Şair, yazar, öğretmen, yönetmen, senarist ama en önemlisi ateşli bir siyahi haklar savunucusu. 86 yaşında hayata veda edene kadar hep çevresine öncülük etti, ilham verdi. İlk kitabı “Kafesteki Kuş Neden Şakır,Bilirim”çok ilgi çekti.
Missouri'de doğmuştu. Çocukluğu büyükannesinin yanında geçti. 14 yaşına gelince, abisiyle birlikte, annesiyle yaşamak üzere San Francisco'ya gitti.Burada, ilk siyahi kadın tren biletçisi olarak çalıştı ve ırk ayrımının ne olduğuna yaşayarak öğrendi.
1960‘lı yıllarında Mısır’da “The Arab Observer” gazetesinde editörlük yaptı.
1977’de, “Kökler” dizisindeki rolü ile bir Emmy adaylığı kazandı. “Georgia, Georgia” adlı film ile ilk siyahi kadın senarist oldu.
Hayatı ırkçılık ve fakirlikle mücadele içinde geçse de, en büyük darbeyi, annesinin erkek arkadaşının tecavüzüne uğramasıyla yaşadı. Aşağılık adam hapiste sadece bir gün yattıktan sonra çıktı ama dört gün sonra da Maya’nın amcaları tarafından öldürüldü.
Maya bu cinayetten sonra, altı yıl sürecek bir sessizliğe büründü. Çünkü cinayetten kendini sorumlu tutuyordu. Irz düşmanının adını kendisi ifşa etmişti. “Konuşarak ölümü çağırdım,”diyordu.
O dönemden, kitaplara olan tutkusunu ve kendi iç sesini keşfederek çıktı. “Kafesteki Kuş Neden Şakır Bilirim” işte böyle bir dönemin hikayesiydi. Kitap, üç yaşından 17 yaşına kadar yaşadıklarını anlatıyordu. 1970'te “ABD Ulusal Kitap Ödülü'ne” aday gösterildi ve çok satanlar listesinde yer aldı.
“Bir Kadının Yüreği”adlı kitabı ise ırkçılık gerçeğinin tüm çıplaklığı ile anlatıyordu.
Maya artık, Amerika'daki siyahi hareketin öncüsü haline gelmişti. Dünyayı dolaşıyor, dönemin en önemli siyahi karakterleri Billie Holiday, Malcolm X ve Martin Luther King ile arkadaş oluyordu.Aynı amaç uğrunda mücadele eden kader arkadaşları, birbirlerini fikir olarak da besliyorlardı.
Bir gün Billie Holiday kendisine, “Sen çok ünlü olacaksın ama şarkı söyleyerek değil, o kadar da iyi şarkı söyleyemiyorsun. Ama gerçekten çok ünlü olacaksın. O yüzden de şimdiden kendi kendine 'Ünlü olduğum zaman kime güveneceğim,' diye sormaya başlasan iyi edersin."Dost tavsiyesiydi bu. Hem de açık seçik, dürüstçe.
Maya, bir gün, Martin Luther King'i dinledikten sonra duygularını kitaba şöyle geçiriyordu:"Biz siyahilere, en çok iftira atılmış, en fakir, en fazla cezalandırılmış insanlar olarak bizlere, ruhlarımızı temizlemek ve ülkenin şerefini kurtarmak gibi yüce bir görev verilmişti. En nefret edilen ırk olarak bizler, bu nefreti avuçlarımızın arasına alıp sevginin mucizesiyle onu sevgiye dönüştürmeliydik. En çok korkulan ve endişe edilen bizler, o korkuyu almalı, sevgiyle harmanlayıp umuda çevirmeliydik..."
Martin Luther King'in öldürülmesinin ardından uzun yıllar yas tuttu ve kendi doğum gününü kutlamayı bıraktı.
1990 yılından itibaren konferanslar vererek, fikirlerini gençlerle paylaştı.
2010 yılında Amerikan Başkanı Barack Obama tarafından ülkenin en yüksek sivil ödülü olan Özgürlük Madalyası ile onurlandırıldı.
28 Mayıs 2014'te 86 yaşında yaşamını yitirdi.
Onların bu çabası, Barack Obama’nın Amerikan başkanlığının yolunu açtı.
Burada iki cümleyi tekrar alacağım:
RUHLARINI TEMİZLEDİLER VE ÜLKENİN ŞEREFİNİ KURTARDILAR.
