Öğreniyoruz hayatı yeniden öğreniyoruz
Çocuklarımız için, torunlarımız için
Yapılanıyoruz yeniden biçimleniyoruz
Çünkü biz hepimiz ömür boyu öğrenen
Özgüvenle öğreten öğretmenleriz hey öğretmenleriz
Üretiyoruz ülkemiz için üretiyoruz
Hem öğreniyor hem üretiyoruz
İnsanlar için hep üretiyoruz
Üretiyoruz ülkemiz için üretiyoruz
Üreteceğiz ömür boyu üreteceğiz
Çünkü biz hepimiz ömür boyu öğrenen
Özgüvenle öğreten öğretmenleriz hey öğretmenleriz
Tazelenme Üniversitemiz eğitecektir hepimizi...
*
Okuduğunuz Tazelenme Üniversitesi Marşı, sözleri Mustafa Cengiz Çöpelli'nin, beste ise Prof.Dr.İsmaİl Bozkaya'nın...
*
Adı, İsmail Tufan..
Osnabrück Üniversitesi Vetcha Fakültesi Gerontoloji Bölümü mezunu ...
Kendisi uzun yıllar Almanya'da yaşamış, psikoloji, psikoterapi ve pedagoji eğitimi almış bilim insanı...
Akdeniz Üniversitesi öğretim üyesi...
O'nun liderliğinde geliştirilmiş bir sosyal sorumluluk projesi var;Tazelenme Üniversitesi, ki öncelikle
"Aktif Yaşlanma Açısından,
Hayat Boyu Öğrenme: Üçüncü Yaş Üniversiteleri" hakkında bilgi verelim.
Yasemin ÇÖLGEÇEN - Hasan ÇÖLGEÇEN'in ifadesiyle;
. “Üçüncü yaş üniversiteleri ilk olarak 1973 yılında Fransa’da ortaya çıkmış... Touluse Üniversitesi bünyesinde yaşlılara yönelik dil, din, tarih, felsefe, müzik, sanat gibi birçok eğitim hizmeti verilmiş ve diğer Avrupa ülkelerine ve Dünya’daki birçok ülkeye de ilham kaynağı olmuş...
Daha sonra ise Cambridge’de 1981 yılında literatürde İngiliz modeli olarak bilinen “Üçüncü Yaş Üniversitesi” kurulmuş..."
*
Türkiye'de ise ...
Ankara Üniversitesi'nde Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi 9 Kasım 2010 tarihli Resmî Gazetede yayınlanan yönetmelik ile kurulmuş;YAŞAM...
Merkez , kuşaklararası dayanışma, aktif yaşlanma, sağlıklı yaşam, yaşlı hakları, yaşlı refahı, yaşlılarda yoksulluğun önlenmesi, Alzheimer, küresel göç hareketliliğinden yaşlı bireylerin etkilenmesi, küresel krizler: pandemi, yaşlılar ve dayanışma, pandemi döneminde yaşlı refahı ve yaşlılara yönelik sosyal politikalar, farklı kültürel perspektiflerde yaşlı sorunları, yaşlılar için teknolojiler, yaşlılık algısı, yaşlılıkta psikososyal refah: yaşlılara yönelik manevi rehberlik ve danışmanlık, yaşlı ihmal ve istismarının ruh sağlığına etkileri, nesillerarası bilim ve oyun, dijital okur yazarlık ve kuşaklararası dayanışma, yaşlıların hayatın çeşitli alanlarında yaşadıkları sorunların araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi, aktif yaşlanma ve dijital beceriler, aile değerlerimiz ve değişen dünyada yaşlılar, yaşlılıkta yaşam kalitesi ve yaşlı hakları, hayat boyu öğrenme, yaşlı bakım modelleri, yaşlılara yönelik sosyal politikalar, yaşlılık döneminde psiko-sosyal kültürel deneyimler, gibi konularda bilimsel araştırma projeleri ve topluma hizmet uygulamaları yapmış, 2023'de ilk kez Cumhuriyetimizin 100.Yılında ilk mezunlarını vermiş...
*
Bu arada hatırlatalım; Karşıyaka Belediyesi, Türkiye’de belediyeler arasında bir ilke imza atarak ilçede yaşayan ileri yaşlı vatandaşlar için 3. Yaş Üniversitesi projesini hayata geçirmiş...
*
Değerli okurlar...
Dünyada yaşlı nüfus çoğalmakta, GeroAtlas'ın toplumda, başarılı ve sağlıklı yaşlanan insanların sayısını artırmak için alınması gereken önlemlere dair araştırması da Tazelenme Üniversitesi'nin kuruluş felsefesi olmuş...
