Önce Tanili’nin hayatından kısa bir bölüm, ikincisinde iki öğrencisinin şikayeti şikayeti üzerine mahkemede verdiği savunma, üçüncüsünde ise, savunmada geçen birkaç cümle üzerine kendimce yaptığım kısa yorumları bulacaksınız.

Sosyolog, siyaset bilimci ve anayasa hukukçusu, öğretim üyesi. 1931 yılında İstanbul’da doğdu. Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Aynı fakültede 1959’da doktor, 1966’da doçent oldu. Anayasa hukuku dersleri vermeye başladı. Ayrıca, İİTİA Şişli Siyasal Bilimler Yüksek Okulu’nda ve Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’nda da dersler verdi.

Yönetim, okulda “Uygarlık Tarihi” dersleri okutulmasına karar vermişti. Tanili’nin okutması uygun bulundu. Mutlulukla kabul etti Tanili ama problemler vardı. Dersin müfredatı belli değildi.

-“Müfredat,” dedi.

-“Kendin belirle,” dediler.

-“Kitap,” dedi.

-“Kendin yaz ,” dediler.

Zor işti. Öncelikle çok büyük bir sorumluluktu. Ama aynı zamanda büyük bir de fırsattı. Gönlünün istediği, bilimin emrettiği gibi ders verecekti. Ayrıca, ona bu sorumluluğu verenler de sıradan insanlar değil, kendisini, yeteneklerini, dünya görüşünü iyi bilen, kendisine son derece güvenen insanlardı. 

Zaman geldi, dersler başladı. Kitap yoktu ama o, dersleri samanlı teksir kağıtlarında çoğaltıyor, öğrencilere dağıtıyordu. Dersleri amfilerde, konferans niteliğinde geçiyor, amfiler tıka basa doluyordu. Öyle ki, dersleri diğer fakülte öğrencileri ve öğretim üyeleri de dinlemeye geliyor, her ders alkışlarla sona eriyordu.

Mağarasından başını uzattı irtica. Ürktü faşizm. Sonra bir araya geldiler ve tartıştılar. Ne yapıyordu bu adam, neler söylüyordu? Yaptığı düpedüz komünizm propagandasıydı. Beynini yıkıyordu gençlerin. Hemen çaresine bakılmalıydı.

İki öğrencisi şikayet etti hocalarını ama berat etti Tanili. Yok bu iş böyle olmayacaktı.

Sadece bir hafta sonra, Tanili, gönül huzuruyla okuldan çıkmış evine gidiyordu. Evinin yakınında faşist beyinler en iyi bildikleri şeyi yaptılar; vurdular Tanili’yi. Öldüremediler ama ömür boyu felç kaldı.

1980’de “Uygarlık Tarihi”, Tüm Öğretim Üyeleri Derneği’nin Toplumsal Bilimler Ödülü’nü kazandı. Uygarlık Tarihi, artık üniversitelerde okutuluyordu.

Tanili, 1981’de araştırmalarını sürdürmek ve ders vermek üzere Strasbourg Üniversitesi’ne gitti.Tam 18 yıl sonra Türkiye’ye TÜYAP’ın Onur Yazarı olarak döndü.

Şişli Siyasal’daki öğrencilerine bu dönüşün anısına bir “Özel Ders”verdi.

2006’da ”Sertel Demokrasi Ödülü”nü kazandı. 

Artık seksen yaşına gelmişti.Vücudunda enfeksiyon ve ateşlenmelere bağlı oluşan yaralar nedeniyle bir seri ameliyat geçirmişti. 20 Kasım 2011 tarihinde vatanında, kendi evinde, kendi yatağında, görevinden fazlasını yapmış olmanın huzuruyla öldü.

Ruhu şad olsun.