Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, ocak ayında CNN Türk'te yaptığı açıklamada sorulmuştu… “Elektrik ve doğalgaza zam gelecek mi?" denilmişti. Bakan Bayraktar’da açıklamasında enflasyonu dikkate alarak yıl içinde bir kerelik bir düzenlemenin olabileceğini vurgulamıştı! İşte “o gün” bugünmüş, elektriğe konutlarda yüzde 25 zam geldi! EPDK’dan yapılan açıklamada da “elektrik üretim ve dağıtım maliyetlerinde yaşanan artış nedeniyle nihai elektrik perakende satış fiyatlarında artış yapılmıştır” dendi!

Kuşkusuz öyledir! Yurttaşın “denileni dinlemekten” başka da yapacağı bir şey yok! Zamma gerekçe ne gösteriliyor; üretim/ dağıtım maliyetlerinde yaşanan artış… Son üç ayda yüzde yirmibeş artan ne olduğunu bilen var mı? Emekli aylıkları göz önünde, çalışan emekçilerin de öyle, üstelik dövizdeki artış da tabelada görüldüğü gibi… “Maliyet” denirken, temel gereksinmelerden yemeklik yağıda, ette, sütte, peynirde yaşanan artıştan söz ediyorlarsa eğer; az bile, yüzde otuzu, kırkı düşmemesi gerekirdi!

***

Konutlardaki elektrik zamları, son yıllarda yurttaşın bütçesini zorlayan bir yük durumuna geldi! “İktidar” her ne denli dargelirlinin enflasyon altında ezilmediğini ileri sürse de yaşanan öyle değil! Tıpkı Tüik’in verileri gibi; yurttaşın yaşadığı enflasyon çok üstünde! Elektrik, günlük yaşamda vazgeçilmez bir gereksinimi olduğu için bu zamların etkisi bireysel tüketici harcamalarıyla sınırlı kalmıyor; genel ekonomik dengeleri de sarsıyor.

Üretim/ dağıtım maliyetlerinde yaşanan artışlar gerekçe olarak gösterilse de bu artışların tam olarak neye dayandığı konusunda kamuoyunda ciddi soru işaretleri var. Bu durum, yurttaşların ekonomik gönencini azalttığınca, aynı zamanda sosyal erinçsizlikleri tetikliyor. 

***

Elektrik zamlarını değerlendirirken salt bireysel tüketicilerin bütçesini değil, aynı zamanda ülkenin genel ekonomik yapısını da derinden etkileniyor olduğunun da altını çizmekte yarar var. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) açıkladığı konutlardaki yüzde 25 oranında artış, özellikle sabit/ dargelirli yurttaşalar için ciddi bir yük oluşturacağını kimse yadsımasın! 

Elektrik faturalarının büyük bir bölümünü oluşturan dağıtım bedellerindeki artış, kamuoyunda en çok eleştirilen konular arasında... Örneğin, Elektrik Mühendisleri Odası'nın (EMO) verilerine göre, faturaların yüzde 70'inden fazlası dağıtım bedeline gittiği belirtilirken “enerji bedelinin, dağıtım bedelinin çok gerisinde kalması, piyasanın çarpık bir biçimde yapılandığını gözler önüne sermektedir” denildi. Bakan Bayraktar’ın belirttiği “maliyetlerde yaşanan artış”, dağıtım bedeli olarak dargelirli yurttaşın sırtına yüklenen olsa gerek!

***

Elektrik zamları, yurttaşın yaşamını derinden etkileyen bir ekonomik yükken, akşamları yalnızca televizyonun ışığında gecesini geçirerek tasarruf etmeye çalışırken, iktidarın bu durumu umursamaz bir tavırla geçiştirmesi, toplumsal adaletsizlik algısını daha da güçlendirmektedir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) açıkladığı verilerde, yurttaşlar tükettiği elektriğin üç katı dağıtım bedeli ödemek zorunda bırakılmaktadır. 

Bu durum, yalnızca ekonomik bir sorun değil, aynı zamanda dargelirli yurttaşın kazanımlardan uzak tutulması anlamına da geliyor. İktidarın, zorluklar için "yolun sonuna gelindiği" söylemi, yurttaşın sırtındaki yükü hafifletmekten uzak bir yaklaşımı olarak da düşünülebilir. Halkın gönencini/ erincini önceleyen, saydam/ yararlanılabilir bir enerji politikasının yaşama geçirilmesi kaçınılmazdır.