Dikkatinizi çekerim, hayata geçirilmesinde, Nazilli Öğretmen Okulu mezunu Mustafa Cengiz Çöpelli ve emekli öğretmen arkadaşlarının bir etkinlik için Prof. Dr. Tufan'a başvurmaları ilk kıvılcım olmuş ve bu etkinlikle başlayan serüven 60 yaş ve üzeri bireylerin gönüllü olarak katıldığı bir okula dönüşmüş, yıl 2016...
Böylece;
Bir asırlık ömür süren Hatice Aktaş'ın deyimiyle “yaşlanmayan gönüller”in okulu kurulmuş oluyor ve
Türkiye çapında gördüğü ilgiyle birlikte kısa sürede yaygınlaşıyor....
Bu projeye ev sahibi üniversiteler sosyal sorumluluk anlayışı çerçevesinde gönüllü olarak kapılarını açıyor; ders veren öğretim üyeleri de gönüllülük esasıyla görev alıyor.
Bir yandan teorik derslerle yaşam boyu öğrenmenin gerçekleşmesi sağlanırken öte yandan uygulamalı derslerle öğrencilerin yeteneklerini keşfetmelerine olanak tanınıyor.
Dikkat !
Kampüslerde öğrenim gören genç kuşakların Tazelenme Üniversitesi öğrencileriyle aynı ortamda buluşması, onların bilgi ve tecrübelerinden yararlanması, eğitimin hedefleri arasında yer almaktadır.
*
Üçüncü Yaş Üniversitesi, hayat boyu öğrenme felsefesine dayalı bir eğitim modeli...
Emeklilik sonrası dönemde bireylerin aktif kalmasını, bilgi ve deneyimlerini geliştirmesini, sosyal bağlarını güçlendirmesini ve sağlıklı yaşlanmasını desteklemeyi amaçlıyor , ki Türkiye'de ve dünyada giderek yaygınlaşan bu kavram, "aktif yaşlanma" ve "kuşaklar arası dayanışma" gibi ilkeleri benimsiyor.Ege 3.Yaş Üniversitesi, kuşaklar arası etkileşimi artırmak için de projeler sunuyor. Gençlerle yaşlıları biraraya getiren...
Peki, projenin genç kuşaklara katkısı ne olabilir?
Hem bireysel hem de toplumsal düzeyde oldukça çeşitli ve genellikle "kuşaklar arası dayanışma" ilkesine bakmak gerekir...
İşte bu katkıların bazı temel yönleri:
Bilgi ve Deneyim Paylaşımı:
Üçüncü Yaş Üniversitesi’ne katılan bireyler, yılların birikimi olan bilgi, deneyim ve yaşam tecrübelerini gençlerle paylaşabilir.
Örneğin, mesleklerinde uzmanlaşmış emekli bireyler, gençlere mentorluk yapabilir ya da tarihsel olaylara tanıklık etmiş kişiler, genç nesillere geçmişten gelen perspektifler sunabilir. Bu, gençlerin teorik bilgiyi pratik deneyimle harmanlamasına olanak tanır.
Kuşaklar Arası Bağların Güçlenmesi:
Bu projeler, gençlerle yaşlıları bir araya getiren etkinlikler veya ortak projeler aracılığıyla kuşaklar arası iletişimi artırır. Örneğin, Ege 3. Yaş Üniversitesi gibi bazı programlar, genç öğrencilerle yaşlı katılımcıları buluşturan atölyeler düzenler. Bu etkileşim, önyargıları azaltır, empatiyi geliştirir ve toplumsal dayanışmayı güçlendirir.
Gençlerle yaşlıların buluşması, ne hoştur...
Öyle değil mi!
Rol Model Etkisi:
Aktif, öğrenmeye açık ve üretken yaşlı bireyler, gençlere ilham verebilir. Üçüncü Yaş Üniversitesi’nde eğitim alan birinin, yaşa rağmen öğrenme tutkusunu sürdürmesi, gençlere hayat boyu öğrenmenin değerini gösterir. Bu, gençlerin yaşlanma algısını pozitif yönde değiştirebilir ve onları ileriki yaşlarda da aktif kalmaya teşvik edebilir.
Katılmamak mümkün mü!
Sosyal Sorumluluk Bilincinin Artması:
Gençler, bu tür projelerde gönüllü eğitmen, organizatör veya katılımcı olarak yer aldığında, yaşlı bireylerin ihtiyaçlarına ve potansiyellerine dair farkındalık kazanır. Bu, onların sosyal sorumluluk bilincini geliştirir ve toplumsal sorunlara duyarlılıklarını artırır.
Yaşanılan sorunlara bakış açısı, bir zenginlik değil midir...
