TÜRKİYE’DE 10 KİŞİDEN BİRİNİN ÖLÜM NEDENİ SOLUNUM HASTALIĞI

Türk Toraks Derneği Çukurova Şubesi Başkanı Doç. Dr. Mehmet Ali Habeşoğlu, Türkiye’de ölen yaklaşık 10 kişiden birinin solunum hastalıkları nedeniyle kaybedildiğini ifade ederek, “Bu hastalıklar arasında yer alan kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), verem, akciğer kanseri, astım, zatürre ve uyku apnesi dünya çapında ve ülkemizde ciddi ölümlere ve hastalık yüküne yol açmaktadır.’ dedi.
Dünya Akciğer Günü nedeniyle yazılı açıklama yapan Türk Toraks Derneği Çukurova Şubesi Başkanı Doç. Dr. Mehmet Ali Habeşoğlu, solunum hastalıkları hakkında farkındalık yaratmak, solunum hastalıklarını önleme ve kontrol stratejilerini önceleme konularının küresel halk sağlığı hedeflerinin arasına alınmasını sağlamak amacıyla, Uluslararası Solunum Dernekleri Forumunun girişimi ve uluslararası solunum derneklerinin iş birliği ile 25 Eylül’ün Dünya Akciğer Günü olarak ilan edildiğini anımsatarak, şöyle dedi:




“Tütün bağımlılığı, iç ve dış ortam hava kirliliği ve düşük gelir düzeyi akciğer sağlığınızı tehdit eden en önemli risk faktörleridir. Tütün Endüstrisi pazarladığı tütün ürünleriyle 20. yüzyılda dünyada 100 milyon insanın ölümüne neden olmuştur. Ülkemizde ise halen yılda 100 bin kişinin ölümüne neden olmaktadır. Türkiye'de uygulamaya konulan tütün kontrolü politikalarına rağmen 2012 'de %27,1 olan tütün bağımlısı oranı 2014 yılında %32,5'a yükselmiştir. Tütün endüstrisinin gelecekte tütünün yerine koymaya çalıştığı elektronik sigara, nargile, diğer nikotin içeren ürünler ve ısıtılarak kullanılan tütün mamulleri de en az sigara kadar zararlıdır.
Dünya Sağlık Örgütü’ nün “ görünmez katil” olarak kabul ettiği hava kirliliği nedeniyle Türkiye’ de her yıl 32 bin kişi ölmektedir. DSÖ kriterlerine göre, 2017 yılında ülkemizde 81 ilinin 80’inin havasının kirli olduğu saptanmıştır. Dünyadaki tüm solunum dernekleri, her bireyin temiz hava soluma hakkına sahip olduğunu vurgulamakta, bu nedenle kanun yapıcılarından ve hükümetlerden bütün ülkelerde temiz ve sağlıklı hava standartlarını sağlamalarını talep etmektedirler.
Dünya çapında 3. ölüm nedeni olan kronik tıkayıcı akciğer hastalığından (KOAH) 65 milyon insan muzdariptir ve bu rakamlar giderek artmaktadır. Türkiye’de yaklaşık 5 milyon KOAH hastası olup, bunlardan ancak 500 bini kendisinde KOAH olduğunu bilmektedir. KOAH’da erken tanı ve tedavi olanaklarına erişmek için öncelikle toplumda KOAH farkındalığını arttırmak gerekmektedir.
Akciğer kanseri, en ölümcül kanserlerdendir. Dünyada yılda 1,6 milyon kişi bu hastalıktan ölmektedir. Akciğer kanseri ülkemizde tüm yaş grupları içerisinde en sık görülen kanser tipi olarak erkeklerde 1. sırada, kadınlarda ise 5. sırada yer almaktadır.
Verem ise ne yazık ki halen tüm dünyada en ölümcül bulaşıcı hastalıktır. Her yıl 1,8 milyon kişi verem nedeniyle ölmekte ve yılda 10 milyon kişi vereme yakalanmaktadır. Verem hastalığı yoksullar, göçmenler, madenciler ve riskli ortamlarda çalışan ve yaşayan diğer kişiler yanında tütün ve alkol kullanımı, diyabet, AIDS, bağışıklık sisteminin baskılanması gibi risk faktörlerine sahip kişilerde daha çok görülmektedir.
Zatürre uzun yıllardır sık rastlanan hastalıklardan olup çocuklarda ve ileri yaşlarda en önemli ölüm nedenleri arasında yer almaktadır. Her yıl milyonlarca insanın ölümünden sorumludur. Zatürre ülkemizde de önemli hastalık ve ölüm nedenleri arasında yer almaktadır.
Küresel Astım Raporuna (2018) göre dünyada 339 milyon astımlı hasta bulunmaktadır. Ne yazık ki tüm tedavi olanaklarına rağmen halen astıma bağlı ölümlerin özellikle düşük gelirli toplumlarda sorun olduğu bildirilmektedir. Türkiye’de de yaklaşık her 12-13 erişkinden biri ve 7-8 çocuktan biri astım hastası olup ülkemizde de tüm dünyada olduğu gibi sıklığı giderek artmaktadır.
Çeşitli koruyucu önlemler ile akciğer hastalıklarının ortaya çıkması önlenebilir ve daha iyi tedavi edilmesi sağlanabilir. Örneğin, kişilerin sigaraya başlamamasını sağlamak ve sigara içenlerin bırakmalarını teşvik etmek KOAH’ı önlemede en etkili yöntemdir. Sigarayı bıraktırmak suretiyle astımlılar daha iyi tedavi edilebilir ve solunum fonksiyonlarındaki düşüş azaltılabilir. Hamilelik döneminde sigara içmemek ve doğumdan sonra da pasif sigara dumanı maruziyetinden kaçınmak, çocuklarda astım sıklığını ve şiddetini azaltabilir
Türk Toraks Derneği olarak temel amacımız ulusal akciğer sağlığını geliştirmektir. Bu nedenle bölgesel ve küresel kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak konunun öneminin anlaşılmasını, devamında koruyucu sağlık hizmetlerine öncelik verilmesini desteklemekteyiz. “Dünya Akciğer Günü” vesilesiyle ulusal düzeyde akciğer sağlığını korumak yönünde farkındalığın artmasına katkı sunmayı hedeflemekteyiz.”