AKP’nin torba yasalarının sayısını unuttuk! Bu şekilde hazırlanan yasa tekliflerinin bir özelliği araya sürpriz bazı hükümlerin sonradan eklenmesi! Yasa Meclis’te görüşülürken verilen önergelerle beklenmedik hükümlerin de sokuşturulması. Bu teklifin Genel Kurul’da görüşülmesi sırasında bazı ‘’vergi ve cezaların yeniden yapılandırılması’’ yani halk arasında ‘’vergi ve ceza affı’’ olarak bilinen düzenlemenin de ekleneceği mükelleflerce beklenti halindedir.
Gelir Vergisi’nin 21’nci maddesindeki mesken kira geliri istisnası sadece emeklilere uygulanacak, diğer gerçek kişilere uygulanmayacak şekilde yeniden düzenleniyor.
Yapılan düzenlemeyle, mesken kira gelirlerine uygulanan istisna kaldırılmaktadır. Ancak, kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların Türkiye sınırları içinde sahip oldukları meskenlerden elde ettikleri kira gelirleri için bu istisna düzenlemesi yapılmaktadır.
Düzenleme ile; Gelir Vergisi Kanunu’nun 74. maddesinde değişiklik yapılarak, konutlar hariç olmak üzere, kiraya verilen mal ve hakların iktisabı yani yeniden alınması için kullanılan borçların faizlerinin kira gelirinin tespitinde gider olarak indirilmesi uygulaması kaldırılmaktadır.
Bu istisna her yıl bir önceki yıl miktarı yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanmaktadır. 2025 yılı gelirlerine 47.000 TL olarak uygulanacağı ilgili Gelir Vergisi tebliğinde yayınlanmıştır.
Yalnızca emeklilerin elde edecekleri kira gelirlerine uygulanacak bu istisna, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 2025 yılı için 1 milyon 200 bin TL’yi aşan gelirlere ise uygulanmayacaktır.
Bu tutar da her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanmaktadır.
İş yeri kira geliri elde edenler istisnadan yararlanmadıkları için faiz giderlerini eskiden olduğu gibi gider yazabilecekler.
Bu değişiklikler 2026 Yılı başında yürürlüğe girmekle birlikte, 2025 yılı gelirlerine uygulanacaktır.
Geçici Vergi mükellefiyeti bulunanlar için dördüncü geçici vergilendirme dönemi yeniden getirilmektedir. Buna göre eskiden olduğu gibi; mükelleflerin kazançlarının ilk 3 ayından başlamak üzere 3 aylık dönemler itibariyle 6, 9 ve 12 aylık dönemlerle tespit edilmesi getirilmektedir. Böylece bir vergilendirme döneminden sonra yeniden eskiye yani yılın son çeyreğinde de geçici vergi beyannamesinin verilmesi getirilmektedir.
Düzenleme ile; gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme döneminin gelir ve kurumlar vergilerine mahsup edilmek üzere ilgili hesap döneminin ilk dokuz ayı için belirlenen dönemler için uygulanmakta olan kazançları üzerinden geçici vergi ödemekteydiler.
Dördüncü vergilendirme dönemi için ise geçici vergi ödenmesi bir yıl önce kaldırılmıştı. Yapılmakta olan düzenleme ile; dördüncü geçici vergilendirme döneminin kaldırılması uygulaması, kurumlar ve gelir vergisi beyannamesi verme süresinin değişmemesi ile birlikte uygulamada bilgi belge akışına ilişkin sürelerin değişmesine, finansal raporlanın ve beyannamelerin sağlıklı bir şekilde süresinde hazırlanamamasına sebebiyet verdiği nedenleriyle geçici vergi mükellefiyeti bulunan mükelleflerin kazançlarının 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerle tespit edilebilmesi, böylelikle dördüncü geçici vergi döneminin sisteme dahil edilerek bu dönem faaliyet sonuçlarını içeren geçici vergi beyannamesi verilmesi yeniden getirilmektedir.
Bu değişikliğin 2025 yılı gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmektedir.
Düzenleme ile belirli serbest fon yatırımcıları nezdinde vergi planlama aracı olarak kullanıldığı tespit edilen istisna kısıtlanmaktadır. Bu payların sadece nitelikli yatırımcılara satılabilen, Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu'nda (TEFAS) işlem görmeyen ve fon portföyüne alınacak varlık ve işlemlere ilişkin herhangi bir oransal sınırlamaya tabi olmayan yatırım fonları, bir yıldan fazla elde tutma süresine bağlı tevkifat istisnası kapsamından çıkarılmaktadır.
TEFAS, platformun kısaltmasıdır. Bu platform, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından lisanslandırılmış ve Türkiye’de faaliyette olan tüm yatırım fonlarına tek noktadan erişim olanağı ve yatırımcıların bu fonlar hakkında bilgi edinilmesini sağlayan, bu fonlara yatırımı yapmayı kolaylaştıran düzenlemenin adıdır. Bu fonların bazıları; hissedarlık fonları, borçlanma fonları, karma fonlar, sermaye koruma fonları, gayrimenkul yatırım fonları olarak sayabiliriz.
Yani borsada işlem gören ve SPK tarafından lisanslandırılmışlara eskiden olduğu gibi vergi yok, SPK tarafından lisanslandırılmayanlara ise yeni vergi getiriliyor. Yani küçük yatırımcıya istisna yok, zengin yatırımcıya ise istisnadan yararlanma olanağı verilmektedir.
Teklifin gerekçesi; ‘’sürekli olarak portföyünün en az %51'i Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının bir yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma paylarının elden çıkarılmasında tevkifat uygulanmamakta ve bu katılma paylarından elde edilen gelirler için beyanname de verilmemektedir. Elde tutma süresine bağlı söz konusu istisna, bazı serbest fon yatırımcıları nezdinde mevcut istisna düzenlemesinin Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetlerine uzun vadeli yatırımı teşvik etme amacım aşacak şekilde vergi planlaması yoluna gidilmesine neden olan sonuçlar doğurmaktadır. Yapılan düzenleme ile söz konusu istisnanın vergi planlama aracı olarak kullanılmamasını teminen, sürekli olarak portföyünün en az %5'i Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetlerinden oluşan fonlardan; katılma paylan sadece nitelikli yatırımcılara satılabilen, Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu'nda (TEFAS) işlem görmeyen ve fon portföyüne alınacak varlık ve işlemlere ilişkin herhangi bir oransal sınırlamaya tabi olmayanlar için bir yıllık elde tutma süresine bağlı tevkifat istisnasının uygulanmaması sağlanmaktadır. Bu özelliklere sahip olanlar dışında kalan, sürekli olarak portföyünün en az %5'i Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetlerinden oluşan fonların katılma payı sahipleri ise öteden beri olduğu üzere söz konusu istisnadan yararlanmaya devam edecektir. Ayrıca, yapılan ibare değişiklikleri ile kanun maddesinde yer alan ibarelerin güncelliği sağlanmaktadır.’’ şeklindedir.
Bu düzenleme kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Meclis’te görüşülmekte olan Torba Yasa ile bir ‘’vergi ve ceza yapılandırması’’ olacak mı? Mükelleflerde böyle bir beklenti var. Ama yapılmayabilir de. Mali çevreler her zaman; ‘’Böyle bir çalışmamız yoktur’’ açıklaması yaparlar. Zaten bu tür düzenlemeler her zaman son anda yasalara eklenir. Maliye’de bu konuda apronda bekleyen bir düzenleme her zaman olur. Bakalım bu kez de böyle bir düzenleme olacak mı? Olacaksa bir önerge ile Yasa Meclis’te görüşüldüğü sırada verileceği beklenti halindedir.
10 Kasım’da Atatürk’ü bir kez daha andık. Kısa ömrüne ve Cumhuriyet'i kurduktan 15 yıl gibi kısa bir zaman sonra hayata veda eden Atatürk zamanında 46’si fabrika olmak üzere yüzlerce Cumhuriyet yatırımına devam edildi. İsmet İnönü’nün 2’nci Dünya Savaşı yıkımına rağmen aynı şekilde yoluna devam etti. 1950’den sonra durgunluk ve 1980 sonrasında ise özelleştirme adı altında Cumhuriyet Kurumları haraç mezat talan edildi. Işıklarda uyu sevgili Atatürk…