Ortak Projelerle Yenilikçilik:
Kuşaklar arası iş birliği, farklı bakış açılarının birleşmesiyle yaratıcı çözümler doğurabilir. Örneğin, teknoloji kullanımını öğrenen yaşlı bireyler ile dijital dünyaya hâkim gençler bir araya geldiğinde, yeni fikirler veya projeler ortaya çıkabilir. Bu, gençlerin problem çözme becerilerini geliştirmesine de katkı sağlar, ki bu da önemli bir değer olarak kabul edilmelidir.
Duygusal ve Psikolojik Destek:
Gençler, yaşlılarla kurdukları bağlar sayesinde duygusal zenginlik kazanabilir. Yaşlı bireylerin sunduğu rehberlik, gençlerin stresle başa çıkmasına veya hayatlarındaki belirsizlikleri anlamlandırmasına yardımcı olabilir.
Düşünün, gençlere rehber oluyorsunuz ...
Özetle, Üçüncü Yaş Üniversitesi projeleri, genç kuşaklara sadece bilgi aktarımı sağlamakla kalmaz; aynı zamanda empati, dayanışma, yaratıcılık ve toplumsal farkındalık gibi değerleri de kazandırır. Türkiye’de bu tür projelerin kuşaklar arası etkileşimi teşvik eden yapısı, gençlerin hem kişisel gelişimine hem de topluma daha bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşmasına olanak tanır.
Böylece gençlerimiz yani geleceğimizin teminatı olan nesile birikimlerimizi aktarıyoruz, toplumsal yaşanmışlıklardan yaşanacaklara bakış açıları genişlemiş oluyor. İstenilen de budur
İnsanların yaşadığı sosyo-ekonomik, siyasal, kültürel sıkıntılar noktasında çözüme ulaşma da faydası var mıdır?
Burada ekleyelim;
Üçüncü Yaş Üniversitesi projelerinin, insanların yaşadığı sosyo-ekonomik, siyasal ve kültürel sıkıntılara çözüm üretme noktasında doğrudan birincil bir amacı olmasa da, dolaylı olarak bu tür sorunlara katkıda bulunabilecek bazı faydaları vardır. Bu katkılar, projelerin yapısına, katılımcıların profiline ve programların içeriğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir, ki bu bağlamda nasıl bir fayda sağlayabileceği noktasında;
1. Sosyo-Ekonomik Sıkıntılar Açısından;
Bireysel Düzeyde Katkı: Üçüncü Yaş Üniversiteleri, yaşlı bireylerin sosyal izolasyon ve yalnızlık gibi sorunlarını azaltarak ruhsal ve fiziksel sağlıklarını iyileştirebilir. Bu, dolaylı olarak sağlık harcamalarını düşürebilir ve ekonomik yükü hafifletebilir. Ayrıca, teknoloji kullanımı veya yeni beceriler öğrenme gibi dersler, yaşlıların iş gücüne sınırlı da olsa geri dönmesine veya kendi ihtiyaçlarını karşılamasına olanak tanıyabilir.
Toplumsal Düzeyde Katkı: Gençlerle yaşlıları bir araya getiren projeler, kuşaklar arası dayanışmayı artırarak sosyal sermayeyi güçlendirir. Bu, ekonomik kriz veya yoksulluk gibi durumlarda toplumun kendi kendine destek mekanizmaları geliştirmesine yardımcı olabilir. Örneğin, yaşlı bireylerin gençlere pratik yaşam becerileri öğretmesi, ekonomik zorluklarla başa çıkmada bir destek ağı oluşturabilir.
Gençlerin de ekonomik sıkıntılarla boğustuğu, okuluna bile devam edemediği, üretkenlikten yoksun tüketici olarak yaşam mücadelesi olduğu nazara alındığında projenin önemi bir kat daha artmıştır, diyebiliriz.
2. Siyasal Sıkıntılar Açısından;
Farkındalık ve Katılım: Üçüncü Yaş Üniversiteleri, yaşlı bireylerin güncel meseleler hakkında bilgi edinmesini sağlayabilir (örneğin, demokrasi, insan hakları veya çevre politikaları üzerine dersler). Bu, onların siyasal süreçlere daha bilinçli bir şekilde katılmasını teşvik edebilir. Aktif ve bilgili bir yaşlı nüfus, demokratik tartışmalara katkıda bulunarak siyasal kutuplaşmayı azaltabilir.
Tüm mücadele o sorunlara yeni, doğru, bilinçli olarak bakmalarıdır, diyebiliriz.
Kuşaklar Arası Diyalog: Siyasal gerilimler genellikle farklı nesillerin değerleri ve beklentileri arasındaki çatışmalardan beslenir. Bu projeler, gençler ve yaşlılar arasında ortak bir zemin yaratarak siyasal uzlaşma kültürünü destekleyebilir. Örneğin, ortak bir atölyede bir araya gelen farklı kuşaklar, birbirlerinin görüşlerini anlamaya daha açık hale gelebilir. Gayet açık değil mi!
