Yurttaşın pazarda, markette, sokakta yaşadığını “tane tane” anlatıyorum yine… Bugün Tüik’le birlikte İstanbul Ticaret Odası (İTO) ile Bağımsız enflasyon ölçüm grubu ENAG’da Temmuz 2025’e ait enflasyon verilerini kamuoyuyla paylaştı. Tüik’in verilerine göre, aylık enflasyon yüzde 2,06, yıllık enflasyon ise yüzde 33,52 olarak gerçekleşti. Ocak’tan Temmuz’a dek olan aylık TÜFE artışları da şöyleydi: Ocak %5,03, Şubat %2,27, Mart %2,46, Nisan %3,00, Mayıs %1,53, Haziran %1,37, Temmuz %2,06.
İTO, verilere göre, İstanbul’da enflasyon temmuz ayında aylık bazda yüzde 2,62, yıllık bazda ise yüzde 42,48 oranında artarken, ENAG’a göre aylık enflasyon yüzde 3,75 oldu. E-TÜFE’deki 12 aylık artış oranı ise yüzde 65,15 olarak gerçekleşti! Tüik’e göre, Temmuz 2025’e ilişkin enflasyon verileri aylık enflasyon %2,06, yıllık enflasyon %33,52 belirlenirken kira artış oranı da %41,13…
***
Bakın, “tane tane” anlatıyorum yine… Pazara gidip de fiyatları gören, markette ürün etiketlerine bakınca uzaklaşmak isteyen, kira zamanı kazancıyla işin içinden nasıl çıkacağını düşünen sizsiniz! Tüik’de, İTO’da, ENAG’da ne derse desin, temel gereksinmelerinizi karşılamanın tüm evrelerini yaşayan sizsiniz! Bin liranın üzerine çıkan mutfak tüpünü de, yemeklerden yağı azaltan da okula giden çocuğunun beslenme çantasını dolduramayan da, çocuğuna bayramlık alamayan da… Son çeyrek yüzyılda yaşadıklarınıza, alım gücünüzün nerede olduğuna bakın!
Rakamları inceleyince göreceksiniz; Tüik %33,52, ENAG %65,15 verisine ulaştığını söylüyor… Biri diğerinin iki katı! İkisi de bu ülkenin sınırları içerisinde yaşayan yurttaşların “temel gereksinimlerini” göz önünde bulundurarak sonuca vardıklarını belirtiyor! ENAG’ın bir sorumluluğu yok, ancak Tüik’in yaşananlardan sapmama gibi bir ödevleri var! Halkı yanıltamazlar, olmayanı varmış gibi gösteremezler, yaşanan enflasyonu gizleyemezler, salt “iktidarın” enflasyon hedefi tutsun diye halkın “alım gücüne” zarar veremezler! Buraya dek “eksiğim” olabilir, ancak fazlam olduğunu düşünmüyorum!
***
Yine “tane tane” anlatacağım… Tüik ya da diğer araştırmaları yapanlar yalnız tüketicinin mi yazgısını belirliyor? Biliyorsunuz, ülkemizde emeklilerin, çalışanların kazançları Tüik’in verileri göz önünde bulundurularak belirlenir! Ücretli çalışanlara istedikleri aylığı ödemek, maliyenin öngörülen enflasyon rakamlarını gerçekleştirmek için, Tüik emekçilerin yanında yer almaktansa “iktidarın”, patronun yanında yer almayı yeğler; ne de olsa kendini orada tutan, o araştırma görevini veren, bu verileri herkesle üleşmesini sağlayan bunlar!
Bir ürünün pazardan tezgaha gelene dek geçen süreci biliyorsunuz! Tarlada yaz demeden, kış demen çalışarak büyüttüğü ürünün hasadını kaygılar içinde yapıyor! Tüik, üreticinin durumunu değerlendirirken, geçmiş dönemle bu dönem arasında gübreye, mazota, tohuma, tarımsal ilaçlara, diğer girdilere gelen zamlar düşünülerek değil de, dünya piyasasında her türlü “tarımsal desteği” alan yabancı ülkelerin üreticileriyle karşılaştırır! Bu durum üreticinin kazancını etkiler, tüm olumsuzluklara karşın üretmeye çalışan yurttaşın emeğini hiçe saydırır. Tıpkı tüketicinin enflasyon karşısında ezilmesi gibi, üretici de girdi fiyatları karşısında tek başına kalır.
***
“Tane tane” anlatmaya noktayı koymadan önce şuna inanalım: Tüik verilerinin yalnızca rakam olmadığını sağır sultan bile öğrendi artık! Bu veriler, milyonlarca emekçinin, emeklinin, üreticinin yaşamını doğrudan etkilediği gibi, sokağın psikolojini büsbütün değiştirdi, insanlar arasındaki güvenilirliği düşürdü… Yurttaşların alım gücünün azalması, geleceğe dönük kaygıları çoğalması, temel ürünleri herkesin tüketememesi apaçık ortada!
Üreticinin sorunlarına çözüm bulmak, tüketicinin ürünlere ulaşmasını sağlamak, yurttaşın yaşamını anlamlandırmak TÜİK’in verilerinden bağımsız değil! Üretici güçlenirse tüketici de nitelikli ürüne ucuz erişim olanağı bulacaktır. Bu bağlamda, Tüik'ten beklenen iktidarın değil, üreticinin, tüketicinin yanında durmasıdır! “Tane tane” yazayım, “patron üreten”dir, “üretenin” olmadığı yerde yaşamdan söz edilemez! Tüik’in gerçeği gizlememesi, tüm verileri saydam bir biçimde açıklaması görevinin gereğidir; bu kadar!
