Yola çıkıyoruz. Madem Atatürk anıtlarını/heykellerini anlatacağız, yola onun çıktığı yerden başlamak uygun olmaz mı?
Sarayburnu Atatürk Anıtı, Türkiye'de dikilen ilk Mustafa Kemal Atatürk anıtıdır. 3 Ekim 1926'da dönemin belediye başkanı Şehremini Emin Erkul tarafından açılmıştır.
Yapımı heykeltıraş Heinrich Krippel'e aittir. Heykel sanatçının Viyana'daki atölyesinde, dökülmüş, yine Viyana'da Birleşik Maden İşletmelerinde yapılmış, parçalar halinde Türkiye'ye getirilmiş ve heykeltıraşın denetiminde yerine oturtulmuştur.
Açılışına İstanbul halkı akın akın Sarayburnu’na gelerek gecenin geç saatlerine kadar anıtı hayranlık ve coşkuyla seyretmiştir. Atatürk, anıtın açılışından sonra belediye yetkililerine gönderdiği telgrafta şunları söylemiştir:
'Muhterem İstanbul Halkının ilk defa heykelimi dikmek suretiyle gösterdiği yüksek kadirşinaslıktan ve resm-i küşat münasebetiyle hakkımda izhar buyurulan necip hissiyattan dolayı samimi teşekkürlerimi arz ederim. Sözün bundan sonrası heykeltıraşlarındır.'
Anıt yıllarca ihmal edilmiş, bakımsız kalmış, ancak 2020 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi, anıtı restore etmiştir.
Anıt Atatürk'ün Kurtuluş Savaşını başlatmak için Samsun'a giderken İstanbul'dan hareket ettiği noktaya konulmuştur. Mermer kaide ve bronz heykel olmak üzere iki kısımdan oluşmakta ve İki kademeli dörtgen bir platform üzerinde bulunmaktadır.
Kaidenin üç cephesine bronz madalyon şeklinde yazıtlar monte edilmiştir. Ne yazık ki, artık bunların hiçbirisi mevcut değildir.
Anıtta Atatürk, sivil kıyafetli bir devlet adamı olarak görülmektedir.
Sol eli beline dayalı, sağ elini yumruk biçiminde sıkarak aşağıya doğru uzatmış pozisyondadır. “Yurtta sulh, cihanda sulh,” diyen adam hep barış yanlısı olduğu ama gerekirse vatanı için savaşmaya hazır olduğu mesajını vermektedir.
Başı her zamanki gibi dik, kaşları hafif çatık, ufku değil, ufkun ötesini görmeye çalışan gözleri hafif kısıktır.
Dinamik duruşuyla, ülke için, ülkenin geleceği için ne kadar kararlı olduğunu ifade etmektedir.
Bir ayağı ileridedir. O ayak Anadolu’ya atılan ilk adımın simgesidir. Biraz sonra Bandırma vapuruna binecektir.
Kaidenin ön yüzünde, 'Tarihi İhtilas 1336', arka yüzüne heykelin dikiliş tarihi “1926”, yan tarafına ise, Cumhuriyet'in ilân tarihi yazılmıştır.
Sarayburnu Anıtı kamusal alana dikilen ilk anıtımızdır.
EVET, ATAM YOLA ÇIKIYOR; BİZE DE