En konforlu ulaşım aracı olarak bilinen uçaklar, uçuş personeli ve sık seyahat etmek zorunda olan kişilerde omurga rahatsızlıklarına neden olabiliyor. İniş kalkışlarda yüksek ivmeye bağlı olarak omurgaya binen aşırı yük, zamanla ağrılara ve fıtıklara yol açabiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Beyin Sinir ve Omurilik Cerrahi Bölümü’nden Op. Dr. Ramazan Sarı, uçak yolculuklarında omurga sağlığını korumak için alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Uçağın iniş ve kalkışlarında omurgaya yük biniyor
Omurga rahatsızlıkları, ani gelişen yüksek ivmeli travmalarda ve eğilerek çalışmak zorunda olan kişilerde daha sık ortaya çıkmaktadır. Uçak yolculuklarında yaşanan sorun ise daha çok iniş ve kalkışlarda oluşan yerçekimi ivmesinin omurgada oluşturduğu baskıdan kaynaklanmaktadır. Özellikle yüksek irtifadan inişe geçildiği durumlarda, havadaki durma ivmesi inişle beraber yere aktarılmaktadır. Uçaklardaki amortisör sistemi ve oturulan koltuğun süngeri bu baskının bir kısmını ortadan kaldırsa da omurgadaki kıkırdak yapısı zamanla hasar görebilmektedir.
Türbülanslara dikkat!
Uçak yolculuklarında hava boşluklarından dolayı oluşan türbülans ile iniş ve kalkışlardaki sarsıntı gibi mikrotravmalar zamanla omurgada sorunlar yaratabilmektedir. Bu gibi durumlarda havayolu personeli ve yolcular genellikle oturur pozisyonda olduğu için yaşanan baskı diz ve kalça yerine omurgayı etkilemektedir. İlerleyen teknoloji sayesinde uçak içi basınç ve yaşanan sarsıntılar geçmişe oranla çok daha az hissedilmekle beraber yine de sürekli yaşanan mikrotravmalar, kıkırdak zedelenmesinin yanında kanal darlıklarına da omurga sağlığını yakından ilgilendirmektedir.
Savaş pilotları daha fazla etkileniyor
Savaş pilotları, kullandıkları uçakların özelliğinden dolayı, aşırı hız ve ani manevralar nedeniyle G kuvveti denilen yüksek yerçekimi ivmesi ve merkezkaç kuvvetine maruz kalmaktadırlar. Ani dalışlar ve çıkışlarda vücuttaki kanın bacaklara ya da beyne hücum etmemesi için özel kıyafetler kullanan savaş pilotları omurgada hissedilen basınç nedeniyle de risk gurubundadır.
Bu belirtiler varsa doktora başvurun
Uzun yıllar pilot veya kabin memuru olarak çalışan ya da hava yoluyla sık seyahat etmek zorunda kalan kişiler; fibromiyalji, fıtık, kıkırdakların yıpranmasına bağlı ağrılar yaşayabilmektedir. Daha ağır fiziki zorluklara maruz kalan savaş pilotlarında ise ilerleyen yaşlarda bel kayması ve kanal daralması gibi rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir. Özellikle ilerleyen yaşlarda bel ve bacaklarda 24 saati aşan, ağrı kesici kullanmayı gerektirecek ağrı ile birlikte;
• Uyuşukluk, hissizlik ve karıncalanma
• Sosyal hayatı olumsuz etkileyecek yürüme sorunları
• Ayak bölgesinde sıklaşan kramplar
• Kalça üzerinde ağrılar
• Tuvalet alışkanlıklarını kontrol edememek gibi sorunlar varsa omurga rahatsızlıkları bakımından doktora başvurulması gerekmektedir.
• Sırt kaslarınızı yüzerek güçlendirin
Uçak koltuklarının iniş ve kalkış esnasında dik konumda bulundurulması genel bir uçuş kuralı olarak uygulanmaktadır. Koltukların dik olması, omurgaya binen baskının azalmasını sağlayabilmektedir. Bununla birlikte oturur pozisyondayken oluşan bel boşluğunun bir yastıkla doldurulması, alınacak darbeyi en aza irdirebilmektedir. Sırt kaslarını güçlendirici egzersizleri hayatın geneline dahil etmek ise alınması gereken önlemlerin başında gelmektedir. Vücudun duruş pozisyonunun belirleyen sırt bölgesi kasları az hareket eden kaslardır. Yüz üstü yüzmek ya da bir uzman eşliğinde yapılacak egzersizler, yaşanabilecek omurga rahatsızlarının önüne geçebilmektedir.
