Merkez BankasıPara Politikası Kurulu (PPK) 23 Ocak’ta toplanarak politika faizini 250 baz puan indirdi. Faizi son 2 Ayda yüzde 50’den yüzde 45’ indirildi. Faizler inerken, Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile Türk Lirası mevduat ve para piyasası fonlarının gelir vergi kesintisi oranları ise artırıldı. 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda, Gelir Vergisi kesinti oranlarının bir önceki yıla göre yüzde 95,59 oranında artırılacağı hedeflenmişti. 

YASAL VE CUMHURBAŞKANI KARARI İLE YAPILAN DÜZENLEMELER 

1 Şubat 2025 Tarihli ve 32800 sayılı Resmi Gazete’de bazı stopaj oranlarında değişiklik yapan "193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67’nci Maddesinde Yer Alan Tevkifat Oranları Hakkındaki 948 sayılı Kararı yayımlandı.

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesinde yer alan bazı kazanç ve iratlardan yapılacak kesinti oranları 22/7/2006 tarihli ve 2006/10731 sayılı Karar ile belirlenmişti. 1 Kasım 2024 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 9075 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile indirimli stopaj oranları 31.01.2025 tarihine uzatılmıştı. 

Bu kez 1 Şubat 2025 Tarih ve 32800 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 9487 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 1 Şubat 2025 Tarihinden geçerli olmak üzere Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67’nci Maddesinde Yer Alan Tevkifat Oranları Hakkında Karar ile gelir vergisi kesinti oranları yeniden tespit edilmiştir. 

DÖVİZ KURU MEVDUAT VEYA KATILIM HESAPLARI KESİNTİ ORANLARI

Kur korumalı vadeli mevduat/vadeli katılma hesapları ile döviz tevdiat/döviz cinsinden katılım fonu hesaplarından dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen mevduat hesaplarının eski ve yeni oranları aşağıdaki gibidir: 

• 6 Aya kadar vadelilerden yüzde 15 (Bu oran daha önce yüzde 10’du).
• 1 yıla kadar vadelilerden yüzde 12 (Bu oran daha önce yüzde 7,5’du).
• 1 yıldan uzun vadelilerden yüzde 10 (Bu oran daha önce yüzde 5’ti).

Altın cinsinden mevduat/katılım fonu ve dönüşüm fiyatı üzerinden Türk Lirasına çevrilen mevduat/katılma hesapları üzerinden yeni ve eski oranları ise aşağıdaki gibidir:

• 6 aya kadar vadelilerden %15 (Bu oran daha önce yüzde 10’du).
• 1 yıla kadar vadelilerden %12 (Bu ıran daha önce yüzde 7,5’tu).

Yapılan bu değişiklikler 1/2/2025 Tarihinden itibaren açılan veya vadesi yenilenen vadeli hesaplara ödenecek faizler ve kâr payları için uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

TÜRK LİRASI MEVDUAT FAİZİ VE KAR PAYI GELİRLERİNE UYGULANACAK KESİNTİ ORANLARI

1 Şubat 2025 Tarihinden itibaren açılan veya vadesi yenilenen hesaplar ile bu tarihten itibaren iktisap edilen söz konusu menkul kıymetlerden mevduat faizlerinin eski ve yeni, oranları aşağıdaki gibidir:

• Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar vadeli hesaplarda yüzde 15 (Bu oran daha önce yüzde 10’du),
• 1 yıla kadar vadeli hesaplarda %12 (Bu oran daha önce yüzde 7,5’tu),
• 1 Yıldan uzun vadeli hesaplarda %10 (Bu oran daha önce yüzde 5’ti),

Katılım bankaları denilen aslında faiz alıp verirken faiz kelimesi yerine katılı hesabı diyen bankalar tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kar paylarından eski ve yeni oranları aşağıdaki gibidir.

• Vadesiz, ihbarlı ve özel cari hesaplar ile 6 aya kadar yüzde 15 (Bu oran daha önce yüzde 10’du),
• 1 yıla kadar (vadeli hesaplarda %12 (Bu oran daha önce yüzde 7,5’ti),
• 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10 (Bu oran daha önce yüzde 5’ti),

BANKALARIN TAHVİL VE BONOLARI İLE VARLIK KİRALAMA ŞİRKETLERİNİN KİRA SERTİFİKALARI GELİR VERGİSİ KESİNTİSİ

2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın eki Kararın Geçici 3 üncü maddesinde, banka tahvil ve bonoları ile fon kullanıcısının bankalar olduğu varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarına uygulanan indirimli vergi kesintisi oranları aşağıdaki şekilde düzenlenmişti.

