Horlama, hem kişinin hem de aile bireylerinin uyku süresini ve kalitesini etkiliyor hem de gün içerisinde kendisini halsiz hissetmesine neden olabiliyor. Yetişkinlerin % 45’inde görülen horlama, tedavi edilmediği takdirde başta uyku apnesi olmak üzere birçok hastalığı da beraberinde getiriyor. Tüm önlemlerin alınmasına rağmen horlama şikayetinin devam ettiği durumlarda ise pratik cerrahi müdahaleler yaşam kalitesini artırıyor. Memorial Antalya Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Bölümü’nden Op. Dr. Oğuz Yılmaz, horlama ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Yaşlanmayla birlikte horlama şikayeti de artıyor
Horlama ve uyku apnesi, hava akışını engelleyen veya daraltan sebepler nedeniyle meydana gelmektedir. Yüzde 70 - 80 oranında; geniz, boğaz, yumuşak damak, bademcik ve dil kökü bölgelerindeki gevşemelere bağlı olarak oluşmaktadır. Fizyolojik nedenlere bağlı olarak da görülen horlamanın en tipik örneği yoğun fiziksel aktive sonrası görülen horlamadır. Ayrıca yaşlanmayla beraber solunum yolu yapılarında değişiklikler olmakta, tıpkı ciltte olduğu gibi solunum yolu organlarında da sarkmalar ve gevşemeler artmaktadır. Yaşlandıkça kilo sorunlarının ve birtakım hastalıkların ortaya çıkması, horlama sıklığını artıran nedenler arasındadır.
Tedavi edilmeyen uyku apnesi kalp krizine neden olabilir
Horlama basit horlama ve uyku apnesi olarak 2 gruba ayrılır. Basit horlamada sadece uykuda sesli solunum olmaktadır. Uyku apnesinde ise; uykuda solunum durmaları, kan oksijen düzeyinde ciddi düşmeler olmaktadır. Basit horlama kişinin kendisinden çok çevresindekileri rahatsız eden bir durumdur. Aşırı kilo alımı, burun kemiği eğrilikleri gibi altta yatan sebep belirlenebilirse horlamanın tedavisinde başarı sağlanır. Uyku apnesi ise başlı başına hayatı tehdit edebilen, hatta uykuda ani ölümlere bile yol açabilen bir hastalıktır. Bunun dışında kişi gece boyunca dinlenemediği için; hastalarda gün içi uyuklamalar, baş ağrıları, konsantrasyon bozukluğu, iş ve okul başarısızlığı, hipertansiyon ve kalp rahatsızlıkları görülebilmektedir.
Horlamanızın nedeninin belirlenmesi önemli
• Uzun süre sigara kullanmak
• Yumuşak dokuların gevşemesi
• Alt, üst çene ve ağızdaki anatomik bazı bozukluklar
• Aşırı kilo
• Bademciklerin çok büyük olması.
• Burundaki eğrilikler ve burun eti büyümeleri
• Geniz etinin özellikle de çocukluk çağında arka burun deliklerini tıkayarak burundan hava geçişini engellemesi
• Yumuşak damak ve küçük dilin ileri derecede sarkık olması
• Dil büyüklüğünün normalden fazla oluşu
• Antidepresan, antihistaminik, antispsikotikler gibi ilaçların yan etkileri
• Dil kökünde bademciklerin büyüklüğü veya dil kökünün anatomik olarak boğaz arka duvarına yakın olması horlamaya neden olabilmektedir.
Her hastaya uygun tedavi şart
Horlamada, yapılacak tedaviye karar vermeden önce hasta detaylı muayene edilerek horlamanın nedeni bulunmalıdır. İlaçlı uyku endoskopisi, fleksibl laringoskopi, sedasyon altında endoskopi, yan kafa grafisi, üç boyutlu tomografi ve dinamik uyku MR’ı gibi tetkiklerden 1 veya birkaçı yapılarak horlamaya sebep olan patoloji tespit edilmeli ve en uygun tedavi yöntemi seçilmelidir. Horlama cerrahisinde başarı hastaya doğru yöntemin uygulanmasına bağlıdır. Tedavide; burunda tıkanıklıkları gidermeye yönelik cerrahiler, damak ve küçük dil cerrahileri, dil kökü ve çeneye yönelik cerrahiler, gırtlak bölgesi cerrahileri yapılmaktadır. Bununla birlikte sinir uyarısı yöntemleri kullanılmaktadır. Ağır uyku apnesi olan veya cerrahi yapılamayacak hastalar ise rahat nefes almalarını sağlayan CPAP veya BPAP cihazları kullanmaktadır.
