Turnalar Çukurova’da Kışı Geçiriyor

Nesli tehlike altındaki turnaların yaklaşık 10 bininin Çukurova Deltası'nda kışı geçirdiği bildirildi.

WWF-Türkiye tarafından Brisa’nın desteğiyle Çukurova Deltası’nda yürütülen Turnalar Hep Uçsun Projesi’nin Kasım 2013-Şubat 2014 dönemi kışlama araştırması tamamlandı. Turnaların popülasyonunu ve güncel durumlarını araştıran Proje, Türkiye’de bir kışlama alanında yapılan en kapsamlı çalışma niteliğini taşıyor. Arazi çalışması Kasım ayında yeniden başlayacak.

Çukurova Deltası, Türkiye üzerinden göç eden turnaların kışı geçirmek için uğradığı en önemli duraklardan biridir. Deltadaki lagünler geniş ve güvenli geceleme alanları sunarken, tarım alanları göç için gereken besin kaynağını sağlar. Deltada turnalara yönelik tehditlerin başında türün uyuma ve dinlenme için kullandığı yerlerde otlatma, balıkçılık, su rejimine müdahale ve yasa dışı avcılık gibi faaliyetler geliyor.

Brisa Genel Müdürü Hakan Bayman “Brisa olarak sürdürülebilirlik vizyonumuz ışığında ekonomik, sosyal ve çevresel alanlarda önemli projeleri hayata geçirmeye çalışıyoruz. Bakış açımızın bir yansıması olarak doğal hayatın korunmasına yönelik yapılan alan bazlı araştırma çalışmalarının gerekliliğine inanıyor ve destekliyoruz. Bu tür projelerle yürütülen sistematik ve düzenli araştırmalar, canlının hayatı, davranışları ve tercih ettiği doğal yaşam ortamları ile ilgili sırların biraz daha anlaşılmasını sağlıyor. Türkiye’de doğal hayatları hakkında bilinmeyenlerin olduğu turnaların, uzun vadede varlığını sürdürebilmesini sağlamak için Turnalar Hep Uçsun Projesi’ni desteklemekten son derece mutluyuz. İnsan ile turnanın uyum içerisinde varlığını sürdürebilmesi bugüne kadar yaşanan olumsuzlukların giderilmesiyle mümkün. Amacımız, bu ve bunun gibi çalışmaları sürekli kılmak ve turnaları yaşam alanlarında korumak” dedi.

WWF-Türkiye Genel Müdürü Tolga Baştak ise “Arazi çalışmalarımız, Çukurova Deltası’ndaki Akyatan ve Yumurtalık Lagünleri’nde kış aylarında gerçekleştirildi. Toplam 16 gün turna sayımı yapıldı; tehditlerin tespiti ve davranışların gözlemlenmesi için yaklaşık beş bin kilometre yol kat edildi. Yaptığımız çalışmalara göre, alanda kışlayan turna popülasyonunun yaklaşık 10 bin olduğu tahmin ediliyor. Bugüne kadarki araştırmalar, bölgede kışlayan turna sayısının azami üç bin olduğunu söylüyordu. Proje çerçevesinde yaptığımız çalışmalarla elde ettiğimiz veriler bu sayının üç katını gösteriyor. Yapılan çalışmanın yöntemi ve kapsamı, alanda kışlayan turna popülasyonunu daha kesin bilgilerle ortaya koyuyor,” dedi.

Türün davranışlarıyla da ilgili bilgi veren Baştak, “Çukurova, tarımsal faaliyetlerin yoğun olarak yapıldığı bir yer. Günün doğmasıyla birlikte havalanan turnaların pamuk, yer fıstığı, mısır ve buğday tarlalarında hasat sonrası kalan tohum ve yumrularla beslendikleri gözlemlendi. Ürün deseninin karpuza dönmesiyle ise daha uzak bölgelere gittiği belirlendi. Bu da, turnaların alandaki tarımsal faaliyetlerle yakından ilişkili davranışlar geliştirebildiğini gösteriyor,” dedi.

Turna (Grus grus) iri, uzun bacaklı, uzun boyunlu, kısa kuyruklu, sürücül kuşlardır.  Genellikle sazlık bölgelerde yaşarlar. Tohumlar, meyveler ve küçük hayvanlarla beslenirler. Kış aylarında güneye, ilkbahar ve yazaylarında ise kuzeye olmak üzere; kuzey–güney doğrultusunda göç eden Turnalar üreme döneminde genel olarak su aynası ve sazlık içeren orman içi sazlı göller, geniş sazlıklar, pirinç tarlaları gibi sulak alanlarda üremektedir.

Turna ülkemizde hem üreyen, hem geçiş yapan hem de kışlayan bir türdür ve nesli tehlike altındadır.

Turnalar göçmen kuşlardır. Sayıları bilinmeyen, tahminen 100 bin civarında olan bir topluluk, Karadeniz’in kuzeyinden Türkiye üzerinden İsrailve Nil Vadisi’ne inerler. Bu kuşların kullandığı ana göç yolu, Kırım’dan Orta Karadeniz kıyılarına, oradan da Doğu Akdeniz kıyılarına uzanır. Bu topluluğun bir kısmı düzenli olarak Adana’daki Akyatan Lagünü ve Yumurtalık Lagünlerinde kışlar. Bu kuşlar ülkemizde kışlayan turnaların yüzde 95’ini oluşturur.

Türün kışladığı önemli alanlar arasında Çukurova Deltası’nda Yumurtalık, Ağyatan, Akyatan Lagünleri, Tuzla Gölü ve bunlara ek olarak Göksu Deltası, Sultansazlığı, Ereğli ve Karapınar Ovası ön plana çıkmaktadır.

WWF-Türkiye : WWF-Türkiye; dünyanın önde gelen doğa koruma kuruluşlarından biri olan WWF’in ulusal örgütüdür. Beş milyonu aşkın destekçiye ve 100’den fazla ülkede faaliyet gösteren bir küresel ağa sahip olan WWF’in misyonu; biyolojik çeşitliliği koruyarak, yenilenebilir kaynakların sürdürülebilirliğini sağlayarak, kirlilik ve israfın önüne geçerek dünyamızdaki bozulma eğilimini durdurmak ve insanın doğayla uyum içinde yaşadığı bir gelecek kurmaktır.

www.wwf.org.tr