Profesör Doktor Esfender Korkmaz, Osmanlı İmparatorluğunun geri kalmasının sebebinin  eğitimin yalnızca din öğretisi olarak uygulaması olduğunu söyler. Önceki YÖK Başkanlarımızdan Kemal Gürüz “Medrese ve Üniversite” isimli kitabında buna biraz daha açıklık getirerek, Osmanlı’da, ilköğretim yerine mahalle mektebi ve sıbyan mektebi olduğunu, bunların şeyhülislama bağlı olduğunu, amaçlarının kuran öğretmek, dolayısıyla eğitim dilinin Arapça olduğunu belirtir. 

Sonuç olarak; 

1. Osmanlılardan önce, İslam dünyasında düşüncenin canlılığı kaybolmuş, Osmanlılar çok kötü bir mirası devralmıştır.

2. Medreseler, padişahların özel eğilimlerine göre yapılandırılmıştır.

3. Ulema sınıfında, temellerini Gazalininattığı, bilimin dine aykırı olduğu, kutsal inançları zayıflattığı iddiası giderek güç kazanmıştır.     

4. Yönetici ve ulema sınıfı, Batıdaki reform ve aydınlanma hareketlerine de duyarsız kalmış, hatta görmezden gelmiştir. 

6. Böylece Merkezi yönetim zayıflamış,askeri yenilgiler birbirini takip etmiş, ekonomik sorunlar baş edilemeyecek hale gelmiş ve  II. Selim'in tahta çıkışıyla da çöküş hızlanmıştır.

Şimdi bu çöküşün ve geri kalmışlığın sebeplerini birkaç örnekle somutlaştıralım.

• Öncelikle, Osmanlının bir devlet olmadığını bir aile ve hanedanlık olduğunu kabul edelim. Devletin adı Osmanlı değil, Devlet-i Aliye’dir.       
• Avrupa Krallıklarda senyörler, kontlar, dükler, lordlar vardır. Bunlar Kralların yanında ve onları kontrol de eden güçlerdir. Osmanlı’da hükümdar dışında hiçbir güç yoktur. Osmanlı kendi aristokrasisini yetiştirmemiş, biraz güçlenerek ortaya çıkanı da,Şeyhülislam’ın“Kanı da, malı da helaldir” fetvasıyla yok etmiştir.
• İngiltere sanayi devrimiyle, gemiler yapıp, buharlı makinalar işletir, fabrikalar açarken, Osmanlı anlamsız fetvalarla hep geri götürülmüştür. Abdülaziz ilk defa yurt dışına çıkacakken, ulema bir Müslüman Padişahın fethetmediği gavur toprağına ayak basamayacağını söylemiş, “Caiz değildir,”diye kıyameti koparmış, daha sonra çare olarak, çizmesinin tabanına Müslüman toprağı koyarak problemi çözmüştür. Böyle saçma sapan uleması olan bir toplumun yaşaması mümkün müdür? 
• Rasathane yapılmış ama daha ilk yılında,Hoca Sadettin Efendi ile Şeyhülislam Kadızade Ahmet Şemsettin Efendi  arasındaki çekişme yüzünden  gemilerle bombardıman edilerek yerle bir edilmiştir.
• İkinci Mahmut, güvendiği birini Rusya’ya göndererek, “Bizim bunlarla aramızdaki fark çok açıldı git bir bak,neden,”demiş. Adam dönünce verdiği raporda, “Bir çok sebep var ama birisi çok önemli. Onlar nüfusun tamamıyla çalışıyor, biz yarısınıhapsetmişiz, yarısıyla çalışıyoruz,” demiş. Kastettiği eve hapsettiğimiz ve hiçbir gücünden faydalanamadığımız kadınlarımızdır.
• İstanbul’a bir tüccar matbaa getirmiş. Ulema II.Bayezit’e, “Zinhar,Allah’ın adı gavur icadında basılamaz,” demiş,hattatlar, işeri ellerinden gitmesin diye karşı çıkmışlar ve matbaa Türkiye’ye 234 yıl sonra gelebilmiştir.
• Kara tahtalar gavur icadıdır diye okullara sokulmamış, ancak gemilerle hacca götürülüp, hacı yapıldıktan sonra kullanılabilmiştir. 
• Yahudiler zeki insanlardır.Dünya çapında sayısız mucit, fikir adamı, Nobel sahibi yetiştirirken, Osmanlı’da yaşayan, İspanyol göçmeni Sefarad Yahudilerininhiçbir başarısı görülmemiş, çünkü Osmanlı aynı baskıyı onlara da uygulamıştır.

ARTIK, BAŞTA OSMANLI TORUNLARI OLMAK ÜZERE,

• AYNAYA BAKMA VE ZİNCİRLERİMİZİ KIRMA ZAMANIMIZ GELMEDİ Mİ?