Türkiye'de romatoid artrit (iltihaplı eklem romatizması) tedavi maliyetlerini hastalardan elde edilen gerçek yaşam verilerini kullanarak hesaplamayı hedefleyen Expert RA çalışmasının sonuçları açıklandı. Romatoloji uzmanı Prof. Dr. Vedat Hamuryudan ve arkadaşları* tarafından Pfizer desteğiyle gerçekleştirilen çalışmada, ülkemizin 10 farklı üniversite hastanesinde romatoloji kliniklerine başvuran 689 romatoid artrit hastasıyla yüz yüze yapılan anketler yoluyla romatoid artritin hastaların yaşam kalitesine etkisi ve yıllık tedavi maliyetleri değerlendirildi. Araştırmaya göre Türkiye'de romatoid artrit hastalığının hasta başına getirdiği doğrudan maliyet yıllık yaklaşık 4.954 euro.
Romatoid artrit genellikle eklemlerde şişlik ve ağrı ile ortaya çıkan ve tedavi edilmediği takdirde eklem hasarına neden olabilen kronik bir hastalıktır. Ağrı ve yeti kaybı nedeniyle kısıtlanan günlük aktiviteler ve yaşam boyu tedavi ihtiyacı romatoid artrit hastalarının fiziksel ve zihinsel işlevlerini olumsuz etkiler. Bu nedenle romatoid artrit, kronik hastalıklar arasında yaşam kalitesini en çok düşüren hastalıklardan biridir.1, 2
Romatoid artritin hastalarda ve toplumda yarattığı ekonomik yük daha da artacak
Bugüne kadar, romatoid artritin ekonomik yüküne ilişkin birçok çalışma yayınlandı. 2005'te yapılan bir araştırmaya göre romatoid artritin ABD'deki toplam maliyetinin 19 ila 39 milyar dolar arasında olduğu hesaplanmıştı.3 Ek olarak, yaklaşık 3 milyon mevcut romatoid artrit hastasının Avrupa'daki toplam maliyeti 45 milyar euro olarak hesaplandı.4, 5 Küresel olarak görülen nüfus yaşlanmasıyla birlikte, romatoid artritin gelecekte daha da yaygın görüleceği ve bu hastalığın yarattığı ekonomik yükün daha da artacağı düşünülüyor. Yaşlanma, romatoid artrit ile birlikte seyreden çoklu rahatsızlıkları da artıracağı için, bu durumun hastaların yaşam kalitesini düşürerek, romatoid artritin neden olduğu ekonomik yükün daha da artmasına sebep olacağına inanılıyor.6
Expert RA çalışmasına Türkiye'den 689 romatoid artrit hastası katıldı
Türkiye'de romatoid artritin yıllık maliyetini bire bir hastalardan elde edilen verilerle hesaplayan Expert RA çalışmasına %82'si (565) kadın olmak üzere 689 hasta katıldı. Türkiye'deki 10 farklı üniversite hastanesinin romatoloji kliniklerine başvuran RA hastalarıyla gerçekleştirilen çalışmaya katılan hastaların hepsi 18 yaşın üzerinde ve hepsinin hastalık aktivitesi ve şiddeti orta seviyedeydi. Anket yoluyla toplanan veriler hastaların demografik özelliklerini (yaş, cinsiyet, hastalık süresi), mevcut eşlik eden rahatsızlıklar (örn. kardiyovasküler hastalıklar, diyabet), ilaç kullanımı, romatoid artrit ile ilişkili sağlık bakımı ve toplum hizmeti kullanımı ve tıbbi aletler için, evde bakım ihtiyacı için yapılan harcamalar ve iş kaybı (hastalık izni alınan günler) nedeniyle kaybedilen gelir konularını kapsıyordu.
Araştırma sonuçlarına göre romatoid artrit Türkiye'de önemli bir ekonomik yük yaratıyor ve direkt maliyetlerin indirekt maliyetlerden daha yüksek olduğu gözleniyor. Türkiye'de toplam maliyet Avrupa'dakinden daha düşük olmakla birlikte, satın alma gücü ve gayrisafi yurt içi hasıla açısından bakıldığında ise Türkiye'deki maliyetler Avrupa maliyetlerinin üzerinde kalıyor. Hastalık şiddetinin artmasıyla maliyetlerin yükselmesinin ve sağlık kaynağı kullanımının doğru orantılı olduğu düşünüldüğünde, romatoid artritin erken tanı ve tedavisi ulusal ekonomiyi olumlu etkileyebilir. Araştırma sonuçları en önemli harcamanın ilaç harcamaları (ortalama 2.777 euro) olduğunu gösteriyor ve bunu romatoid artrit ile ilişkili diğer konsültasyonlar izliyor. Hastaların %5,5'ini etkileyen bu harcamalarla birlikte bu hastaların yıllık ortalama yükü 1.600 euro'ya ulaşıyor. Poliklinik (ortalama 382 euro) ve yatan hasta (ortalama 195 euro) maliyetleriyle birlikte hasta başına düşen ortalama toplam yıllık maliyet 4,954 euro'ya ulaşıyor. Ayrıca çalışan hastaların %62'sinin yılda ortalama 27 gün hastalık izni aldığı tespit edildi ve bunun maliyeti ise yılda 485 euro işgücü kaybı olarak hesaplandı.
Erken tanı ve tedavi romatoid artritin ekonomik yükünü azaltabilir
Sonuç olarak, Expert RA çalışmasının sonuçları hastalığın Türkiye'de önemli bir ekonomik yük oluşturduğunu gösteriyor. Romatoid artritin Türkiye'deki toplam maliyetleri Avrupa ülkelerinde olduğundan daha düşük olsa da, alım gücü ve kişi başı milli gelir açısından bakıldığında, Türkiye'de bu hastalığa Avrupa ülkelerinden daha fazla kaynak ayrıldığı görülüyor. Hastalık şiddetinin artmasıyla maliyetlerin yükselmesinin ve sağlık kaynağı kullanımının doğru orantılı olduğu düşünüldüğünde, romatoid artritin erken tanı ve tedavisinin ulusal ekonomi üzerinde olumlu etkisi olacağı düşünülüyor.