3. Kültürel Sıkıntılar Açısından;
Kültürel Aktarım ve Koruma: Yaşlı bireyler, geleneksel bilgi, sanat veya yerel kültür unsurlarını genç nesillere aktarabilir. Bu, kültürel erozyonun önlenmesine ve kimlik kaybı gibi sorunların azalmasına yardımcı olabilir. Örneğin, halk oyunları veya el sanatları dersleri, kültürel mirasın devamlılığını sağlayabilir.
Çeşitliliğin Desteklenmesi: Üçüncü Yaş Üniversiteleri, farklı sosyo-kültürel geçmişlerden insanları bir araya getirerek önyargıları kırabilir ve kültürel hoşgörüyü artırabilir. Bu, özellikle kentleşme veya göç gibi süreçlerin yol açtığı kültürel çatışmalara karşı bir tampon görevi görebilir.
En çok ihtiyacımızın olduğu bir dönemde değil miyiz!
4. Çözüm Üretme Potansiyeli
Doğrudan Çözüm Üretimi: Bu projeler, genelde spesifik bir sosyo-ekonomik, siyasal veya kültürel soruna odaklanmış politikalar üretmez. Ancak, katılımcıların sorunlara dair farkındalığını artırarak onları harekete geçmeye motive edebilir. Örneğin, çevre sorunları üzerine bir ders alan bir grup, yerel bir çevre kampanyası başlatabilir.
Dolaylı Etki: Eğitim ve sosyal etkileşim yoluyla bireylerin problem çözme kapasitesini artırır. Mesela, bir yaşlı bireyin öğrendiği dijital becerilerle bir toplumsal soruna dikkat çeken bir kampanya başlatması veya gençlerin yaşlılarla iş birliği yaparak bir mahalle projesi geliştirmesi mümkün olabilir, ki olması gereken bir sonuç...
Ne diyor, problem çözmeye odaklı ...
Sınırlılık noktasında,
Üçüncü Yaş Üniversitelerinin karmaşık sorunlara yönelik etkisi sınırlı olabilir, çünkü:
Katılım genellikle gönüllülük esasına dayalı...
Programlar daha çok bireysel gelişim ve sosyal bağlara odaklanır; doğrudan sistemik sorunlara (gelir eşitsizliği, siyasal istikrarsızlık gibi) çözüm üretmek için tasarlanmamış olsa da,
Üçüncü Yaş Üniversiteleri, sosyo-ekonomik, siyasal ve kültürel sıkıntılara doğrudan bir çözüm sunmaktan ziyade, bu sorunlarla mücadelede bireylerin ve toplumun dayanıklılığını artıran bir zemin hazırlar. Bireylerin bilgi, beceri ve sosyal sermaye kazanması, uzun vadede bu tür sorunlara karşı daha bilinçli ve kolektif tepkiler geliştirilmesine katkı sağlayabilir. Ancak, bu faydanın gerçekleşmesi, programların içeriğinin toplumsal ihtiyaçlara göre şekillendirilmesine ve daha geniş kesimlere ulaşmasına bağlıdır, ki bunun toplumlarda cehaletin yenilmesinde de aydınlara büyük bir görev ve sorumluluk yüklediği yadsınamaz.
*
Son söz;
3. KARİYER " diyor, değerli öğretmenim İlhami Arslan ve devam ediyor.
"3. Yaş Üniversitesi benim için 3. "kariyer" süreci oldu. Tazelendim, bilgilendim, 3. yaş dönemini daha konforlu geçirmenin yollarını öğrendim.
Hepsi 60 yaş üstü, yüzlerce "genç", başta beden ve ruh sağlığı, beslenme, yaşlı hakları, ev kazaları, ilk yardım, palyatif bakım vs olmak üzere ileri yaşlarda karşılaşılan sorunlar konusunda yetkin uzmanlar tarafından eğitildik.
Psikodrama oturumları, kültür gezileri, yoga, halk oyunları, sanat müziği koroları ve daha neler neler...
Her güne kültür fizik hareketleriyle başlamak; mitoloji, tarih, kozmoloji, doğal yıkımlar konusunda bilgilenmek...
Az şey mi ?
Bütün bu etkinliklerin öğretmeni, öğrencisi, yöneticisiyle gönüllü gerçekleştirilmesi...
Az şey mi ?
Yaşasın 3. Yaş...
Yaşasın yaşlı gençler...
Yaşasın gönlü ve ruhu genç kalanlar..."
------
Suat Umutlu
10 Mart 2025
