Dün, AKP'li Metin Külünk’ün "Türkiye Birleşik Devletleri kurulacak, cihana hükmedeceğiz" tümcesine yapay zekanın verdiği yanıtı köşe yazısı olarak yayımlamıştım. Yeter ki sorunuzu ortaya koyun, hangi uzunlukta, hangi bakış açıyla değerlendirilmesini istiyorsanız önünüze koyulduğunu göstermiştim! Konunuzun başlığını, etiketini istiyorsunuz; “ona yardımcı olmam, onu sen yaz” gibi tepkiyle de karşılaşmıyorsunuz! Şu an Elon Musk daha gelişmişi üzerinde çalıştıklarını da söylüyor! Öyle ki, konunuz neyse size görsel de bulacak, üstelik kimlere ulaştırmak istiyorsanız onlara da uzanacak!
Ne güzel değil mi? Yorulmak yok, emek vermek yok, anlaşılır biçimde istediğinizi belirttikten sonra “bilmiyorum” demiyor, “sus yeter artık, çok soru soruyorsun” biçimde baş kaldırmıyor, alınmıyor, sinirlenmiyor, yorgun olduğunu söylemiyor! Tam da “tembellik” yapmak isteyenlerin, “çalışmadan/ çabalamadan/ emek harcamadan” yaşamayı benimseyenler için bulunmaz bir teknoloji!
***
Sarsın kendinizi, titreyin, çimdikleyin; neler oluyor! Dokunamadığınız yüze “arkadaşım/ sevgilim” dedirttiler, elinize alamadığınız para üzerinden “Bitcoin çılgınlığını” başa bela ettiler, İstanbul’u sanal ortamda parselleyip “alıcı” buldular! Şimdi de sorduğunuz her soruya, dilediğiniz ayrıntılarıyla hem sesli hem de yazılı yanıt vermeye başladılar! Nereye gidiyoruz!
Yıllar önce okuduğum bir yazıda, “teknoloji geliştikçe insan emeğine daha az gereksinim duyulacak, gelişmiş ülkeler insanın yaşama hakkını öne çıkararak çalışma saatlerini azaltıp teknolojinin herkese yarar sağlaması üzerine çalışmalar yaparken, gelişmemiş ülkelerde gelir dağılımı daha da bozulup iç çatışmalara neden olacak” deniyordu! Peki, teknolojinin en son gelişmesinden yararlanırken bizde neler yapılıyor biliyor musunuz?
***
Geçtiğimiz günlerdeydi… Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi ile Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyelerinin, Türkiye’deki yerel medyaya yönelik kapsamlı bir araştırma başlattığını anlatan bir posta aldım! Postada, sözde “hak ettiği ilgiyi göremeyen yerel medyanın önemine dikkat çekmek, bu alanda yeni bilimsel çalışmalara öncülük etmek” için, “Türkiye’de Yerel Medya Profesyonellerinin Yapay Zeka Kullanım Alışkanlıkları, Algıları/ Beklentileri” başlıklı araştırmaya katkı verilmesi, anket formunu doldurulması için çağrı yapıyorlardı!
Örneğin, anketin bir bölümünde, yapay zeka (YZ) üzerine “uygun olanı işaretleyiniz” denilip sıralanıyordu; YZ kullanarak insan kaynağından tasarruf sağlıyorum. / İçerik seçme-yazma sürecini YZ ile hızlandırırım. / Yazım- düzenleme süreçlerini hızlandırmak için YZ kullanırım. / İnsan hatalarını azaltmak için YZ'den yararlanırım…
***
İnsan kaynağından tasarruf sağlanacak; işçi çıkar! İçerik yazmayı hızlandır; emek verme/ düşünme! Yazma-düzenleme sürecini daha çabuk yap; yarışta önde ol! Hataları azaltmak için yararlan; sen bilmesen de/ anlamasan da olur! İşin en çarpıcı yanı da, bunun “yerel basının” hak ettiği ilgiyi görmesi için yapılacak olması…
Kusura bakmayın; ben anlamıyorum! Tamam, teknolojiden yararlanılmalı! İnsanın yaptığı/ yapacağı ağır yükleri yapması sağlanmalı, uzun çabalar harcanan işler daha çabuk/ daha kolay yapılmalı da; işsizliği, emek vermemeyi özendirerek olmamalı başta! Yerel medya zaten “insan öykülerini” ayakta tutan bir alandır. Bir köy düğünündeki halayı, bir mahallenin su kesintisine karşı tepkisini, bir bakkalın veresiye defterini, emeklinin/ ücretli çalışanın geçim zorluğunu... Bu duyguları yapay zeka değil, o mahallede yaşayan bir gazeteci verebilir. Unutmayın!
***
Türkiye gibi sosyal adaletsizliklerin derin olduğu bir ülkede, teknoloji “bir avuç anaparadarın elinde” kalır, elindeki gelişmiş yapay zekayla televizyonunu, gazetesini, web sitesini, dergisini çıkarmaya kalkışırsa; artan işsizlik, bozulan gelir dağılımı, medya üzerindeki egemenlik, toplumu yönlendirme, algı yönetimi hep onlara kalacak!
Dün, Külünk’ü yapay zekaya sorduğumda daha iyi anladım! Bu gidiş ne yerel medyayı, ne de “ana akım” denilen medyayı artık gazeteciler/ bu işe emek verenler yapmayacak; yapay zekayı en iyi kullanalar yapacak! Medya üzerinde çalışanların sayısı daha da azalacağı gibi, işsizler ordusuna bir de basın çalışanları eklenecek! İşte o zaman “anketimiz işe yaradı” diyecek misiniz acaba; kendinize bir kez olsun sorun!
