olabileceği düşünülen bazı doğumsal hipotiroidi olgularında ise 3.
yaşta ilaç kesilerek tablo değerlendiriliyor. Hashimoto tiroiditi olan
çocuklarda hipotiroidi oluştuğunda da tiroit hormonu tedavisi uygulanıyor. Düzenli
takiple ilaç doz ayarlaması yapılıyor ve eşlik eden diğer hastalıklar varsa bu
problemlere yönelik ek tedaviler veriliyor”