Vahit ŞAHİN

Tarih: 24.04.2022 20:44

HALKIN DEVLETİ

Facebook Twitter Linked-in






Anadolu illerinden yeniden seçilen 285 ve İstanbul'dan kaçabilen 78 milletvekili, Ankara'ya geldiler. İlk Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni oluşturdular.





Türkiye Büyük Millet Meclisi, 23 Nisan 1920 Cuma günü, Atatürk'ün 21 Nisan 1920 günkü bildiriminde önerdiği törenle açıldı.





23 Nisan 1920, Türkiye Ulusal Kurtuluş Hareketi'nin halk devleti olarak örgütlendiği tarihtir.





23 Nisan 1920 günü, Ulusal savaşım, artık bir halk hareketi olmaktan çıkmış, bir halk devleti biçiminde gelişmeye yönelmiştir.





Atatürk, 24 Nisan 1920 günü Meclis'te uzun bir söylev verdi.





Bu söylevinde, Mondros Savaş Bırakışması'ndan başlayarak, Türkiye TBMM'nin açılışına kadar geçen zaman içindeki siyasal olaylar hakkında bilgi verdi.





Bu söylevinde, gelişen olayları, çok geniş bir biçimde inceledikten sonra, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce izlenmesini gerekli gördüğü siyasal yöntemi şöyle vurgular:





'Bizim aydınlık ve uygulanabilir gördüğümüz siyasal yöntem, 'ulusal siyaset'tir. Dünyanın bugünkü genel ka şulları ve yüzyılların kafalarda ve karakterlerde yerleştirdiği gerçek karşısında hayale dalan birisi olmak kadar büyük yanılgı olamaz. Tarihin dediği budur; bilimin, aklin mantığın dediği böyledir.





Ulusumuzun, güçlü, mutlu ve sağlam bir düzen içinde yaşayabilmesi için, devletin bütünüyle ulusal bir siyaset gütmesi ve bu siyasetin iç örgütlerimize tam uyumlu ve dayalı olması gereklidir. Ulusal siyaset demekle anlatmak istediğim şudur: Ulusal sınırlarımız içinde, her şey den önce kendi gücümüze dayanarak varlığımızı koruyup ulusun ve yurdun gerçek mutluluğuna ve bayındırlığına çalışmak; gelişigüzel ulaşılamayacak istekler peşinde ulusu uğraştırmamak ve zarara sokmamak; uygarlık dünyasının uygarca ve insanca davranışını ve karşılıklı dostluğunu beklemektir.'





Bu konuşmasından sonra Meclis'e Hükümet kurmakla ilgili önerilerde bulunur.





Bu konu, Atatürk için büyük önem taşır. Çünkü O'na göre, Osmanlı Devleti'nin ve halifeliğin ortadan kalkmış olduğu bir gerçektir. 'Yeni temellere dayalı, yeni bir devlet' kurulmasını başlıca amaç olarak görür. Fakat durumu olduğu gibi söylemek, amacın büsbütün yitirilmesine yol aça bilirdi. Çünkü genel eğilim ve düşünüş, daha padişah ve halifenin özürlü sayılacak bir durumda bulunduğu idi. Dahası, Meclis'te, ilkönce halifelik ve padişahlık makamı ile bağlantı ve İstanbul Hükümeti ile uzlaşma arama akımı' baş göstermiş bulunuyordu.





Bu nedenle, Meclis'teki «duyguları ve görüşleri dikkate alarak, fakat 'asıl amacı da saklı tutarak' birinci maddesi 'Hükümet kurmak zorunludur' olmak üzere 4 maddeden oluşan önergesini Meclis'e verir.





Atatürk, bu önergenin asıl kapsamını Söylev'de şöyle vurgular:





'Bu ilkelere göre kurulan bir hükümetin niteliği kolaylıkla anlaşılabilir. Böyle bir hükümet, ulusal egemenlik temeline dayanan halk hükümetidir. Cumhuriyet'tir.'





23 Nisan sadece Atatürk’ün çocuklara armağan ettiği bir bayram değil;





 23 Nisan 1920, Türkiye Ulusal Kurtuluş Hareketi'nin halk devleti olarak örgütlendiği tarihtir.



Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —