Sabri ARPAÇ

Tarih: 06.08.2024 14:15

VERGİ CEZALARINDA GÖRÜLMEMİŞ ARTIŞ…

Vergi cezalarıgörülmemiş oranda artırıldı.1 Kat ve 3 kat olarak uygulanan vergi ziyaı cezası yeni yasa ile 1,5 ve 4,5 kat olarak da uygulanabilecek. Zamanında ödenmesi halinde ise yıllık yüzde 54 oranında gecikme zammı uygulanacak.Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları ise 20 kattan fazla artırıldı.Bakan Şimşek, ‘’Bu yasa ile vatandaşımıza yük getirilmediğini ‘’söylemişti. Vergi muafiyet, istisna ve indirimleri ile korunan büyükler için bu vergi, ceza ve zamlar sinek vızıltısı gibi gibi gelecek.

CEZALAR ARTIRILARAK UYGULANACAK

Vergi Usul Kanunu'nda,"vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlükcezalarında" yapılan değişikliklere göre, bir ‘’caydırıcılığı artırmak amacıylaartan ceza’’ uygulaması getiriliyor. Ayrıca, bazı cezalar 20 kattan fazla arttırılırken her yıl yeniden değerleme oranındada artırılarak uygulanacak.

Kanun kapsamı dışında belge düzenleyenlere 2 kat özel usulsüzlük cezası kesilecek yani 20 Bin TL 40 Bin TL, 10 TL de 20 Tl olarak uygulanacak. İnsaf yani. Bazı cezalar 20 kat fazla. Artırılıyor. Yani 1.100 TL 40 Bin TL’ye çıkartılarak 36 kat artırılıyor.660 TL 10 Bin TL’ye yükseltilerek 15 kat artırılıyor.

Nasrettin Hoca Timur fıkrası gibi… Timur Nasrettin Hoca'ya çok kızdığı bir gün adamlarına, ‘’yatırın Hoca'yı, ayaklarına 300 Yüz sopa vurun’’ demiş. Hoca gülmeye başlayınca, ‘’neden gülersin?’’ diye soran Timur’a. Hoca, ‘’Efendim demiş, siz ya hiç sopa yemediniz ya da sayı saymayı bilmiyorsunuz.’’ Çıkan Kanun da aynen öyle…

Cezaların orantısız artırıldığını basında ve muhasebe ve mali müşavirlik örgütü Türkiye Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) yetkililerieleştiriyor: ‘’Çocuğunuzu ekmek alması için bakkala gönderdiniz. Çocuk ekmeği alıp bakkaldan çıkarken görevliler fişini sordu. Çocuk da fişi almadığını söyledi. Uygulanacak ceza tam 5 bin lira. Yani ekmeğe diye bakkala giden çocuğunuz eve 5 bin liralık ceza makbuzuyla dönebilir.’’Şeklinde açıklıyorlar. Neyse biz gelelim cezalarla ilgili bazı ayrıntılı düzenlemelere.

CEZZALAR EL YAKACAK

Vergi cezaları Maliye tarihinde görülmemiş oranda artırıldı.     

• Fatura, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi, ve benzeri belgelerin alınıp verilmemesi ya da belgede olması gerekenden farklı tutara yer verilmesi durumunda Vergi Usul Kanunu’nun 353’üncü maddesine göre 02.08.2024 Tarihinden20 kattan fazla arttırıldı. İlk tespit için 10.000 TL’den az olmamak üzere belgede yer alan meblağ veya meblağ farkının %10’u oranında özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Bu miktar Kanuni düzenlemeden önce 3.400 TL’ydi. Aynı fiilin izleyen tespitlerde işlenmesi halinde 2’nci tespitte 20.000TL, 3’cü tespitte 30.000 TL, 4’ncü tespitte 40.000 TL, 5’nci tespitte 50.000 TL ve 6’ncı tespitte 100.000 TL olarak uygulanacak. Aynı Yıl içinde kesilecek ceza üst sınırı da 1 Milyon 700 Bin TL’dan10 milyon TL’ye yükseltilmektedir.
• Mal ve hizmet satın alanlara da ceza geliyor.Kanunda belirtilen perakende satış fişleri almama fiillerini işleyen yani bu belgeleri almayan ve vermeyenlerin veya düzenlense dahi gerçek tutardan farklı tutara yer verilmesi halinde, belgeyi almak zorunda olanlar tarafından 5 iş günü içinde vergi idaresine bildirilmesi durumunda alıcı adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek ve belge düzenlemeyen tarafa özel usulsüzlük cezası 3 kat olarak uygulanacak. 
• Maddede sayılan belgeler dışında başka belgeler düzenlenmesi durumunda özel usulsüzlük cezası, belge düzenlemeyen tarafa 2 kat olarak kesilecek. Eğer bu durum alıcı tarafından idareye bildirilirse özel usulsüzlük cezası 6 kat olarak uygulanacak. Bunun için bu durumun idare tarafından daha önce tespit edilmemiş olması gerekir.
• Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından istenen bilgileri yasal süresi içinde vermeyen veya eksik/yanıltıcı olarak verenlere kesilecek özel usulsüzlük ceza tutarı şirketler için 3.400 Tl’den7,3 kat artırılarak 25.000 TL’ye Yükseltildi.
• Elektronik ortamda ticari faaliyette bulunan gerçek ya da tüzel kişi hizmet sağlayıcılar ve/veya başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcılardan; alım, satım, kiralama ilan ve reklama ilişkin bilgileri bildirmeyen veya yanıltıcı bildirimde bulunanlara 10 milyon TL’den fazla olmamak üzere özel usulsüzlük cezası kesilecek.
• Kanuni düzenlemeden önce 7.000 TL ve üzeri tahsilat ve ödemelerin banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğu sadece şirketler, tacirler, serbest meslek erbabı gibi mükellefiyeti olan gerçek ve tüzel kişileri kapsamaktayken yapılan düzenleme ile 02.08.2024 tarihinden itibaren mükellef olmayan gerçek kişileri de kapsayacak vetutar üzerinden kesilecek cezanın oranı %5’ten %10’a çıkarıldı. Buna göre örneğin 600.000 TL tutarlı bir mal veya hizmet için belge düzenlememesi halinde hem satıcı mükellefe hem de alıcı kişiye 60.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Verilip alınmayan belgenin 150.000 TL olması halinde kesilecek ceza tutarı 25.000 TL’den az olamayacağı için 25.000 TL kesilecektir. Yıllık olarak da kesilecek özel usulsüzlük cezasının üst tutarı 20 Milyon TL olacaktır.
• Düzenleme ile tevsik zorunluluğuna uymaksızın sayılan belgeleri almayanların bu durumu, 5 iş günü içinde kendiliğinden idareye bildirmesi durumunda, bu belgeleri almayanlara özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir.
• Banka Hesabını Kullandıranlara Özel Usulsüzlük Cezası Kesilmesi ise Vergi Usul Kanununun mükerrer 355’inci maddesine eklenen beşinci fıkra ile; yapılan bir mal/hizmet satışına ilişkin tahsilatın banka üzerinden ancak başkalarının adı ve/veya hesabı kullanılarak yapılması halinde, hem satış işlemini yapan mükellefe hem de adını veya hesabını kullandıran tarafa ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilecek, kesilecek ceza tutarı25.000 TL’den az olmamak üzere işlem tutarının %10’u olarak kesilecek ve ceza üst sınırı 20 milyon TL olarak uygulanacaktır.
• Pos Cihazını Başkasına Kullandıranlar ise;Kanunun mükerrer 355’inci maddesine eklenen altıncı fıkra ile de; kredi/banka kartı, karekod, ve benzeri ödeme araçları kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen tahsilatların kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda, tahsilatı yapan mükelleflere ve kendi adına kayıtlı olan bu sistemleri veya cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her bir işlem için, maddede belirlenen özel usulsüzlük ceza tutarları 3 kat olarak uygulanacak.
• Usulsüzlük Ceza Tutarları da yeniden belirlenen artırılmış tutarlar uygulanacak.Vergi beyannamelerinin süresinde verilmemesi, kayıt nizamına ilişkin hükümlere uyulmaması, işe başlamanın süresi içinde bildirilmemesi durumlarında şirketler için 20.000 Tl, şirketler dışında kalan birinci sınıf tüccar ve serbest meslek erbabına 10.000 TL birinci derece usulsüzlük cezası kesilecek.
• Mükellefiyet Tesis Ettirmeden Faaliyette Bulunanlara Kesilecek Ceza ise,Vergi Usul Kanunu’nun 344’üncü maddesine eklenen beşinci fıkra ile; ‘’vergi kanunlarına göre mükellefiyet tesis ettirmesi gerektiği halde bu zorunluluğa uyulmaksızın vergi dairesinin ıttılaı dışında ticari, zirai veya mesleki faaliyette bulunmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda; kesilecek vergi ziyaı cezası yüzde elli artırılarak uygulanacak. Yani vergi ziyaı cezası 1 Kat ve 3 kat olarak uygulanmaktaykenyeni yasa ile 1,5 ve 4,5 kat olarak da uygulanabilecek. Geç ödenmesi halinde ise yıllık yüzde 54 oranında gecikme zammlı’’olarak uygulanacak. 

Görüldüğü gibi cezalar hep çarşı Pazar esnafa uygulanacak! Maliye’nin hazırladığı ve paylaştığı metin parlamento ve komisyonlarında gündeme bile alınmadı. Yasalaşan metin ile Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu ekonomik sıkıntının atlatılması mümkün görülmektedir. Yaban kazlar dışarda, kümestekilerde tüy kalmadı!

Sabri Arpaç

sabriarpacymm@gmail.com