• Vadesi 6 aya kadar olanlara sağlanan gelirlerden yüzde 10, 
• Vadesi 1 yıla kadar olanlara sağlanan gelirlerden yüzde 7,5, 
• Vadesi 1 yıldan uzun olanlara sağlanan gelirlerden yüzde 5,
• 6 aydan az süreyle elde tutulanların elden çıkarılmasından doğan kazançlardan yüzde 10, 
• 1 yıldan az süreyle elde tutulanların elden çıkarılmasından doğan kazançlardan yüzde 7,5, 
• 1 yıldan fazla süreyle elde tutulanların elden çıkarılmasından doğan kazançlardan yüzde 5,

Oranlarında bu Karar ile indirimli oranlara ilişkin süre uzatımı yapılmamıştır. Buna göre, söz konusu gelirler için 

1 Şubat 2025 Tarihi itibariyle aşağıdaki stopaj oranları uygulanacaktır:

• 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanuna göre; Sermaye Piyasası Kurulu’nca onaylanmış finansman bonoları ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen bir yıldan kısa vadeli kira sertifikalarının elden çıkarılmasından doğan kazançlar için yüzde 15,
• Diğer kazançlar için yüzde 10 vergi kesintisi uygulanacaktır.

İPOTEK FİNANSMANI KURULUŞLARINDA VERGİ KESİNTİ ORANLARI

Vergi Kesintileri ile ilgili 2006/10731 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın eki Kararın Geçici 5’nci maddesi uyarınca, Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında kurulan ipotek finansmanı kuruluşları ve bu şirketlerin kurucusu olduğu varlık finansmanı fonları ve konut finansmanı fonları dahil tarafından ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, ipotek teminatlı menkul kıymetler ve varlık teminatlı menkul kıymetlerden elde edilen gelir ve kazançlara, anılan Kararnamenin 1’nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) ve (3) numaralı alt bentleri ile (ç) bendinde yer alan oranlar yüzde 7,5 olarak uygulanmaktaydı.

Bu Karar ile indirimli oranlara ilişkin süre uzatımı yapılmadığı için söz konusu gelirler için 1 Şubat 2025 Tarihi itibariyle yüzde 10 oranında Gelir Vergisi kesintisi uygulanacaktır.

DEVLET TAHVİLİ VE HAZİNE BONOLARI İLE KİRA SERTİFİKALARINDA VERGİ KESİNTİSİ

Aynı Bakanlar Kurulu Kararının eki Kararın Geçici 4’ncü maddesi uyarınca, Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde edilen gelir ve kazançlar ile Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca kurulan varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen gelir ve kazançlarının kesinti oranlarında ise yüzde 0 oranında yani kesinti yapılmayacaktır. Bu Kararın 4’ncü maddesi ile bu uygulamanın süresi 31 Ocak 1/2025 Tarihinden 30 Nisan 2025 tarihine uzatıldı. Muhtemelen uzatma daha sonra da devam edecektir.

YATIRIM FONLARINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLARDA VERGİ KESİNTİSİ ORANI

Yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelirlere ilişkin stopaj oranı, 1 Şubat 2025 Tarihinden itibaren iktisap edilen katılma paylarından elde edilen gelirlere uygulanmak üzere %15 olarak belirlenmiştir. Böylelikle, yüzde 0 oranında vergilendirilen hisse senedi yoğun fon katılma payları ile iki yıldan fazla süreyle elde tutulan girişim sermayesi yatırım fonu ve gayrimenkul yatırım fonu katılma paylarından elde edilen gelirler dışında tüm yatırım fonu katılma payları gelirleri üzerinden yüzde 15 oranında stopaj yapılması sağlanmaktadır.

Ülkemizdeki özellikle finansman teminine yönelik gerek Devletin gerekse özel kesimin borçlanmalarına finansman sağlayanların bu kazançların vergilemesinde de etkili oldukları bilinmektedir. Büyük ölçüde yabancılardan borçlanma nedeniyle borç almayı kolaylaştıran en önemli konu vergilemede avantaj sağlamaktır. 

Bilinen öyküdür; Kanuni Sultan Süleyman’a Vezir’i; ‘’Fransızlar borç istiyor ne yapalım?’’ Diye sorar Kanuni’nin cevabı; ‘’ Ver Paşa ver. Borç alan emir de alır.’’ İktidar, 125 Milyar Dolar olarak devraldığı dış borcu şimdi 525 Milyar Dolar’a çıkartmış! Kanuni’nin mezarında kemikleri sızlamıştır! Ne diyelim?

Sabri Arpaç

sabriarpacymm@gmail.com